Di sản - Truyền thống

Cây mây trong đời sống người M'nông

Bình Minh-Nguyễn Nam • 17/10/2022 15:48

Đối với đồng bào dân tộc M’nông, cây mây chiếm vị trí quan trọng trong sinh hoạt, đời sống và ẩm thực. Từ bao đời nay, cây mây vẫn luôn gắn bó với cộng đồng người M’nông.

Đối với đồng bào dân tộc M’nông, cây mây chiếm vị trí quan trọng trong sinh hoạt, đời sống và ẩm thực. Từ bao đời nay, cây mây vẫn luôn gắn bó với cộng đồng người M’nông.

Người M’nông thường dùng thân mây làm dây buộc các cột kèo để cất nhà ở, cột hom tranh, lá mây dùng lợp mái nhà hoặc trang trí trên cây nêu, đan giỏ treo các vật dụng nhỏ như túi đựng cơm, dây gùi, nỏ… Sở dĩ mây được các nghệ nhân đan lát người M’nông chọn bởi tính năng bền, bóng, dẻo. Trong ẩm thực của người M’nông, đọt mây là món ăn được ưa chuộng nhất bởi nõn nó ăn bùi, béo và vị ngọt, đắng nhẹ. Đọt mây được chế biến thành nhiều món ăn hấ--p dẫn như các món xào, hấp cơm, nướng chín với lửa than hoặc giã nát nấu với thịt khô. Cầu kỳ hơn, đọt mây được chế biến làm món canh thụt, món ăn đặc trưng của người M’nông.

104431img_1903-4096x6144(1).jpg — Mây thường mọc ở các khu rừng âm u với hàng chục loài mây như: mây song, mây nước, mây voi, mây cám… Mây mọc thành bụi, có dây mây mọc dài đến vài chục mét

104457img_1909-4096x6144(1).jpg — Người M’nông lấy đọt mây bằng cách chặt lấy phần ngọn của cây mây, đọt mây được lấy từ cây có chiều dài 5m trở lên và lấy đoạn từ hai lá tới phần ngọn, khi chặt để dài đọt mây khoảng 1m sẽ sử dụng được lâu hơn.

Dây mây còn được trang trí trên cây nêu trong các lễ hội của người M'nông.

104609img_1936-4096x2731(1).jpg — Trước khi chế biến đọt mây phải chú ý vặn qua để tạo lỗ thoát khí, tránh làm hỏng phần ruột bên trong

104517dsc_3705-4096x2731(1).jpg — Đọt mây được róc bỏ phần gai sắc nhọn bên ngoài vỏ trước khi đem chế biến các món ăn. Người có kinh nghiệm thường chọn những đọt mây mập mạp nhất sẽ ngon hơn.

104447img_0012-4096x2731(1).jpg — Thân gùi được đan bằng mây, xung quanh thân có 4 thanh gỗ nhỏ áp vào thành gùi từ đáy trở lên miệng giúp cho gùi được chắc chắn, không bị lệch khi mang nặng.

Món đọt mây là “đặc sản” trong ẩm thực M’nông. Ngày nay, món đọt mây đã trở thành món ăn phổ biến ở các quán ăn, nhà hàng lớn ở các tỉnh Tây Nguyên.

Bình Minh - Nguyễn Nam