Ước mơ đến trường của những đứa trẻ ở làng chài lòng hồ Thủy điện Đồng Nai 3

Đứng trên quốc lộ 28, đoạn qua xã Đắk Som (Đắk Glong) mới được thông xe, nhìn xuống lòng hồ Thủy điện Đồng Nai 3 sâu thăm thẳm trong sương mù. Mặc dù vào giữa tháng 7, thời kỳ cao điểm mùa mưa Tây Nguyên, nhưng mực nước trong hồ vẫn xuống thấp, khiến nghề đánh bắt tôm cá ở đây khó khăn hơn.

Gia đình bà Nguyễn Thị Ngọc có 7 người, gồm 4 thế hệ đang chen chúc nhau trong một không gian chật hẹp. Công việc sông nước ít, nên con trai, con dâu của bà còn phải đi làm mướn ở trên bờ. “Ở xóm này, giờ chỉ còn người già và trẻ con ở bè. Tôi thì có hai cháu nhỏ, trong đó, Nguyễn Văn Quân đã 10 tuổi rồi (SN 2005) mà vẫn chưa được đi học buổi nào. Nhà nghèo, công việc ngày một khó khăn nên tôi lo không chỉ cháu Quân mà ngay đứa em nó sau này lớn lên thì liệu có được đến trường”, bà Ngọc tâm sự.

Khát khao học chữ, nhưng các em nhỏ chỉ biết làm bạn với sông nước. Ảnh: Phan Tuấn

Ngồi trên ghe cả tiếng đồng hồ, qua một, hai xóm nhỏ gần bến thì chúng tôi đến làng bè ở giữa lòng hồ, gồm 15 nhà bè nép mình trong khu khuất gió. Theo ông Võ Văn Tài,  một người dân thì trong xóm có gần 20 cháu nhỏ ở độ tuổi đến trường, nhưng phần lớn không có điều kiện để đi học.

Hỏi về “điều kiện” học hành ở đây là gì, ông Tài cho biết: “Đó là chuyện trường lớp ở quá xa, nhất là trong hoàn cảnh kinh tế khó khăn hiện nay thì không cho phép nhiều gia đình sông nước nơi đây đưa con đến trường”.

Vừa nói, ông Tài liền chỉ tay về phía cô bé có mái tóc hoe vàng, da bị nắng đốt đen sạm đang chèo thuyền phía trước: “Đó là Võ Thị Thúy Kiều 11 tuổi (SN 2004) mới học hết lớp 2 rồi ở nhà. Còn trên chiếc ghe đằng sau kia, đứa lớn đang cầm tay chèo là Võ Văn Kiểng đã 11 tuổi, nhưng cũng mới học đến lớp 2. Còn thằng nhỏ 7 tuổi ngồi phía sau tôi không nhớ tên thì chưa được đến trường ngày nào”.

Góp thêm vào câu chuyện học hành của con em xóm mình, chị Đặng Thị Hằng phân trần: “Ở đây, cả người lớn và trẻ em, chắc chỉ có mỗi cháu Võ Văn Mua (SN 2003) là học đến lớp 6 thôi. Đây được xem là người có "học vấn" cao nhất xóm này".

Câu chuyện học hành của con em mình trên vùng đất mới thì những người như ông Tài, bà Ngọc, chị Mai, chị Hằng gần như là bất lực trong việc cho con đến trường. Vì đến những trường gần lòng hồ ở xã Đắk Som, hay các xã phía bên tỉnh Lâm Đồng là quá xa. Đi kèm với việc học là thời gian đưa đón, phương tiện đi lại và tiền bạc trang trải cho các em ăn học… Với những lo toan cho miếng cơm manh áo hàng ngày thì chuyện học hành của nhiều em nhỏ dưới lòng hồ cũng đành phải gác lại.

Đem câu chuyện của những đứa trẻ không được đến trường tại khu vực lòng hồ ra trao đổi, ông Hoàng Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Som cho biết: Qua kiểm tra, xã nắm được có 26 hộ với 96 nhân khẩu sống dưới lòng hồ. Tuy nhiên, do có sự di chuyển thường xuyên của các gia đình ở lòng hồ bên này, bên kia (Đắk Nông và Lâm Đồng) nên công tác quản lý nhân khẩu khó khăn. Về việc các cháu nhỏ sống dưới lòng hồ không được đến trường, địa phương đã nhận thấy trách nhiệm của mình. Thực tế, để đưa các cháu đến trường, trong điều kiện hiện nay xã không thể làm được. Trước hết cần có sự vào cuộc của các cấp, ngành. Đó là phải có điểm trường, có giáo viên…