Từ 1/7/2025, 8 tội danh được thoát án tử, tội danh tham những phạt nặng hơn

Thông tin điều chỉnh của Bộ luật Hình sự

Ngày thông qua: 25/6, với 429/439 đại biểu tán thành.

Thời gian có hiệu lực: Từ 1/7/2025.

Nội dung thay đổi về 8 tội danh được bỏ hình phạt tử hình

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã trình bày báo cáo tiếp thu và giải thích các ý kiến liên quan đến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Ông Ninh cho biết, Chính phủ đã đề xuất giảm số lượng tội danh áp dụng hình phạt tử hình, nhằm thực hiện hóa quan điểm và chủ trương của Đảng theo thông báo ý kiến của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thu hẹp hình phạt này.

Cùng với đó, việc sửa đổi lần này dựa trên tinh thần giảm dần hình phạt tử hình trong các lần sửa đổi trước đó. Cụ thể, Bộ luật Hình sự năm 1985 quy định có 44 tội danh áp dụng hình phạt tử hình; con số này giảm xuống còn 29 tội vào năm 1999, 22 tội vào năm 2009, và chỉ còn 18 tội vào năm 2015.

Trong lần sửa đổi này, Chính phủ đã quyết định loại bỏ 8 tội danh khỏi danh sách áp dụng hình phạt tử hình, dựa trên nghiên cứu và đánh giá cẩn thận về các vấn đề liên quan.

Chính phủ cũng dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế cho thấy, xu hướng giảm hình phạt tử hình đang ngày càng phổ biến trong các quy định pháp luật và thực tiễn thi hành trên toàn cầu. Trong số 193 quốc gia thành viên của Liên hợp quốc, chỉ còn hơn 50 quốc gia duy trì hình phạt tử hình.

Công ước của Liên hợp quốc về quyền dân sự và chính trị nêu rõ: “Tại các quốc gia chưa bãi bỏ hình phạt tử hình, hình phạt này chỉ được áp dụng cho những tội ác nghiêm trọng nhất”.

Chính phủ cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đang mở rộng hợp tác quốc tế trên nhiều lĩnh vực, việc xây dựng một hệ thống pháp luật tương đồng với phần lớn các nước trên thế giới sẽ góp phần quan trọng vào việc tăng cường mối quan hệ hợp tác và sự tin tưởng lẫn nhau.

Việc loại bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, theo Bộ trưởng Tư pháp, không chỉ đáp ứng yêu cầu trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mà còn phù hợp với tiến trình thu hẹp hình phạt này, đồng thời tạo điều kiện cho sự hợp tác quốc tế và phát triển đất nước.

Đối với các tội tham ô tài sản và nhận hối lộ, Bộ trưởng Tư pháp cho biết, sau khi bãi bỏ hình phạt tử hình, để đảm bảo việc thu hồi tài sản do phạm tội, đồng thời khuyến khích người phạm tội hợp tác tích cực trong quá trình điều tra, dự thảo Luật đã được sửa đổi theo hướng:

“Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản hoặc nhận hối lộ chỉ có thể được xem xét giảm án nếu đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản đã tham ô hoặc nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc có công lớn”.

Về việc nâng mức hình phạt tù và tiền đối với một số tội danh, Bộ trưởng Tư pháp cho biết sẽ điều chỉnh tăng mức hình phạt khởi điểm cho một số tội liên quan đến môi trường, an toàn thực phẩm và ma túy.

“Việc điều chỉnh tăng mức hình phạt là cần thiết để phù hợp với yêu cầu trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm hiện nay và trong những năm tới”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh.

Bộ luật sửa đổi lần này cũng sẽ tăng mức phạt tiền gấp đôi đối với các tội phạm liên quan đến môi trường, sản xuất và buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, an toàn thực phẩm và các tội phạm tham nhũng, nhằm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện tại của đất nước.

Kết Luận

Luật sửa đổi không chỉ giảm hình phạt tử hình mà còn điều chỉnh các quy định để phù hợp với thực tiễn và yêu cầu xã hội hiện nay.