Công ty TNHH Ðại Việt vẫn tiếp tục gây ô nhiễm môi trường

Qua đợt tiếp tục khảosát mới đây của Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND tỉnh cho thấy, mặc dù đã có quyếtđịnh của UBND tỉnh về việc tạm đình chỉ để khắc phục tình trạng ô nhiễm môitrường, nhưng Công ty TNHH Đại Việt (Khu công nghiệp Tâm Thắng, Chư Jút) vẫn“phớt lờ”, tự ý tổ chức sản xuất, tiếp tục xả chất thải chưa qua xử lý ra môitrường và có những biểu hiện thiếu tính hợp tác.

Hệthống xử lý nước thải của Công ty Đại Việt đã 3 năm, nhưng vẫn trong giai đoạnchạy thử, chưa được cấp phép chính thức

Khắc phục kiểu nửa vời

Theo Quyết định 502,ngày 11/4/2013 của UBND tỉnh thì trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày quyết địnhcó hiệu lực, Công ty TNHH Đại Việt phải tạm định chỉ hoạt động để khắc phục hậuquả ô nhiễm môi trường đối với Nhà máy sản xuất cồn công nghiệp như: ngừng xảnước thải chưa xử lý đạt quy chuẩn, tiêu chẩn ra môi trường tự nhiên; khắc phụctriệt để mùi hôi do nước thải gây ra; không được tổ chức sản xuất khi chưa cóquyết định đồng ý của UBND tỉnh.

Hơn 2 tháng từ ngàytạm đình chỉ, công ty cũng đã có những động thái khắc phục như: tạm ngưng hoạtđộng và tiến hành san lấp 2 hồ chứa tạm nước thải lỏng và thải rắn tại lô đấtCN15; xây tường bao quanh bể chứa; xây dựng một số đoạn mương thoát nước mưa.Tuy nhiên, tình hình khắc phục trên vẫn đang theo kiểu nửa vời, bởi một mặt,công ty này tỏ ra chấp hành quy định nhưng mặt khác lại đang tiếp tục có nhữnghành vi vi phạm.

Cụ thể như đến thờiđiểm hiện nay, công ty vẫn chưa tách riêng hai loại nước thải qua sản xuất lànước giải nhiệt và nước thải sản xuất theo yêu cầu của cơ quan chức năng nênhiện tượng hai loại nước thải này lẫn lộn và chảy vào hệ thống thu gom nước mưađể thoát ra môi trường vẫn diễn ra thường xuyên.

Bên cạnh đó, theo Côngty phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Tâm Thắng thì ngày 12/5/2013, qua kiểmtra đột xuất đã phát hiện Công ty Đại Việt đang xả nước thải chưa qua xử lý vàohệ thống nước mưa của khu công nghiệp thoát ra môi trường. Kết quả kiểm tra mẫunước cho thấy chất COD lên đến 51600/162 đơn vị, vượt khoảng 318 lần và chấtTSS là 4900/108 đơn vị, vượt 45,3 lần so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia vềnước thải công nghiệp.

Tiếp đó, ngày 27/5,qua phản ánh của các hộ dân trên địa bàn, cơ quan chức năng cũng đã tổ chứckiểm tra đột xuất và phát hiện nhà máy đi vào hoạt động sản xuất khi chưa cóquyết định cho phép của UBND tỉnh. Công suất hoạt động của nhà máy được vậnhành tối đa với 1500 tấn nguyên liệu/ngày.

Trước thực tế đó, ngày29/5, cơ quan chức năng đã tiến hành lập biên bản xử lý hành vi vi phạm củacông ty này về việc tự ý đưa nhà máy hoạt động trở lại và xả nước thải trựctiếp chưa qua xử lý vào hồ chứa không được lót đáy theo đúng quy định…Ngoài ra,vào thời điểm khảo sát, công ty mới cho máy ủi san lấp hồ chứa nước thải, nhưngquá trình san lấp lại không hề bóc tách, thu gom chất thải độc hại, cứ để vậylấp đất. Chất thải từ hồ chứa này cùng hệ thống thoát nước mưa bị chất thảitràn ra, lắng đọng đặc quánh đã bốc lên mùi hôi nồng nặc, không kém gì trướcđây.

Như vậy, sau gần 2tháng kể từ ngày có quyết định tạm đình chỉ hoạt động, không những chưa thực sựquyết liệt trong việc khắc phục ô nhiễm môi trường mà hành vi vi phạm về xảthải trực tiếp ra môi trường của Công ty Đại Việt vẫn liên tục tiếp diễn.Nghiêm trọng hơn, hành động tự ý cho nhà máy hoạt động lại khi chưa được sự chophép của UBND tỉnh đã cho thấy thái độ thiếu tôn trọng, ý thức chấp hành phápluật của lãnh đạo công ty.

Chưa thực sự quyết liệt trong xử lý

Để xảy ra tình trạngtrên, ngoài việc chưa nghiêm túc chấp hành quy định của Công ty Đại Việt, mộttrong những nguyên nhân sâu xa là do cơ quan chức năng vẫn chưa thực sự quyếtliệt trong công tác giám sát, kiểm tra, xử lý. Trong quyết định tạm đình chỉcủa UBND tỉnh nêu rõ: “giao cho Công an tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyênvà Môi trường, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh, UBND huyện Chư Jút, Côngty Phát triển hạ tầng khu công nghiệp Tâm Thắng và các đơn vị có liên quan tổchức niêm phong xưởng, máy móc, trang thiết bị của Công ty TNHH Đại Việt…”.

Thế nhưng, từ khi tạmđình chỉ đến nay, công ty này chưa hề bị niêm phong nhà xưởng, máy móc. Đâycùng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc để công ty có điều kiện tự ýhoạt động trở lại và xả thải trực tiếp ra môi trường. Bên cạnh đó, kết quả khảosát còn cho thấy, mặc dù báo cáo tác động môi trường của công ty đã được UBNDtỉnh phê duyệt, nhưng trong quá trình xây dựng, xử lý hệ thống nước thải, côngty đã thay đổi từ hệ thống xử lý hồ sinh học và thu hồi khí biogas như hồ sơđược duyệt ban đầu sang hệ thống xử lý kỵ khí, yếm khí, tái sử dụng 100% nướcthải.

Theo ông Trần Văn Đức,Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách, HĐND tỉnh thì phải chăng do thay đổi về hệ thốngxử lý chất thải nên phát sinh tình trạng quá tải trong xử lý dẫn đến ô nhiễmmôi trường?. Ngoài ra, quá trình Công ty Đại Việt khắc phục hậu quả ô nhiễm môitrường, cơ quan chức năng chưa tham mưu cho tỉnh thực hiện đầy đủ các quy trìnhtheo Luật Bảo vệ môi trường.

Đơn cử như cơ quanchức năng chưa có điều tra, xác định khu vực ô nhiễm, phạm vi, mức độ, tráchnhiệm của các bên liên quan và cơ sở thiệt hại. Mặt khác, quy trình xử lý củacông ty cũng chưa theo một quy chuẩn nào mà mới chỉ thực hiện theo kiểu thủcông, đối phó, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường đất, nước ngầm từ những chấtthải bị vùi lấp chưa được bóc tách, thu gom.

Còn theo Công ty pháttriển hạ tầng Khu công nghiệp Tâm Thắng thì mặc dù đơn vị đã nhiều lần đề nghịCông ty Đại Việt xử lý một số quy trình như lắp đặt hệ thống quan trắc tại cácđiểm xả nước mưa, nước thải; xử lý đạt chuẩn nước thải loại B để đủ điều kiệnđấu nối vào hệ thống xử lý nước thải chung của khu công nghiệp, nhưng lãnh đạocông ty không hợp tác.

Trong khi đó, quátrình kiểm tra, bắt quả tang là rất khó, bởi hành vi xả thải của công ty rấttinh vi. Vả lại, nếu bị bắt quả tang và lập biên bản, số tiền xử phạt hànhchính cũng thấp hơn nhiều lần so với số tiền tiết kiệm được từ hoạt động xảthải trộm.

Đừng để trở thành “Vê đan”

Trong đợt tiếp xúc cửtri của đại biểu HĐND tỉnh tại huyện Chư Jút mới đây, nhiều ý kiến của cử tritrên địa bàn đã kiến nghị cơ quan chức năng cần có phương án rõ ràng, quyếtliệt hơn đối với Công ty Đại Việt.

Cử tri cho rằng, tỉnhcũng nên đưa ra phương án đình chỉ vĩnh viễn hoặc di dời nhà máy sản xuất cồncông nghiệp chứ không thể cứ để kéo dài như vậy được. Bởi vì, thái độ thiếu tôntrọng nhân dân, thiếu ý thức bảo vệ môi trường và xem thường pháp luật của côngty thời gian qua đã quá rõ ràng.

Nếu không quyết liệtthì biết đâu Đại Việt lại trở thành một “Vê đan”, làm ảnh hưởng không chỉ môitrường sống của người dân mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư,sức khỏe của công nhân đang lao động sản xuất trong khu công nghiệp.

Ngoài việc trực tiếpxả chất thải chưa qua xử lý ra môi trường, các đơn vị hoạt động tại khu côngnghiệp còn phản ánh việc đốt chất thải rắn bằng củi, vỏ hạt điều của Công tyĐại Việt thời gian qua đã làm tro bụi theo nước mưa ra môi trường, chảy xuốngsông Sêrêpốk, ảnh hưởng nguồn nước sản xuất của khu công nghiệp.

Liên quan đến vấn đềnày, ông Hoàng Duy Chuyển, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: “ViệcCông ty TNHH Đại Việt đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng là đã quá rõràng. Tuy nhiên, việc đình chỉ vĩnh viễn hay di dời nhà máy lại là vấn đề liênquan đến hệ thống các quy định cũng như an sinh xã hội trong lĩnh vực lao động,việc làm và nguồn nguyên liệu…”.

Rõ ràng, vấn đề ansinh xã hội là điều rất đáng quan tâm. Nhưng nếu cần thiết, chúng ta cũng cóthể sẵn sàng chấp nhận bỏ đi một số lợi ích nhỏ để có được lợi ích lâu dài, tolớn hơn, đó là môi trường trong lành, sức khỏe, tính mạng của chính các côngnhân. Đừng để Đại Việt trở thành một tiền lệ xấu trong hoạt động đầu tư, sảnxuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong việc chấp hành Luật Bảo vệ môitrường.

Bài, ảnh:Hà An