Vì sao giải phóng mặt bằng dự án mỏ bô xít Nhân Cơ gặp khó?

Dự án Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ, xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp là công trình trọng điểm của tỉnh Đắk Nông. Dự án có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương hiện tại và trong tương lai.

Để thực hiện dự án này, Nhà nước đã tiến hành thu hồi đất của người dân địa phương từ năm 2006 tới nay. Nhờ sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh và huyện, công tác đền bù, GPMB được thực hiện khá tốt. Phần lớn người dân đồng tình với các phương án bồi thường, chính sách hỗ trợ đã thực hiện.

Tuy nhiên, những năm gần đây, việc thu hồi đất để khai thác bô xít, phục vụ sản xuất của Nhà máy Alumin Nhân Cơ gặp bộn bề khó khăn. Nhiều thời điểm, diện tích khai thác quặng bô xít không đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất của nhà máy.

Theo Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất huyện Đắk R’lấp, công tác GPMB gặp khó khăn ở nhiều dự án đầu tư, xây dựng công trình và khai thác bô xít. Trong đó, vướng mắc lớn nhất tập trung ở dự án khai thác mỏ bô xít Nhân Cơ.

Hiện nay, việc khai thác mỏ bô xít Nhân Cơ đã bước sang khai trường từ năm thứ 9 đến năm thứ 10 với diện tích khoảng 123ha, thuộc địa bàn xã Kiến Thành và Đắk Wer. Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất huyện Đắk R’lấp đã kiểm kê được hơn 93ha và đang lập hồ sơ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Tuy nhiên, nhiều vướng mắc trong thu hồi đất khai trường những năm trước đó vẫn chưa được giải quyết. Trong đó, khai trường năm thứ 4 đến năm thứ 6 vẫn còn 11 hộ chưa bàn giao mặt bằng với diện tích 7,28ha. Khai trường năm thứ 7 đến năm thứ 8 với tổng diện tích hơn 186ha nhưng mới thu hồi được khoảng 50% diện tích.

Theo UBND huyện Đắk R’lấp, việc GPMB dự án khai thác mỏ bô xít Nhân Cơ gặp rất nhiều khó khăn khách quan và chủ quan. Trong đó, khó khăn lớn nhất mang tính then chốt chính là việc xây dựng các khu tái định cư thực hiện dự án.

Hiện nay, nhiều hộ dân thuộc diện thu hồi đất chưa thể bàn giao mặt bằng do chưa có nơi tái định cư phù hợp. Dù UBND huyện Đắk R’lấp đã quy hoạch nhiều khu tái định cư, nhưng phần lớn lại nằm trong vùng quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Điều này khiến việc triển khai xây dựng gặp trở ngại, làm chậm tiến độ di dời người dân.

Ngoài ra, thủ tục đầu tư xây dựng khu tái định cư phải trải qua nhiều bước thẩm định, kéo dài thời gian hoàn thiện. Đến nay, dù UBND tỉnh đã thu hồi hơn 104ha đất của Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV để bố trí tái định cư, nhưng quá trình triển khai vẫn gặp khó khăn do vướng mắc về quy trình pháp lý và thủ tục hành chính.

Một trong những vướng mắc lớn khác trong công tác thu hồi đất tại dự án khai thác bô xít Nhân Cơ là sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các cơ quan liên quan. Hiện nay, UBND tỉnh Đắk Nông chưa ban hành quy chế phối hợp cụ thể giữa các đơn vị làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ tái định cư với các phòng ban cấp huyện, xã và doanh nghiệp.

Điều này dẫn đến tình trạng chồng chéo, thiếu nhất quán trong quá trình thẩm định phương án bồi thường, gây kéo dài thời gian xử lý hồ sơ. Ngoài ra, một số đơn vị chưa chủ động trong việc cung cấp thông tin và thực hiện các thủ tục liên quan, khiến tiến độ GPMB bị ảnh hưởng.

“

Hiện nay, việc khai thác mỏ bô xít Nhân Cơ đã bước sang khai trường từ năm thứ 9 đến năm thứ 10 với diện tích khoảng 123ha, thuộc địa bàn xã Kiến Thành và Đắk Wer. Tuy nhiên, khai trường năm thứ 4 đến năm thứ 6 vẫn còn 11 hộ chưa bàn giao mặt bằng với diện tích 7,28ha. Khai trường năm thứ 7 đến năm thứ 8 với tổng diện tích hơn 186ha nhưng mới thu hồi được khoảng 50% diện tích.