Vườnquốc gia Ba Bể cách thị xã Bắc Kạn (Bắc Kạn) gần 50km, được hình thành vào năm1992 nhằm bảo vệ tính đa dạng sinh học cũng như làm điểm đến cho những hoạtđộng du lịch, vui chơi, giải trí. Ở phía tây nam của vườn có dãy núi Phia Boóc,có các điểm cao từ 1.505 m đến 1.527 m. Nằm trên địa bàn 5 xã Nam Mẫu, KhangNinh, Cao Thương, Quảng Khê, Cao Trĩ thuộc huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, vườn códiện tích 7.610 ha (30 km²), trong đó: Khu bảo vệ nghiêm ngặt có diện tích3.266,2 ha; Khu phục hồi tái sinh rộng 4.083,4 ha; Khu dịch vụ hành chính 301,4ha.
“Ba Bể” có nghĩalà “ba hồ” mặc dù trong thực tế nó là một quần thể nước rải rác với những hònđảo đá vôi nhỏ. Trong đó, Hồ Ba Bể được tạo nên bởi ba dòng sông Tà Han, Bó Lùvà Chơ Lênh, cuối nguồn của hồ chảy ra sông Năng…. Hồ có chiều dài 8km, chiềurộng 800m và nằm trên độ cao 178m. Đó là nơi có vẻ đẹp đặc biệt với những khungcảnh đẹp mê hồn của những đỉnh núi gồ ghề ẩn trong sương mờ và được bao quanhvới núi non tự nhiên. Những thắng cảnh nổi trội của Ba Bể cùng với bề dày lịchsử, địa lý kỳ diệu của nó đã khiến cho nơi đây trở thành một Di sản Thế giới.Với trung tâm là hồ Ba Bể, khu vườn quốc gia này có 600 loài cây thân gỗ (thuộc300 chi, 114 họ khác nhau); 65 loài thú (22 loài có tên trong sách đỏ ViệtNam); 214 loài chim thuộc 17 bộ, 47 họ (7 loài có tên trong sách đỏ Việt Nam);46 loài bò sát và động vật lưỡng cư; 87 loài cá (11 loài có tên trong sách đỏViệt Nam). Vườn có một số loài quý hiếm như gấu ngựa, báo lửa, báo hoa mai. Hailoài đặc hữu của vùng này là cầy vằn (Hemigalusowstoni) và voọc đen (Presbytisfrancoisi).
Du thuyền trên hồ Ba Bể |
Trong khu vực Vườn quốc gia Ba Bể, ngoàiĐảo Góa Phụ có nhiều thắng cảnh đẹp để du khách chiêm ngưỡng như thác nước ĐầuĐằng trải dài gần 1km và được phân chia rải rác với những tảng đá lớn; Ao Tiêngợi lên từ một truyền thuyết liên quan đến người thợ săn đã tới hòn đảo này vàbị mê hoặc bởi các nàng tiên xuống tắm tại ao này; Động Puông được hình thành ởvị trí thẳng đứng trên độ cao 50m và là nơi sinh sống của hơn 10.000 con dơivới hàng chục loài khác nhau; Đảo An Mã, nơi có Đền An Mã thờ các chiến binhthời nhà Mạc chạy loạn về đây… Làng Bo Bu và các làng lân cận Coc Toc cũng lànhững địa danh thú vị để du khách có thể tản bộ và nghỉ ngơi tại nhà dân.
Vườn quốc gia Ba Bể là ngôi nhà của bốndân tộc thiểu số gồm người Tày, Mông, Dao và Nùng. Họ sinh sống tại 13 làngtrong vườn quốc gia. Trong đó, người Tày đã sinh sống ở khu vực này lâu nhất vàchiếm đa số trong cư dân tại đây, trong khi người Nùng và Dao tới đây sinh sốngkhoảng 100 năm trước.
Đến với Vườn quốc gia Ba Bể, ngoài đườngbộ từ huyện Ba Bể vào khoảng 45km, du khách có thể đi tàu thủy dọc theo sôngNăng và đây là cơ hội ngắm được khu rừng núi nhiệt đới đá vôi, nhìn các loàichim, nhất là chim bói cá và cũng là dịp để gặp gỡ người dân địa phương, tìmhiểu về đời sống hàng ngày của họ.
Bài, ảnh:Quốc Sỹ