Gỡ “nút thắt” để đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt

Từ năm 2016, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã xây dựng đề án và kế hoạch đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Mục tiêu là 100% các siêu thị, trung tâm mua sắm lớn có thiết bị chấp nhận thẻ POS, cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng.

Vì thế, việc đầu tư hạ tầng thanh toán điện tử được các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh đầu tư. Đến hết tháng 9/2020, Đắk Nông có 220 máy POS, 73 máy ATM và hàng chục ngàn thẻ ATM được phát hành. So với năm 2016, con số này tăng lên gấp nhiều lần.

Thanh toán dịch vụ qua hình thức POS ngày càng được khách hàng lựa chọn

Ngân hàng khuyến khích

Là một trong những đơn vị có cơ sở hạ tầng tín dụng phủ sóng rộng rãi, Ngân hàng Nông nghiệp-PTNT (Agribank) Chi nhánh Đắk Nông khuyến khích khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Hiện tại, đơn vị có 109 máy POS, 38 máy ATM, 2 máy CDM (gửi tiền tự động), với 245.727 khách hàng dùng thẻ.

Bà Cao Thị Mỹ Dung, Trưởng Phòng Maketing (Agribank) Chi nhánh Đắk Nông cho biết, để khuyến khích người dân sử dụng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, đơn vị đã chủ động cung cấp cho khách hàng những thông tin minh bạch, đầy đủ, rõ ràng về các quyền lợi, nghĩa vụ của khách hàng.

Quá trình bảo mật thông tin cá nhân của khách hàng khi sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử cũng được cam kết chặt chẽ. Đơn vị đã đặt các máy POS tại các siêu thị, cửa hàng, tăng tính liên kết với các ngân hàng khác để máy POS chấp nhận nhiều thẻ ATM nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng”.

Cửa hàng thời trang công sở Elise (Gia Nghĩa) có liên kết với các ngân hàng thương mại đặt máy thanh toán POS và quét mã QR pay. Chị Lê Thị Phương, nhân viên quản lý cửa hàng này cho biết, do lượng khách hàng chủ yếu là nhân viên văn phòng có sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, nên phản hồi từ khách hàng khá tốt.

Chị Lê Thị Phương chia sẻ: "Khách hàng chỉ cần mang thẻ, điện thoại có cài ứng dụng ngân hàng là có thể thanh toán được. Hình thức thanh toán này rất tiện lợi, hạn chế được nhiều rủi ro cho khách hàng so với sử dụng tiền mặt thanh toán”.

Vẫn còn tâm lý e ngại

Theo đánh giá của Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh Đắk Nông, mặc dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng việc thanh toán không dùng tiền mặt vẫn chưa được như kỳ vọng.

Tại cửa hàng Điện máy xanh, phường Nghĩa Thành (Gia Nghĩa) cũng cài đặt máy POS để phục vụ khách hàng. Đây là trung tâm lớn chuyên kinh doanh đồ điện máy, gia dụng. Hằng ngày, lượng khách hàng vào mua sắm rất lớn. Thế nhưng, thay vì quẹt thẻ, thanh toán online, số lượng khách hàng sử dụng tiền mặt vẫn rất lớn.

Qua tìm hiểu từ người dân, một trong những nguyên nhân chính khiến thanh toán qua POS nói riêng, các hình thức thanh toán điện tử nói chung khó phát huy hết hiệu quả là do trình độ hạn chế, tâm lý e ngại với các ứng dụng công nghệ thông tin. Từ đây, người dân có tâm lý sợ rủi ro, mất tiền, nuốt thẻ…

Về phía các đơn vị chấp nhận thẻ, chủ thẻ cũng chưa nhận thức được hết lợi ích của việc tham gia các hình thức thanh toán này. Ngoài ra, hạ tầng thanh toán của ngân hàng còn thiếu đồng bộ. Điều này thể hiện ở chỗ các máy móc, thiết bị thanh toán mới được đầu tư chủ yếu ở khu vực đô thị, chưa phát triển nhiều ở vùng nông thôn.

Từng bước thay đổi thói quen

Theo Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, hầu hết các hệ thống ATM, POS luôn hoạt động ổn định, an toàn. Hệ thống thanh toán hiện đại, với nhiều dịch vụ, tiện ích đa dạng, bảo đảm giao dịch chính xác, an toàn, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán và chi tiêu của các tổ chức và cá nhân trên địa bàn.

Hiện nay, hơn 1.040 đơn vị trả lương qua tài khoản các ngân hàng trên địa bàn, trong đó có 916 đơn vị hưởng lương từ ngân sách Nhà nước.

Thời gian qua, để khuyến khích người dân sử dụng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, các ngân hàng trên địa bàn tích cực đầu tư hạ tầng thanh toán. Trong đó, nhiều đơn vị chú trọng đưa vào sử dụng nhiều sản phẩm, dịch vụ hiện đại như: POS, QR pay, Internet Banking, ứng dụng ngân hàng trên điện thoại di động.

Với mục tiêu không dùng tiền mặt ngày càng phủ rộng trong toàn dân, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tỉnh sẽ tăng cường chỉ đạo các ngân hàng thương mại trên địa bàn đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, khách hàng sử dụng các sản phẩm, tiện ích ngân hàng. Thông qua hình thức này, ngân hàng góp phần từng bước thay đổi thói quen, tâm lý của khách hàng trong giao dịch, thanh toán.

Ngân hàng Nhà nước tỉnh cũng sẽ tích cực chủ động làm việc với ngân hàng cấp trên để được cấp thêm máy móc, thiết bị, mở rộng phạm vi làm việc phục vụ, phát hành thẻ, nhất là khu vực nông thôn.