Ý nghĩa màu sắc trong điện ảnh - Khi các màu sắc thay lời các thông điệp

Ý nghĩa màu sắc với cảm xúc con người

Điều đầu tiên và đặc biệt quan trọng, để có thể phát triển một cách tốt nhất nguyên tắc phối màu phim, bạn sẽ cần một sự hiểu biết thấu đáo về lý thuyết và vòng thuần sắc.

Trong thực tế, màu sắc ảnh hưởng khá nhiều đến cảm xúc, tâm lý của con người tuy nhiên chúng ta thường không nhận ra điều đó.

Lý thuyết màu sắc thực sự khá hấp dẫn, vì nó giải thích cách mà con người chúng ta cảm nhận màu sắc dưới hình thức nghệ thuật và cả tự nhiên.

Điều này có thể được chứng minh thông qua một số ví dụ nho nhỏ như khi bạn vui vẻ, hạnh phúc bạn sẽ có xu hướng tìm đến những màu sắc tươi sáng như hồng, đỏ, xanh,…

Ngược lại, để biểu đạt những cảm xúc tiêu cực, buồn rầu còn người ta thường nghĩ ngay tới những màu tối như đen, xám, nâu,…

Từ những điều này, màu sắc trở thành một công cụ hoàn hảo được các nhà làm phim áp dụng để truyền tải cảm xúc, dẫn dắt câu chuyện và tạo sự hài hòa, độc đáo cho từng thước phim.

Và tất nhiên, không phải cứ ngẫu nhiên thả những màu sắc vào khung hình là có những thước phim đẹp mắt, màu sắc trong điện ảnh cũng được sắp đặt theo những quy luật nhất định nhằm tạo nên tính thống nhất, sự hài hòa.

Để hiểu rõ hơn về từng màu sắc, Chúng ta sẽ đi sâu phân tích kỹ hơn về chúng bên dưới.

Ý nghĩa màu thuần sắc trong điện ảnh

Màu xanh lá, màu của sự sống.

Xanh lá gắn liền với cây cối, với nguồn sống, với sự sinh sôi nảy nở và là một tông màu nhẹ. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng khi nhìn vào màu xanh lá cây, cơ thể của chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn.

Màu xanh lá cây trong điện ảnh thường được các nhà làm phim sử dụng để đại diện cho tự nhiên, cho nguồn sống và sự hy vọng về một khởi đầu mới.

Màu xanh lá cây còn được sử dụng để tạo nên cảm giác của sự nguy hiểm một cách “hóa chất”. Không ngẫu nhiên mà các chất hóa học, chất phóng xạ thường được gắn liền với màu xanh lục.

Màu xanh lá cây nếu được sử dụng hợp lý còn có thể đem lại cảm của sự tối tăm, của cái ác điển hình.

Màu vàng: Sự nguy hiểm, phán xét và quyết đoán.

Màu vàng là màu của vầng thái dương ấm áp, của niềm tin và hy vọng sớm mai, nên nó thường được dùng để diễn tả sự ấm áp, dễ chịu và lạc quan trong cuộc sống.

Nhưng nếu màu vàng được sử dụng với cường độ mạnh thì nó sẽ đem lại một cảm giác khó chịu, bất an, thể hiện sự phản bội, thiếu an toàn.

Màu vàng còn là màu của những phim có tính khám phá cổ đại, thần thoại và lịch sử.

Những phim có poster toàn 1 màu vàng sẽ có nội dung về 1 truyền thuyết cổ xưa, một cuộc phiêu lưu khảo cổ, vào thế giới huyền bí, những phép màu, ma thuật trong truyền thuyết.

Màu đỏ: Hung hăng, bạo lực và cảm giác giận dữ.

Màu đỏ được sử dụng khá nhiều trong bộ môn nghệ thuật thứ 7.

Màu đỏ được sử dụng để diễn tả những cảm xúc mãnh liệt và cường độ mạnh không thể kiểm soát như tình yêu mãnh liệt, đam mê dục vọng, tính bạo lực, sự nguy hiểm, ...

Thông thường, màu đỏ được các nhà làm phim sử dụng nhiều khi muốn tạo ra bầu không khí căng thẳng ( các thể loại phim hành động giật gân, kinh dị).

Màu xanh dương: Tính trung thực, lòng trung thành.

Khác với đỏ, xanh dương là một gam màu lạnh. Thông thường màu xanh dương gắn liền với màu của bầu trời, màu của biển, của nước. Chính vì vậy xanh dương được các nhà làm phim sử dụng để tạo ra cảm giác phóng khoáng, bình yên, tự do và tràn đầy hy vọng.

Màu xanh dương thường được gắn với những nhân vật có tính cách lạc quan, yêu đời, không bị gò bó với thế giới xung quanh. Xanh dương cũng đại diện cho sự cương chính, lòng dũng cảm, điển hình thông qua nhân vật Captain America.

Tuy nhiên, khi màu xanh dương được sử dụng với sắc độ mạnh hơn sẽ mang đến cho người xem cảm giác lạnh lẽo, sự cô đơn, trống rỗng, u sầu. Màu xanh dương đậm thường được sử dụng trong các phân cảnh phim buồn, nội tâm cô độc.

Màu trắng: Sự thuần khiết, trong sáng.

Màu trắng là màu tượng trưng cho sự thuần khiết và trong sáng. Đó là màu trắng thuần khiết trong các bộ váy cưới đại diện cho tình cảm trong sáng lúc mới cưới, niềm vui.

Màu trắng còn đại diện cho sự toàn năng, thánh khiết, hoàn mỹ, trí tuệ thông sáng, thường được sử dụng là màu của Chúa Trời, màu của các thiên thần.

Màu trắng còn là màu của sự ngây thơ, đại diện cho con trẻ và thường được dùng với các nhân vật đáng yêu, hóm hỉnh.

Tuy nhiên với cường độ mạnh và độ bao phủ hầu hết màn ảnh, màu trắng đôi lúc khiến người xem có vẻ lạc lõng với những trường đoạn dài, thể hiện sự cô độc giữa không gian rộng.

Màu đen: Sự huyền bí, rùng rợn.

Trái với màu trắng tinh khiết, màu đen là sự u ám, thường được sử dụng trong những bộ phim trinh thám, kinh dị, hành động giật gân. Màu đen mang đến sự thu hút, tính tập trung cao cho bộ phim bởi việc khơi gợi trí tò mò và tính hiếu kỳ của người xem.

Màu đen thường được gắn liền với những người cứng rắn, màu của quyền lực cực đoan, đôi lúc là sự ghê rợn. Kết hợp với những cú máy, góc quay khác nhau, màu đen cũng đại diện cho bóng tối, sự sợ hãi.

Nghệ thuật phối màu trong điện ảnh

Ở những trường hợp bối cảnh khác nhau thì mỗi màu sắc mang lại những hiệu ứng khác nhau. Không chỉ vậy, màu sắc còn có thể gợi lên các khái niệm về không gian, thời gian hoặc trở thành biểu tượng của một sự vật, sự việc trong một bộ phim.

Để tạo nên được những điều này, các nhà làm phim đã thống nhất tạo nên 5 kiểu phối màu cơ bản nhất của điện ảnh.

Phối màu tương phản (Complementary Color)

Đây là cách thức phối màu bằng cách chọn hai màu đối diện nhau trong bảng màu để làm trung tâm màu cho hình ảnh.

Đối với một bộ phim kinh dị, thì cách phối màu theo lối tương phản có thể giúp truyền tải được những cảm xúc sợ hãi lẫn lộn, sự lạnh lẽo, u mê làm nên một không khí ghê rợn. Trong màu xanh tối tăm và ánh vàng nguy hiểm đó, không biết điều gì đang chờ đợi họ?

Phối màu tương đồng (Analogous Color)

Màu tương đồng là những màu nằm kế nhau trên bảng màu, chúng có sự liên kết hài hòa với nhau, tạo nên một tổng thể hoàn chỉnh. Người ta thường chọn ra một màu chính nhất để làm màu chủ đạo, những màu khác thì làm nền, bổ trợ cho màu chính.

Những bộ màu tương đồng giúp cho khung cảnh trở nên đồng nhất, với những bộ màu tông lạnh sẽ khiến cảm giác trở nên u tối, lạnh lẽo, cô quạnh. Ngược lại, những bộ màu nóng tạo nên sự vui tươi, ấm áp.

Như trong Bẫy Ngọt Ngào – cũng áp dụng cách phối màu tương đồng để nào nên những thước phim chất lượng và ấn tượng.

Nhằm nhấn mạnh vào cảnh nóng của hai nhân vật Quỳnh Lam và Đăng Minh, bao trùm trên khung hình là sự nồng cháy, tội lỗi, xấu xa và đặc biệt là nỗi đau của Quỳnh Lam khi bị xâm hại.

Bộ ba màu tím, hồng, xanh đen được đưa vào bối cảnh làm bật lên cảm xúc vừa nồng nàn vừa chất chứa nỗi đau và lòng thù hận của cảnh quay.

Phối màu bộ ba ( Triadic Color)

Cách phối này sử dụng ba màu được xếp cách đều nhau trên bảng màu, tạo thành một hình tam giác đều. Đây là cách phối màu khá khó dùng và cũng ít khi được sử dụng vì chúng tạo cảm giác chói, ngay cả khi sử dụng độ bão hòa màu thấp, với một màu làm chủ đạo, 2 màu khác để nhấn mạnh.

Tiệc Trăng Máu sử dụng cách phối màu bộ ba thông qua trang phục của các nhân vật. Thông qua màu sắc, cũng đôi phần thể hiện được tính cách của từng nhân vật. Việc sử dụng bộ ba màu vừa thể hiện được sự liên kết, thống nhất, song song cũng cho thấy được sự đối lập của họ.

Phối màu bổ túc (Split-complementary Color)

Là một kiểu khác của phối màu tương phản, phối màu bổ túc không sử dụng cặp màu tương phản được đặt đối diện nhau trên bảng màu mà lại sử dụng 2 màu kề bên. Điều này giúp những cảnh phim vẫn giữ được độ tương phản nhưng có phần ít căng thẳng hơn.

Phim The Great Gatsby sử dụng màu Red làm nổi bật Gatsby, Blue & Green là cặp bổ sung cho nhau

Phối màu chữ nhật/phối màu bộ đôi tương phản (Tetradic Color)

Phối màu chữ nhật sử dụng 4 màu, với 2 cặp màu đối diện nhau trên bảng màu, tạo ra một khung cảnh đầy màu sắc. Để làm giảm bớt sự mất cân đối, các nhà làm phim thường chỉ lấy 1 trong 4 màu làm chủ đạo.

Cách phối màu này khiến người xem phải “mắt chữ a mồm chữ ô” vì nó sẽ tạo nên những thước phim vô cùng đẹp mắt. Bởi có sự hòa trộn giữa nhiều màu sắc, những cách phim được sử dụng cách phối này sẽ vô cùng hoành tráng và nổi bật.

Có thể thấy việc phối màu dựa theo những quy luật nhất định góp phần nào nên những thước phim chất lượng và đẹp mắt.

Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là các nhà làm phim thiếu đi sự sáng tạo ám chỉ chăm chăm vào các công thức sẵn có.

Việc sáng tạo dựa trên một nền tảng, quy luật có sẵn giúp đạo diễn có những định hướng đúng, tránh việc bị lộn xộn về màu sắc lúc quá nổi bật, lúc lại quá tầm thường.