Tìm hiểu, học tập, thực hiện Hiến pháp năm 2013: Chủ nghĩa xã hội bảo đảm cho nhân dân phát huy quyền làm chủ, có cuộc sống ấm no, hạnh phúc

Một điều phải khẳng định, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và tổng kết thực tiễn cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã nêu lên các đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa (XHCN). Đó là, xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, do nhân dân lao động làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người được giải phóng khỏi áp bức bóc lột, bất công, làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu; có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; có Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản; có quan hệ hợp tác và hữu nghị với nhân dân các nước trên thế giới.

Một góc đô thị Gia Nghĩa hôm nay. Ảnh: Mai Anh

Những đặc trưng trên được xem là sự diễn đạt đầy đủ về mô hình CNXH ở nước ta; nhấn mạnh trước hết và trên hết quyền làm chủ thuộc về nhân dân, nghĩa là toàn bộ quyền lực xã hội thuộc về nhân dân. Mô hình đó không những thể hiện đầy đủ bản chất nhân đạo cao cả và hiện thực của CNXH, một mặt lấy việc phục vụ con người làm mục đích, mặt khác lấy việc phát huy sức mạnh của con người làm động lực chủ yếu để xây dựng thành công CNXH.

Mô hình trên cũng thể hiện sự quán triệt sâu sắc hơn tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH như Người đã nói: "CNXH là xã hội không còn người bóc lột người, không còn đói rét, mọi người đều ấm no và hạnh phúc” và "CNXH nghĩa là tất cả mọi người các dân tộc ngày càng ấm no, con cháu chúng ta ngày càng sung sướng”.

Bám sát vào những đặc trưng đó, nội dung chủ yếu của cách mạng nước ta hiện nay là thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước theo định hướng XHCN. Cùng với việc khắc phục tình trạng nước nghèo, kém phát triển, đấu tranh ngăn chặn và khắc phục những tư tưởng, hành động tiêu cực, sai trái, làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch thì toàn dân tộc đang tập trung thực hiện công bằng xã hội, chống áp bức bất công, bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng đất nước thành một nước XHCN, nhân dân hạnh phúc. Đặc biệt, nước ta cũng đang đẩy mạnh việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân, lấy liên minh công nông làm nền tảng, do Đảng lãnh đạo.

Vì vậy, có thể nói, phát huy dân chủ, bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân là phương hướng, đồng thời là mục tiêu bao trùm trong hoạt động xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở nước ta hiện nay. Để thực hiện phương hướng này, nước ta đang tiếp tục hoàn thiện các thiết chế dân chủ gián tiếp (tổ chức, hoạt động của Quốc hội và HĐND các cấp, Mặt trận Tổ quốc và các thành viên Mặt trận...) cũng như các thiết chế dân chủ trực tiếp (bầu cử, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp dân, giải quyết đơn, thư dân nguyện...).

Nhân dân tham gia quản lý xã hội bằng sự kết hợp, phối hợp các tổ chức, các phong trào, các nguồn lực để thực hiện phát triển kinh tế - văn hóa, xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, xóa đói giảm nghèo, phòng chống tệ nạn, giữ gìn an ninh trật tự, ổn định chính trị - xã hội, tổ chức đời sống văn hóa  tinh thần, xây dựng đạo đức, lối sống...

Sau nữa, phát huy dân chủ thực chất trong mọi lĩnh vực là cơ sở để tăng cường hơn nữa sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân đối với việc quản lý, giám sát các quá trình kinh tế- xã hội. Đây cũng là một yêu cầu cấp thiết trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính trị theo hướng hiện đại, đồng thời nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước.

Một hệ thống chính trị vững mạnh, một nhà nước pháp quyền XHCN trong sạch và hiệu năng cao, một nền dân chủ không còn những biểu hiện hình thức, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, nhất định sẽ phát huy cao độ sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc để vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, vừa giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia và định hướng XHCN trước những thách thức của quá trình hội nhập quốc tế.

Thực tiễn gần 30 năm đổi mới của đất nước cũng đã minh chứng hùng hồn về sự chấp nhận của cuộc sống đối với mô hình CNXH. Công cuộc đổi mới đã đưa nước ta ra khỏi cuộc khủng hoảng nghiêm trọng mà trong cùng một bối cảnh, một số nước XHCN đã lâm vào tình trạng rối loạn và tan rã. Những thành tựu đổi mới biểu hiện rõ nét trên bề mặt xã hội, ai ai cũng có thể nhận biết. Nhưng sâu xa hơn, trên đất nước ta đã nảy sinh những nhân tố mới - cả về vật chất và tinh thần, làm thay đổi trạng thái xã hội và tạo đà cho sự chuyển biến có ý nghĩa bước ngoặt.

Điều cực kỳ quan trọng là ở chỗ, với những thành tựu của công cuộc đổi mới, nhận thức của Đảng ta và nhân dân ta về con đường đi lên CNXH ngày càng rõ ràng hơn. Bởi vì, xã hội XHCN thật sự tốt đẹp và là nguyện vọng của toàn thể nhân dân ta. Nói một cách khác, CNXH từng bước bảo đảm cho nhân dân phát huy quyền làm chủ, cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc. Thế nhưng, đây cũng là sự nghiệp khó khăn, cao cả, đòi hỏi phát huy cao độ vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và làm chủ của nhân dân.