Xây dựng chuỗi liên kết để tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp Đắk Nông

Hợp tác, chia sẻ

HTX Thương mại, dịch vụ, chế biến, sản xuất nông nghiệp Đoàn Kết (Đắk Song) hiện có 65 thành viên và 60 hộ liên kết, có diện tích sản xuất hơn 350 ha; trong đó, 101 ha đạt tiêu chuẩn 4C, với năng suất đạt trên 4 tấn/ha.

Ông Lưu Như Bính, Giám đốc HTX thông tin, tại HTX bước đầu đã hình thành liên kết ngang giữa nông dân với nông dân, HTX và HTX và doanh nghiệp để giảm chi phí, tăng giá bán sản phẩm.

Đặc biệt, từ tháng 12/2023- 12/2024, mô hình liên kết giữa HTX và doanh nghiệp được triển khai, với sự hỗ trợ từ Viện Quản lý đất đai & Phát triển nông thôn và ngành Nông nghiệp – Môi trường Đắk Nông.

Khi tham gia vào mô hình, người sản xuất được tư vấn kỹ thuật chăm sóc, thu hái, sơ chế. Nhờ đó, tỷ lệ sản lượng cà phê được bán trực tiếp của người dân thông qua doanh nghiệp chiếm 80,2%. Tỷ lệ sản lượng cà phê được bán thông qua đại lý thu mua chiếm 19,8%.

“Lợi nhuận bình quân của hộ sản xuất trong mô hình đạt khoảng 138 triệu đồng, cao hơn khoảng 38 triệu đồng/ha so với hộ không tham gia mô hình. Đặc biệt, mô hình còn góp phần thúc đẩy liên kết tiêu thụ đầu ra giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị”, ông Bính chia sẻ.

Tương tự, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Mắc ca sachi Thịnh Phát (Gia Nghĩa) cũng đang liên kết với các hộ trồng mắc ca tại xã Quảng Trực (Tuy Đức) để trồng, thu mua nguyên liệu.

Doanh nghiệp hỗ trợ người trồng chăm sóc theo quy trình “phân, thuốc đúng, đủ” để sản phẩm đạt yêu cầu như: trái to đồng đều, hạn chế tối đa nấm bệnh, tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.

Công ty hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn nông dân về quy trình canh tác, theo dõi nghiêm ngặt quá trình thu hoạch, sơ chế hạt mắc ca. Thực hiện đồng thời với việc sản xuất, công ty tận dụng nhà xưởng để đóng gói thành phẩm, đưa sản phẩm ra thị trường, tạo thu nhập cho người lao động trong vùng.

Ngoài mắc ca, doanh nghiệp hiện đang sản xuất các loại nông sản như: trái cây sấy thăng hoa, tiêu sấy thăng hoa.... Doanh nghiệp đang hướng sản phẩm tới thị trường xuất khẩu.

Giám đốc công ty Nguyễn Thị Ngọc Hương cho hay: “Để chuẩn bị cho tham gia vào thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp đang rất cần liên kết theo chuỗi giá trị với các HTX, người dân để ổn định nguồn nguyên liệu đầu vào cho các loại nông sản thế mạnh khác, nhất là về chất lượng”.

Lựa chọn hình thức liên kết

TS. Hoàng Xuân Phương, Viện Quản lý đất đai và Phát triển nông thôn cho rằng, để sản xuất tiêu nông sản của Đắk Nông được bền vững, cần phải phát triển nhiều hơn nữa các liên kết sản xuất tiêu thụ. Bởi vì, khi tham gia liên kết, bắt buộc các hộ dân phải sản xuất theo quy trình an toàn, hữu cơ, sản xuất theo hướng bền vững.

Theo ông Phương, trước tiên, Đắk Nông cần xác định được hình thức liên kết và hình thức hợp tác giữa các tác nhân trong chuỗi liên kết sản xuất kết nối tiêu thụ nông sản. Trong đó, doanh nghiệp đóng vai trò dẫn dắt, thu mua nông sản của nông dân hoặc tổ chức nông dân.

Đồng thời, thống nhất quy chuẩn chất lượng nông sản và giám sát chặt chẽ, bảo đảm chất lượng sản phẩm. Từ đó, từng bước chuyển dần hình thức liên kết từ phi chính thức lên hình thức tập trung trực tiếp hoặc hình thức trung gian.

“Với các vùng sản xuất đã có các HTX đủ mạnh nên áp dụng hình thức trung gian. Đối với vùng chưa có HTX hoặc đã có nhưng HTX chưa mạnh nên áp dụng hình thức tập trung trực tiếp. Tùy theo điều kiện, khả năng của đơn vị thu mua nông sản có thể hỗ trợ cung ứng vật tư, dịch vụ cho nông dân hoặc tổ chức của nông dân”, ông Phương cho hay.

Khi tham gia liên kết, các bên cùng có lợi, cùng chia sẻ rủi ro và nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả sản xuất. Cơ chế hợp tác được thể hiện bằng các hợp đồng liên kết. Tùy theo việc áp dụng hình thức liên kết mà sẽ có các hình thức hợp đồng tương ứng.

“

Đắk Nông có 65 liên kết sản xuất chế biến tiêu thụ nông sản thuộc 9 ngành hàng, với khoảng 9.660 hộ dân tham gia. Trong đó, nhiều nhất là cà phê: 25 liên kết; hồ tiêu: 9 liên kết; trái cây: 19 liên kết; rau, đậu: 7 liên kết...