Đón xem các hiện tượng thiên văn kỳ thú năm 2013

Nếu như năm 2012 khép lại bằng vẻ“hùi hụi” tiếc nuối của các “tín đồ” yêu thiên văn bởi có tới 18 hiện tượngthiên nhiên kỳ thú diễn ra song thời tiết không thực sự ủng hộ để quan sát, thìnăm 2013 chỉ có 11 hiện tượng thiên văn ở Việt Nam có thể quan sát được.

Anh Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ nhiệm Câulạc bộ thiên văn học trẻ Việt Nam cho biết, ngoài các trận mưa sao băng mangtính “định kỳ” hàng năm, năm 2013 đáng chú ý nhất là hai lần nguyệt thực sẽdiễn ra vào tháng 4 và tháng 10. Tuy nhiên, việc quan sát được sự kiện này haykhông còn phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời tiết, vốn dĩ rất thất thường.

Dưới đây là thông tin về toàn bộ các hiệntượng sẽ có thể được quan sát tại Việt Nam trong năm 2013:

1. Mưa sao băng Quadrantids: Trận mưa sao băng cỡ trung bình vớimật độ tối đa vào lúc cực điểm khoảng 30-40 sao băng/giờ diễn ra vào đêm mồng 3và 4/1 (thời điểm lý tưởng nhất để quan sát hiện tượng này là sau nửa đêm mồng3, rạng sáng mồng 4).

Trận mưa sao băng này có vùng trung tâm quan chòm sao Bootes (Mục phu/Thợ săngấu). Một lưu ý là trăng cuối tháng sẽ là tác nhân che khuất khá nhiều sao băngcủa hiện tượng này.

2. Mưa sao băng Lyrids: Trậnmưa sao băng cỡ trung bình/nhỏ với mật độ không quá 20 sao băng/giờ diễn ratrong khoảng từ 16-25/4. Cực điểm của nó sẽ rơi vào đêm 21 và 22. Mặt Trăng sẽlàm mờ nhiều sao băng của trận mưa sao băng này, do đó hiện tượng chỉ có thểquan sát thuận lợi ở các khu vực thời tiết lý tưởng và ít ô nhiễm khí quyển.

Mưa sao băng Lyrids có vùng trung tâm là chòm sao Lyra (Thiên cầm/cây đànLire).

3. Nguyệt thực một phần: Hiệntượng này diễn ra vào tối ngày 25/4, có thể được quan sát thấy tại một dải rộnglớn gồm toàn bộ châu Âu, châu Phi, phần lớn châu Á và châu Đại Dương. Việt Namchúng ta cũng nằm trong khu vực có thể quan sát trọn vẹn lần nguyệt thực này.

Đây có thể coi là hiện tượng thiên văn đáng chú ý nhất trong năm 2013 đối vớingười quan sát tại Việt Nam.

4. Mưa sao băng Eta Aquarids: Trận mưa sao băng cỡ nhỏ với mật độlúc cực điểm chỉ khoảng 10 sao băng mỗi giờ. Thời gian lý tưởng nhất để quansát trận mưa sao băng này là sau nửa đêm mồng 5, rạng sáng mồng 6/5.

Trận mưa sao băng này có tâm điểm là chòm ao Aquarius (Bảo bình/người vácbình).

5. Sao Kim và Sao Mộc gặp nhau trên bầutrời: Tuy không phải một hiện tượng thiên văn đặc biệt, nhưngviệc Sao Kim và Sao Mộc gặp nhau cũng là một điều thú vị với những người yêuthích việc quan sát khi hai đốm sáng đẹp nhất gặp nhau trên bầu rời, chỉ cáchnhau chừng 1 độ.

Để quan sát, người yêu thiên văn hãy hướng ánh mắt về bầu trời phía Tây lúchoàng hôn buông xuống, ngày 28/5.

6. Mưa sao băng Nam Delta Aquarids: Đâylà trận mưa sao băng với tâm điểm là chòm sao Aquarius với mật độ cỡ trungbình/nhỏ, khoảng 20 sao băng mỗi giờ. Thời điểm lý tưởng để quan sát hiện tượngnày sẽ là đêm 28 và 29 tháng 7.

7. Mưa sao băng Perseids: Đây là một trong hai trận mưa saobăng lớn nhất trong năm với mật độ khoảng 60 sao băng mỗi giờ (hoặc hơn) trongđó có rất nhiều sao băng rất sáng và dài.

Trận mưa sao băng kéo dài từ 22 /7 – 23/8 hàng năm, nhưng thời gian cực điểmrơi vào ngày 12, 13/8.

Ở thời điểm này, Mặt Trăng đầu tháng sẽ lặn trước nửa đêm, do đó vào thời điểmrạng sáng 13/8 sẽ là lý tưởng để quan sát hiện tượng này. Để quan sát, hãy nhìnvề bầu trời phía Đông, nơi có chòm sao Perseus (Anh Tiên/dũng sĩ Persée).

8. Nguyệt thực nửa tối: MặtTrăng sẽ đi vào vùng nửa tối của bóng Trái Đất, chuyển sang màu đỏ nhạt tronghiện tượng này.

Đây là nguyệt thực nửa tối duy nhất trong năm 2013 và người quan sát tại ViệtNam có thể thấy nó vào lúc hoàng hôn ngày 18 /10.

9. Mưa sao băng Orionids:Trận mưa sao băng tương đối lớn hàng năm với mật độ 20-30 sao băng/giờ vớinhiều sao băng khá sáng, có vùng trung tâm là chòm sao Orion (thợ săn/dũng sĩOrion).

Thời điểm lý tưởng để quan sát trận mưa sao băng này là đêm 21 và 22/10. Trongnăm nay, việc quan sát trận mưa sao băng này sẽ gặp khó khăn do sự cản trở củaánh Trăng.

10. Mưa sao băng Leonids:Trận mưa sao băng lớn có tâm điểm ở chòm sao Leo (Sư Tử) có mật độ trung bìnhlên tới 40 sao băng/giờ. Thời điểm lý tưởng nhất để quan sát hiện tượng này sẽlà đêm 17, rạng sáng 18/11.

Mặc dù vậy, việc quan sát trận mưa sao băng này trong năm 2013 sẽ không được nhưmong muốn vì nó rơi vào đúng ngày Trăng tròn. Khi đó, ánh Trăng sẽ che mờ mộtlượng lớn các sao băng của hiện tượng.

11. Mưa sao băng Geminids: Đâylà một trong số hai trận mưa sao băng lớn nhất (cùng với Perseids). Trận mưasao băng này có tâm điểm là chòm sao Gemini (Song tử) với mật độ trên 60 saobăng mỗi giờ.

Năm 2013, Mặt Trăng sẽ gây một số cản trở trong việc quan sát hiện tượng này.Tuy vậy, đây vẫn có thể là một trận mưa sao băng đáng theo dõi. Thời điểm lýtưởng nhất cho người quan sát sẽ là rạng sáng 14/12, khi đó hãy tìm chòm saoGemini khi đó nằm rất cao trên bầu trời. Đây cũng là hiện tượng thiên văn cuốicùng của năm 2013.

Nguồn TTXVN