Ngày 18-11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tố cáo và Luật Đo lường

Sáng 18-11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tốcáo. Những vấn đề được các đại biểu (ĐB) tập trung thảo luận là về chủ thể cóquyền tố cáo, trách nhiệm của người tố cáo, các hình thức tố cáo, tố cáo vàgiải quyết tố cáo không rõ họ tên, địa chỉ của người tố cáo, bảo vệ người tốcáo...

Đại biểu Nguyễn Đình Xuân phát biểu tại hội trường. Ảnh: Minh Điền

Tố cáo phải có tên tuổi, địa chỉ rõràng

ĐB Nguyễn Thị Sáng (Tiền Giang) chorằng nên quy định chủ thể tố cáo là công dân như quy định trong Luật Khiếu nại,tố cáo hiện hành, bởi tố cáo là hành vi làm phát sinh những hậu quả pháp lý vàtrách nhiệm gắn với cá nhân. Tuy nhiên, ĐB Lưu Thị Chi Lan (Vĩnh Phúc) chorằng: “Có nhiều vụ việc một tập thể, một nhóm người bị vi phạm quyền lợi. Ví dụnhư doanh nghiệp bị cán bộ thuế sách nhiễu hay công ty xả chất thải ô nhiễm ramôi trường đối với một làng, một xã... Nên mở rộng cả chủ thể là tổ chức đứngra tố cáo thì sẽ phát huy được sức mạnh của tập thể, nhất là trong cuộc đấutranh phòng chống tham nhũng hiện nay”.

Các ý kiến cũng tập trung làm rõviệc có nên chấp nhận tố cáo nặc danh hay không. Theo quy định hiện hành, đơnthư tố cáo nặc danh không được xem xét giải quyết nhằm hạn chế tình trạng lợidụng tố cáo để tố cáo sai sự thật, không mang tính xây dựng gây mất đoàn kếtnội bộ.

Vừa qua tình trạng tố cáo không ghirõ họ tên, địa chỉ người tố cáo thường xảy ra nhiều ở những thời điểm chuẩn bịđại hội, bầu cử, bổ nhiệm, bố trí cán bộ. Điều đó đã gây nên sự phức tạp và khókhăn cho các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm trong việc xem xét giải quyết tốcáo. Nhưng cũng có những trường hợp người tố cáo sợ bị trù dập, trả thù nênchọn cách tố cáo nặc danh.

Về vấn đề bảo vệ người tố cáo, đâylà một điểm mới mà Luật Khiếu nại, tố cáo hiện hành chưa đề cập cụ thể.

Nhiều ĐB đồng tình luật phải quyđịnh điều này nhằm giúp người tố cáo tin tưởng vào sự đúng đắn, công minh củapháp luật, giúp họ quan tâm và mạnh dạn phản ánh những việc làm sai trái củacán bộ, công chức trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ, góp phần hạn chế đơn thưtố cáo nặc danh.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, nhữngquy định về bảo vệ người tố cáo được nêu trong dự thảo luật còn rất chungchung, mang tính nguyên tắc và thiếu cơ chế áp dụng trong thực tiễn. “Cần cónhững quy định chặt chẽ và chi tiết hơn, đặc biệt là cần xác định rõ cơ quanđầu mối chịu trách nhiệm chính trong việc bảo vệ trình tự thủ tục, thời hạn bảovệ người tố cáo. Về thứ tự ưu tiên, cần ưu tiên bảo vệ tính mạng, tài sản củangười tố cáo, cần thiết có thể bảo vệ cả người thân của họ.

Đồng thời cũng cần quy định việc bảovệ quyền lợi về chính trị, kinh tế, việc làm, uy tín của người tố cáo. Ngoàira, luật cũng cần bổ sung cơ chế, biện pháp bảo vệ cả những người bị tố cáo,đảm bảo khôi phục danh dự, quyền và lợi ích của họ trong trường hợp bị tố cáosai”, ĐB Nguyễn Thị Sáng nói.

Vấn đề xử lý hành vi vi phạm đối vớicác đối tượng tố cáo cũng được ĐB quan tâm. Dự thảo luật quy định xử lý vi phạmđối với người tố cáo sai sự thật. Theo báo cáo của Chính phủ, năm 2010, trong6.681 vụ việc tố cáo thì có 912 tố cáo đúng (chỉ chiếm 13,3%); 1.945 tố cáo cóđúng, có sai (bằng 28,6%); 4.025 tố cáo sai (58,5%).

Các ĐB cho rằng, nếu cá nhân, tổchức bị tố cáo sai ở mức độ nhẹ thì chưa có thiệt hại gì nhưng nếu gây ra nhữnghậu quả nghiêm trọng cần phải có hình thức xử lý đối với người tố cáo sai. Vìvậy, Luật Tố cáo cần phải quy định cụ thể trách nhiệm pháp luật của người tốcáo sai sự thật ở mức độ nhẹ thì xử lý hành chính, nghiêm trọng hơn thì truy tốtrước pháp luật về tội vu khống.

Dự thảo luật đưa ra các hình thức tốcáo (trực tiếp, gửi đơn tố cáo hoặc bản ghi lời tố cáo, tố cáo qua điện thoại,thư điện tử, fax...). Việc mở rộng hơn hình thức tố cáo được các ĐB đồng tình.Tuy nhiên để đảm bảo tính khách quan và đề cao trách nhiệm của công dân khi sửdụng các hình thức tố cáo trên và tránh việc lợi dụng tố cáo để tố cáo sai sựthật, vu cáo, bôi nhọ, hạ thấp nhân phẩm, uy tín và danh dự của người khác vìđộng cơ cá nhân, các ĐB cho rằng cần có những quy định chặt chẽ và có các chếtài cụ thể đối với các hình thức tố cáo mới này.

Chốt vấn đề, Phó Chủ tịch Quốc hộiUông Chu Lưu cho rằng, không nên xem xét đơn thư tố cáo nặc danh. Trường hợpđơn thư tố cáo trong đó có nội dung rõ ràng, có tài liệu chứng cứ, có địa chỉcó thể coi như một thông tin để phục vụ cho các cơ quan nghiên cứu tham khảo.Ông cũng cho rằng, bảo vệ người tố cáo là việc phải làm, luật cần quy định rõràng hơn nữa.

Dự thảo Luật Đo lường: Thiếu hơi thởcuộc sống

Thảo luận về dự án Luật Đo lườngchiều 18-11, đa số các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thống nhất về sự cần thiết banhành luật nhưng cho rằng dự luật còn chung chung, ít tính khả thi.

ĐB Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) nhậnxét, mỗi địa phương chỉ có 2 - 5 thanh tra viên về khoa học công nghệ, thườngtiến hành thanh tra định kỳ có báo trước thì khó lòng phát hiện sai phạm, trongkhi các dạng vi phạm thì ngày càng tinh vi, phức tạp hơn. ĐB đề nghị tăng nặngcác chế tài xử phạt, “tùy tính chất mức độ sai phạm, có thể truy cứu hình sự,tịch thu phương tiện vi phạm”.

Phát biểu sau đó, có ý kiến ĐB đềnghị, để đảm bảo sự tương thích với Luật Bảo vệ người tiêu dùng, có thể áp dụngquy định xử phạt gấp 7 lần giá trị vi phạm nhân với thời gian xác định có viphạm.

Theo ĐB Đặng Như Lợi (Cà Mau), dựluật nặng về quy định đối với các cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời đi khásâu vào một số lĩnh vực chuyên ngành (như các phép đo trong khoa học vũ trụ,hóa học…) nhưng lại nhẹ xét về phương diện giải quyết các vấn đề đang phát sinhtrong cuộc sống hàng ngày. “Viết thế này chưa cụ thể, rành mạch và không đápứng được yêu cầu thực tế. Nếu tôi là người tiêu dùng, đọc xong tôi cũng chảbiết có thiệt hại quyền lợi (về đo lường – PV) thì đến đâu, được xử lý thếnào”, ông bình luận.

Chia sẻ quan điểm này, ĐB NguyễnMinh Thuyết (Lạng Sơn) nhận định, đây là một luật rất thiết thân với người dânnhưng lại khó đọc, khó hiểu; thiếu hơi thở cuộc sống.

Trong khi đó, ĐB Võ Thị Dễ, NguyễnMinh Thuyết có cùng yêu cầu xử lý nghiêm theo hướng tịch thu những hàng hóađóng gói sẵn có vi phạm về đo lường. Đặc biệt, bà Võ Thị Dễ lưu ý đến nhữngphép đo liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người và yêu cầu dự luật quy địnhcác phương tiện đo lường trong y dược thuộc diện bắt buộc phải kiểm định địnhkỳ…

Phát biểu tổng kết phiên thảo luận,Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Kiên đề nghị Ban soạn thảo luật cụ thể hóa những nộidung về quản lý nhà nước, nêu rõ địa chỉ trách nhiệm trong từng khâu của hoạtđộng đo lường, chú trọng đẩy mạnh xã hội hóa công tác kiểm định thiết bị đolường…

Tiếp thu các ý kiến đóng góp củaĐBQH, Bộ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ Hoàng Văn Phong công nhận, cấu trúc củadự thảo luật chưa thật chặt chẽ, cách thức thể hiện còn chưa rõ ràng. “Chúngtôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, hợp tác chặt chẽ với UB KH-CN-MT của QH để chỉnhlý, hoàn thiện dự luật, trình QH trong kỳ họp sau”, Bộ trưởng Hoàng Văn Phongcam kết.

V.D (Theo SGGP)