Thuốc lá nhập lậu dễ bán, dễ mua

“Mua dễ như rau”

Chỉ cần vào bất cứ quầy tạp hóa lớn nhỏ nào ven đường cũng có thể mua được các loại thuốc lá nhập lậu. Tại một tiệm tạp hóa ở phường Nghĩa Đức (TX Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông), khi một người đàn ông hỏi mua gói thuốc lá 555, chỉ trong tích tắc, chủ cửa hàng đã chìa bao thuốc ra ngay. Quan sát, chúng tôi thấy khách hàng móc ví lấy ra tờ 50.000 đồng và được chủ cửa hàng thối lại 5.000 đồng.

Bao thuốc lá lậu nhãn hiệu 555 (bên trái, không dán tem) là mặt hàng phổ biến trên thị trường.

Tại một quán tạp hóa khác cũng ở phường Nghĩa Đức, khi chúng tôi hỏi mua thuốc nhập lậu nhãn hiệu Jet, bà chủ cửa hàng không hề do dự mà ngay lập tức vào lấy ra bao thuốc và báo giá 25.000 đồng. Khi hỏi nguồn hàng được nhập ở đâu, bà chủ cửa hàng cũng cho biết, cứ ít ngày là có một người mang thuốc lá ngoại nhập lậu đến hỏi nhu cầu và giao dịch. Họ không để lại địa chỉ, số điện thoại nên không thể liên lạc được, mà cứ âm thầm đợi hàng.

Tại một nhà hàng ăn uống vào loại lớn ở Gia Nghĩa, khi hỏi có bán thuốc lá 555 không, nhân viên phục vụ bảo có và vào trong mang ra liền. Sau khi ăn uống xong, gói thuốc lá này được chủ nhà hàng ghi vào hóa đơn thanh toán với giá 60.000 đồng/gói.

Là mặt hàng cấm, nếu bị cơ quan chức năng bắt quả tang buôn bán, chủ cửa hàng sẽ bị xử phạt rất nặng. Thậm chí, nếu người nào buôn bán với số lượng lớn còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Thế nhưng, qua trao đổi, nhiều chủ cửa hàng cho rằng, vẫn liều buôn bán vì mặt hàng thuốc lá ngoại nhập lậu gọn nhẹ, dễ cất giấu, có nhiều người mua, mang lợi nhuận cao, một gói có khi lời được 10.000 đồng, trong khi bán cả thùng bia chỉ lời được khoảng 30.000 đồng. Vì vậy, mặt hàng thuốc lá lậu trở nên phổ biến và có thể mua được ở bất kỳ nơi đâu, “dễ mua như rau”.

Cơ quan chức năng gặp khó

Trên hành trình khảo sát thị trường thuốc lá ngoại nhập lậu, chúng tôi nhận thấy, mặt hàng này được buôn bán công khai từ cửa hàng tạp hóa ven đường tới các nhà hàng, quán nhậu, quán karaoke. Chỉ cần khách hàng yêu cầu là chủ cửa hàng sẵn sàng đáp ứng. Các loại thuốc cũng đa dạng, phổ biến  như: Esse, Jet, Hero, 555…Nhiều chủ cửa hàng tạp hóa chia sẻ, có một số “đầu nậu” lớn ở khu vực chợ Gia Nghĩa là đầu mối cung cấp nguồn thuốc lá ngoại nhập lậu cho họ. Nếu không có mối quan hệ quen biết thì người lạ hầu như không thể mua được hàng cấm này ở các đầu mối.

Còn ở các cửa hàng tạp hóa nhỏ bán lẻ, họ cũng chuẩn bị sẵn những phương án đối phó với cơ quan chức năng như cất giấu thật kín phía sau nhà để không bị kiểm tra; chỉ trưng bày vài gói và bảo là mua về để sử dụng chứ không phải buôn bán... Cũng bởi sự đề phòng đó, nên cơ quan chức năng rất khó bắt quả tang và xử phạt những đối tượng buôn bán thuốc lá ngoại nhập lậu. Điều đó thể hiện qua con số xử lý vi phạm về các vụ việc buôn bán thuốc lá nhập lậu rất ít. Theo thống kê của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, từ đầu năm 2016 tới nay, chỉ bắt quả tang được 9 vụ buôn bán thuốc lá ngoại nhập lậu và xử phạt hành chính với số tiền trên 87 triệu đồng.

Theo lãnh đạo Chi cục Quản lý thị trường, “cuộc chiến” đấu tranh với các đối tượng buôn bán thuốc lá nhập lậu là rất khó khăn. Bởi vì, lực lượng quản lý thị trường không được phép ngụy trang khi bắt người vi phạm, mỗi khi kiểm tra hàng hóa phải có đủ một tổ công tác làm việc theo quy định. Tại các cửa hàng, lực lượng chỉ được kiểm tra tại gian hàng buôn bán, chứ không được lục soát khắp nhà, kho bãi… Khi các phương tiện đang vận chuyển hàng hóa trên đường cũng không được phép yêu cầu dừng xe mà phải chờ đậu đỗ tại chỗ mới có thể được kiểm tra hàng hóa. Mặt khác, các đối tượng buôn bán các loại thuốc lá nhập lậu thường sử dụng những phương tiện vận chuyển rẻ tiền như xe gắn máy, để nếu khi bị phát hiện là “bỏ của chạy lấy người”.