Cách kéo giảm TNGT đường bộ cho các nước đang phát triển

Mỗi năm trên thế giới có khoảng 1,2triệu người bị chết vì tai nạn giao thông đường bộ (TNGTÐB), trong đó các nướcđang phát triển (ÐPT) chiếm tới 70%. Các chuyên gia an toàn giao thông (ATGT)đã đưa ra những lời khuyên cho các nước này để cải thiện tình hình ATGT đườngbộ.

Trong số người chết vì TNGTÐB ở cácnước ÐPT thì người đi bộ tử nạn chiếm tới 65%, trong đó có tới 35% là trẻ em.Mỗi năm có hơn 10 triệu người bị tàn tật hoặc bị thương. Tổn thất vì TNGTÐBkhoảng 100 tỷ USD mỗi năm. Vì vậy, chính phủ các nước ÐPT nên coi chi phí choATGT là một khoản đầu tư chứ không phải là một khoản chi.

Xây dựng kế hoạch

Ðây là điều kiện tiên quyết để cóđược những thành quả ATGT bền vững. Kế hoạch phải đặt ra mục tiêu trung, dàihạn, có thể đo lường được. Nên có những chương trình ATGT thí điểm ở các địaphương để rút kinh nghiệm, tìm ra cách làm hay cho địa phương khác.

Sự tham gia của các cấp, ngành, cơ quan, tổ chức

Ðây là điều kiện để đảm bảo tínhhiệu quả của chương trình ATGT. Bộ chủ quản hoặc Ủy ban ATGT Quốc gia phải điđầu trong nỗ lực chung này. Tốt nhất là có một Ủy ban đa ngành đứng ra thựchiện công tác phối kết hợp, với sự hỗ trợ của ban tư vấn ATGT thường trực, domột quan chức cao cấp Chính phủ hoặc chủ nhiệm điều hành chuyên trách.

Cấp vốn cho ATGT ÐB

Phải có một nguồn vốn ổn định lâudài cho ATGT ÐB. Hiện có hai nguồn vốn khá phổ biến nhiều nước ÐPT áp dụng làphí bảo hiểm và lệ phí đường bộ. Ngoài ra có thể huy động từ nhiều nguồn vốnkhác tùy vào tình hình của từng nước.

Giám sát và đánh giá

Cần phải có một hệ thống giám sát vàđánh giá đơn giản nhưng hiệu quả tác động của các chương trình ATGT. Hệ thốnggiám sát, đánh giá phải nằm trong kế hoạch hành động.

Hệ thống dữ liệu và phân tích

Cơ sở dữ liệu ATGT ÐB là nền tảng vôcùng quan trọng để điều tra phân tích tai nạn và giám sát hoạt động ATGT ÐB.Phải xác định rõ đối tượng tham gia giao thông đường bộ liên quan tới tai nạn,những thao tác và ứng xử của người điều khiển phương tiện dẫn đến tai nạn vàđiều kiện khiến tai nạn xảy ra để định hướng tập trung vào các hoạt động ATGTÐB.

Giáo dục ý thức giao thông cho trẻ em

Dạy trẻ em các kĩ năng ATGT ÐB đemlại lợi ích dài lâu cho xã hội. Kinh nghiệm ở nhiều nước cho thấy, việc trôngcậy vào các cá nhân, tổ chức tới trường để nói chuyện về chủ đề ATGT ÐB tỏ rakhông có hiệu quả. Trẻ em chỉ có thể nhớ những kiến thức này trong một thờigian ngắn. Vì vậy, tốt nhất nên đưa chủ đề này vào chương trình giảng dạy, nhưmột môn học bắt buộc hoặc dưới hình thức chương trình ngoại khóa.

Một điểm quan trọng nữa là chươngtrình giáo dục này phải được tiến hành từ từ, từng bước phù hợp với thể chất vàtâm lý của trẻ em. Việc giáo dục phải được giáo viên có chuyên môn trong lĩnhvực này đảm nhiệm.

Chương trình giáo dục cộng đồng

Giáo dục và nâng cao ý thức ngườitham gia giao thông đường bộ là một phần quan trọng trong bất cứ chiến lượcATGT ÐB nào. Ðể chương trình có hiệu quả, các hoạt động này phải được tiến hànhtrên cơ sở dữ liệu đã được phân tích và cần được thiết kế và giám sát một cáchcó hệ thống.

Ðào tạo và thi bằng lái

Phần lớn các vụ tai nạn xảy ra là dolỗi của người tham gia giao thông, vì thế phát triển kỹ năng lái xe an toàn vàcách xử lý tình huống xấu là mục tiêu chính của bất cứ chương trình ATGT ÐBnào. Cần tăng cường khả năng chuyên môn cho những người sát hạch lái xe.

Trang bị phương tiện cho CSGT

Hầu hết cảnh sát giao thông ở cácnước ÐPT đều thiếu phương tiện làm việc nên khó khăn khi đối phó với các trườnghợp vi phạm Luật Giao thông. Cần trang bị cho lực lượng này để nâng cao ý thứcchấp hành Luật Giao thông.

Tiêu chuẩn an toàn đối với các phương tiện

Người sử dụng phương tiện được bảovệ bởi các thiết bị an toàn như dây an toàn, gối tựa đầu, túi khí, chỗ ngồi đặcbiệt dành cho trẻ em. Các thiết bị an toàn phải được bảo dưỡng định kỳ kết hợpvới công tác kiểm tra đột xuất khi phương tiện đang lưu thông trên đường.

Nghiên cứu ATGT

Nghiên cứu ATGT ÐB để đánh giá hiệuquả của các biện pháp ATGT cũng như tìm ra các biện pháp mới hiệu quả hơn. Nótạo ra một khuôn khổ kiến thức mà từ đó các chính sách, việc phân bổ nguồn lựcđược ban hành mang lại hiệu quả cao nhất dựa trên nguồn lực sẵn có.

Mai Anh (t.h)