Ứng dụng chế phẩm sinh học: Hướng sản xuất nông nghiệp bền vững

Hiện nay, việc sử dụng chế phẩm sinh học (CPSH) được xem làgiải pháp giúp nông dân giảm phụ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thựcvật (BVTV), góp phần tăng năng suất cây trồng và thân thiện với môi trường.

Nhiềunông dân huyện Krông Nô thường xuyên sử dụng chế phẩm sinh học để chăm bón,phòng trừ sâu hại cho cây trồng

Hiệu quả thấy rõ

Gia đình ông NguyễnVăn Kiên ở thôn 3, xã Ðắk Ha (Ðắk Glong) có trên 4 ha cà phê, hồ tiêu. Năm2011, qua tìm hiểu trên sách báo, ông nhận thấy việc sử dụng CPSH để bón chocây trồng mang lại hiệu quả cao nên đã mạnh dạn liên lạc với đại lý phân phốitại địa phương để mua về chăm sóc cho vườn cây của gia đình.

Ông Kiên cho biết:“Trước đây, khi chưa sử dụng CPSH, việc chăm sóc, phòng bệnh cho vườn cà phê,hồ tiêu của gia đình không đạt hiệu quả cao. Thế nhưng, từ khi sử dụng một sốsản phẩm phân bón sinh học như Wesh, Nano…, vườn cây đã phát triển vượt trội,không còn rụng trái non và cho nhân to, chắc hơn”. Theo ông Kiên thì năng suấtcà phê trong vụ thu hoạch vừa qua đạt trên 4,5 tấn/ha, cao gấp 2 lần so với cáchộ trong vùng không sử dụng CPSH.

Theo ông Nguyễn QuangTuấn, Chi cục trưởng Chi cục BVTV tỉnh thì Việc nghiên cứu, khảo nghiệm và tìmgiải pháp mới hỗ trợ kỹ thuật canh tác, chuyển giao công nghệ sinh học trongtrồng lúa, ngô, cà phê, hồ tiêu… của các doanh nghiệp, nhà khoa học đã và đanggiúp nông dân trong tỉnh có nhiều cách tiếp cận mới nhằm hướng tới việc sảnxuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững hơn.

Hiện nay, trên thịtrường có rất nhiều sản phẩm phân bón, thuốc tăng trưởng cho cây, thuốc BVTV cónguồn gốc sinh học. Nhìn chung, việc sử dụng các loại CPSH có nguồn gốc, đượcbảo hành bởi các công ty uy tín sẽ mang lại hiệu quả cao cho người sử dụng. BởiCPSH là sản phẩm không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người, vật nuôi,cây trồng, không gây ô nhiễm môi trường sinh thái.

Vì vậy, việc sử dụngCPSH sẽ có tác dụng cân bằng hệ sinh thái trong môi trường đất nói riêng và môitrường nói chung, không làm hại kết cấu đất, làm nghèo hay thoái hóa đất mà còngóp phần tăng độ phì nhiêu của đất, tăng năng suất và chất lượng nông sản.

Ngoài một số tác dụngtrên, trên thị trường còn có các loại CPSH có tác dụng tiêu diệt côn trùng gâyhại, giảm thiểu bệnh hại, tăng khả năng đề kháng bệnh của cây trồng mà khônglàm ảnh hưởng đến môi trường như các loại thuốc BVTV có nguồn gốc hóa học khác.

Ðồng thời, các sảnphẩm sinh học còn có khả năng phân hủy, chuyển hóa các chất hữu cơ bền vững,các phế thải sinh học, phế thải nông nghiệp, công nghiệp, góp phần làm sạch môitrường. Có thể nói, việc sử dụng các CPSH trong nông nghiệp là hướng đi đúngđắn, hướng tới nền nông nghiệp hữu cơ, sinh thái bền vững và thân thiện với môitrường..

Phong phú các loại CPSH

Theo các chuyên giathì CPSH là sản phẩm của quá trình tái tạo và sử dụng tài nguyên sinh học. Hiệnnay, các CPSH đã và được ứng dụng nhiều trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản…Với những đặt tính vượt trội về khả năng giúp tăng trưởng, bảo vệ, phòng trừbệnh hại trên cây trồng nên việc sử dụng CPSH đã trở thành xu hướng tất yếutrong sản xuất nông nghiệp hiện nay.

Theo các chuyên giathì các CPSH ứng dụng cho cây trồng hiện nay cơ bản được chia làm 3 nhóm sảnphẩm với các tính năng khác nhau như nhóm ứng dụng cho việc phòng trừ sâu bệnhhại cây trồng; nhóm dùng cho sản xuất phân bón hữu cơ sinh học, phân hữu cơ visinh, chất kích thích tăng trưởng bón cho cây trồng; nhóm dùng cho cải tạo đất,xử lý phế thải nông nghiệp. Trong đó, nhóm CPSH ứng dụng trong phòng trừ sâubệnh là nhóm sản phẩm được sử dụng khá rộng rãi trong lĩnh vực cây trồng.

Theo Cục Trồng trọt(Bộ Nông nghiệp và PTNT), trong danh mục các loại thuốc BVTV có nguồn gốc sinhhọc, đến nay, có tổng số 479 sản phẩm sinh học được phép lưu hành; trong đó có300 loại thuốc trừ sâu và 98 sản phẩm thuốc trừ bệnh. Các sản phẩm này đã gópphần không nhỏ vào công tác phòng trừ dịch hại, góp phần thay thế và hạn chếdần nguy cơ độc hại do sử dụng thuốc BVTV có nguồn gốc hóa học ảnh hưởng đếnsức khỏe con người và gây ô nhiễm môi trường.

Theo đó, có một số sảnphẩm tiêu biểu như VINEEM 1500 EC- sản phẩm của Công ty thuốc sát trùng miềnNam, được chiết xuất từ nhân hạt Neem (Azadirachta indica A. Juss) có chứa hoạtchất Azadirachtin, có hiệu lực phòng trừ nhiều loại sâu hại trên cây trồng nhưlúa, rau màu, cây công nghiệp, cây ăn trái, hoa kiểng. Các sản phẩm thương mạitương tự từ cây Neem còn có Neemaza, Neemcide 3000 SP, Neem Cake… Còn hoạt chấtRotenone được chiết xuất từ hai giống cây họ đậu là Derris elliptica Benth vàDerris trifoliata có thể sử dụng như một loại thuốc trừ sâu thảo mộc có tácdụng diệt trừ sâu rầy trên lúa, ốc bươu vàng cũng như các loại cá dữ, cá tạptrong ruộng nuôi tôm.

Bên cạnh đó, sản phẩmcó nguồn gốc vi sinh thì có thuốc trừ sâu vi sinh BT (Bacciluss Thuringiensisvar) thuộc nhóm trừ sâu sinh học, có nguồn gốc vi sinh vật, phổ diệt sâu rộngvà hữu hiệu đối với các loại sâu như sâu cuốn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang,sâu ăn tạp…

Ở Việt Nam, chế phẩmBT (Bacillus thuringiensis) đã được nghiên cứu từ năm 1971. Ngoài các chế phẩmkể trên thì các nhà khoa học còn chiết xuất, phân lập các loại CPSH có nguồngốc từ nhiều nguồn như từ nấm, nguồn gốc virus,Pheromone, nguồn gốc tuyến trùng…và mỗi sản phẩm sau khi đưa vào thực tếsản xuất đã phát huy được những ưu việt và công dụng của nó.

Bài, ảnh:Văn Tâm