* Đề nghị tăng tuổi hưu của kiểm sát viên VKSND tối cao lên 65 tuổi với nam và 60 tuổi với nữ
Theo Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC) Nguyễn Hòa Bình, dự thảo Luật lần này nhằm cụ thể hóa các quy định về viện kiểm sát nhân dân (VKSND) trong Hiến pháp năm 2013; tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức và hoạt động của VKSND theo yêu cầu cải cách tư pháp; bảo đảm thiết chế VKSND có đủ năng lực, đáp ứng yêu cầu đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và vi phạm pháp luật trong tình hình mới.
Đáng lưu ý, về quyền hạn điều tra của VKSND, dự thảo quy định theo hướng VKSND có thẩm quyền điều tra trong các trường hợp: (1) Tiến hành một số hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật, khi xét thấy cần thiết; (2) Viện kiểm sát đã yêu cầu điều tra nhưng yêu cầu đó không được thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ; (3) Vụ án mà Toà án trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhưng xét thấy không cần thiết phải chuyển cho cơ quan điều tra, cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.
Dự thảo Luật cũng đã bổ sung nội dung về thẩm quyền điều tra vụ án hình sự của VKSND, trong đó, quy định thẩm quyền điều tra vụ án hình sự của VKSND khi thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp (Điều 30) và thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra VKSND (Điều 31).
Về tuổi làm việc áp dụng đối với ngạch Kiểm sát viên VKSND tối cao, dự thảo quy định tăng tuổi làm việc của Kiểm sát viên VKSND tối cao thành 65 tuổi đối với nam và 60 tuổi đối với nữ.
Liên quan đến quyền hạn điều tra của Viện KSND, đa số thành viên Ủy ban Tư pháp tán thành với Ban soạn thảo về sự cần thiết tiếp tục quy định VKS có quyền tiến hành một số hoạt động điều tra, nhưng không giao VKS có quyền điều tra lại toàn bộ vụ án, vì không phù hợp với việc phân định chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, việc quy định cụ thể các trường hợp VKS tiến hành một số hoạt động điều tra như thế nào, phạm vi và mức độ đến đâu phải được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi). Vì vậy, đề nghị không quy định cụ thể vấn đề này trong Luật Tổ chức VKSND (sửa đổi).
Về tăng độ tuổi nghỉ hưu cho kiếm sát viên VKSND tối cao, nhiều ý kiến trong cơ quan thẩm tra tán thành với Ban soạn thảo, vì cho rằng trong hoạt động tư pháp kinh nghiệm giữ vai trò quan trọng, bảo đảm tính kế thừa giữa các thế hệ Kiểm sát viên. Đối với tuổi làm việc của các ngạch Kiểm sát viên khác thực hiện theo quy định chung của pháp luật lao động.
Phát biểu tại phiên họp, nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý, đây là một trong những luật cần được hoàn thiện ngay trong đợt đầu để thể chế hóa những điểm đổi mới trong Hiến pháp sửa đổi. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị các cơ quan soạn thảo, thẩm tra, đối chiếu với các quy định trong Hiến pháp sửa đổi, đặc biệt cần đảm bảo quyền con người được thực thi tốt hơn.
Có cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý nhấn mạnh thêm: “Hiến pháp sửa đổi nêu rất rõ vai trò của Viện trưởng Viện KSND và vai trò của kiểm sát viên. Luật phải thể hiện cụ thể hơn quan hệ chỉ đạo giữa Viện trưởng VKSNDTC với viện KSND cấp dưới và kiểm sát viên. Tôi chưa thấy rõ cơ chế để kiểm sát viên thực sự hoạt động độc lập, chỉ tuân theo pháp luật và sự chỉ đạo của Viện trưởng VKSND, nhất là trong quá trình thực hành quyền công tố”.