Y học gia đình từng bước khẳng định (*)

Ngày 6/4/2018, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Quyết định số 483/QĐ-UBND, phê duyệt Kế hoạch xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2018-2020. Qua đó, công tác khám chữa bệnh theo nguyên lý y học gia đình (YHGĐ) trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đã từng bước khẳng định được vai trò, vị trí trong chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Cùng với đầu tư cơ sở vật chất, nguồn nhân lực y tế cơ sở (YTCS) của tỉnh Đắk Nông có sự nâng lên về lượng và chất. Ngành Y tế Đắk Nông đã chủ động, tích cực triển khai thực hiện có hiệu quả nhiều giải pháp quan trọng trong phát triển nguồn lực y tế. Trọng tâm là chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ y tế theo nguyên lý YHGĐ.

“

Hiện nay, đội ngũ nhân lực đối với YTCS của tỉnh có 1.554 người; trong đó có 333 bác sĩ (chiếm 22,2%), còn lại đều có trình độ chuyên môn từ trung cấp, cao đẳng y khoa trở lên và đại học các chuyên ngành khác.

Riêng đối với nhân lực các trạm y tế tuyến xã thì 100% trạm có bác sĩ làm việc và đã được đào tạo định hướng về YHGĐ. 100% viên chức trạm y tế xã được đào tạo và cấp phép hành nghề về YHGĐ. Hiện nay, 100% trạm y tế xã bảo đảm điều kiện cấp phép hành nghề khám, chữa bệnh theo nguyên lý YHGĐ, với 88 bác sĩ, 89 y sĩ, 76 dược sĩ, 113 nữ hộ sinh, 146 điều dưỡng được tham gia các khóa đào tạo định hướng YHGĐ; 15 bác sĩ chuyên khoa I về bác sĩ gia đình, 78 cán bộ là trưởng, phó trạm y tế được đào tạo kỹ năng quản lý…

Nhân lực cho quá trình triển khai mô hình YHGĐ và phát triển mạng lưới YTCS, sử dụng phần mềm quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử…được bảo đảm. Bên cạnh đó, 100% thôn, bon, tổ dân phố có nhân viên y tế hoạt động, với trên 85% được đào tạo ở trình độ sơ cấp theo quy định của Bộ Y tế.

Theo đánh giá của ngành Y tế, với việc thực hiện Dự án “Giáo dục và đào tạo nhân lực y tế phục vụ cải cách hệ thống y tế” và Dự án “Chăm sóc sức khỏe Nhân dân Tây Nguyên giai đoạn 2 tỉnh Đắk Nông”, địa phương đã cơ bản hoàn chỉnh về nguồn nhân lực để triển khai thực hiện công tác khám chữa bệnh theo nguyên lý YHGĐ.

Mang lại lợi ích kép

Hiện nay, việc quản lý, điều trị bệnh đái tháo đường tại cộng đồng mang lại lợi ích kép, không chỉ giúp giảm tình trạng quá tải cho các bệnh viện tuyến trên, mà còn giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí đi lại cho bệnh nhân.

Trưởng Trạm Y tế phường Nghĩa Trung (Gia Nghĩa) Đinh Thị Quyên thông tin, đối với những trường hợp mắc bệnh đái tháo đường khi được phát hiện qua xét nghiệm tại trạm sẽ được đơn vị tư vấn và lập danh sách quản lý. Những đối tượng có chỉ số đường huyết đạt mức thấp, không có bệnh lý kèm theo, không có biến chứng sẽ được điều trị tại trạm y tế. Định kỳ 3 tháng/lần, người bệnh được chuyển lên tuyến trên thực hiện xét nghiệm sinh hóa, đánh giá hiệu quả điều trị. Các trường hợp nghi ngờ hoặc bệnh vượt quá khả năng chuyên môn của trạm được chuyển tuyến trên chẩn đoán xác định và điều trị. Các trường hợp được tuyến trên chuyển về cũng được trạm lập hồ sơ quản lý, điều trị.

Theo Trung tâm Y tế huyện Đắk R’lấp, bắt đầu từ năm 2022, TTYT huyện Đắk R’lấp triển khai thực hiện sử dụng phần mềm quản lý khám chữa bệnh và phần mềm quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân. Đơn vị phấn đấu đến hết năm 2025 đạt ≥ 70% người dân trên địa bàn huyện được quản lý bằng EHR; từng bước hình thành cơ sở dữ liệu về sức khỏe người dân tại Trung tâm dữ liệu Y tế Quốc gia.

Cụ thể, cấu phần EHR bao gồm 4 phần: Phần A- Thông tin Hành chính; phần B-Nhóm thông tin liên quan đến tiền sử và các vấn đề liên quan; Phần C-Tiêm chủng; phần D- Khám lâm sàng và Cận lâm sàng. Thông qua EHR giúp mỗi người dân biết và tự quản lý thông tin sức khỏe liên tục, suốt đời của mình, cũng như giúp cho người thầy thuốc có đầy đủ các thông tin về bệnh tật, tiền sử bệnh tật của người bệnh phục vụ tốt hơn cho công tác chẩn đoán, điều trị bệnh hiệu quả.

Hồ sơ sức khỏe điện tử

Thực hiện Hướng dẫn 831 của Bộ Y tế, ngành Y tế đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, các trạm y tế xã, phường thực hiện việc tạo lập, cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử, triển khai quản lý, điều trị tại cộng đồng đối với các bệnh không lây nhiễm.

“

trong hoạt động khám chữa bệnh theo nguyên lý YHGĐ, vấn đề xây dựng, quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử của người dân đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Hồ sơ sức khỏe điện tử là tài liệu y tế ghi lại quá trình chăm sóc sức khỏe của một người từ lúc sinh ra đến lúc mất đi. Đây chính là cơ sở để triển khai công tác khám, chữa bệnh theo nguyên lý YHGĐ tại YTCS.

Bác sĩ Huỳnh Thanh Huynh, Phó Giám đốc Sở Y tế Đắk Nông

Đến nay, 100% cơ sở khám chữa bệnh tuyến huyện đã sử dụng phần mềm quản lý bệnh viện (VNPT-HIS; Hospitech…) quản lý hoạt động khám chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế; 50% các cơ sở triển khai thực hiện cập nhật thông tin dữ liệu vào hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử. Toàn tỉnh, 100% các trạm y tế xã, phường, thị trấn đã triển khai sử dụng phần mềm để quản lý khám chữa bệnh và phần mềm quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử. Qua đó, bảo đảm trích dữ liệu khám chữa bệnh về cổng dữ liệu của Bộ Y tế và duy trì hoạt động liên thông dữ liệu điện tử trên Cổng giám định Bảo hiểm xã hội Việt Nam…

Các nội dung liên quan khám sàng lọc, quản lý bệnh mạn tính tại tuyến xã bước đầu tiến hành khá hiệu quả, với việc xây dựng lộ trình, giải pháp cập nhật đầy đủ thông tin người dân trên hồ sơ sức khỏe điện tử. Một số bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh lý về tim, phổi, tâm thần được quản lý, điều trị theo nguyên lý YHGĐ…

Bên cạnh đó, ngành Y tế cũng phối hợp với các tổ chức, đoàn thể, các hội nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh tăng cường tuyên truyền sâu rộng về các định hướng phát triển, các công tác y tế, với mục tiêu kêu gọi sự hợp tác của người dân trong việc kiểm soát các loại bệnh, dự phòng các yếu tố nguy cơ trong cộng đồng.

(*) Bài 2 trong tuyến bài dài kỳ: Phát huy nguyên lý y học gia đình