Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (giữa) phát biểu tại cuộc họp nội các ở Jerusalem ngày 19/3/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN)Ngày 26/3, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cách chức Bộ trưởng Quốc phòng đối với ông Yoav Gallant. Động thái diễn ra chỉ một ngày sau khi ông Gallant kêu gọi chính phủ nên dừng kế hoạch cải cách tư pháp đang gây nhiều tranh cãi hiện nay.
Văn phòng của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã đưa ra một thông báo ngắn, trong đó cho biết người đứng đầu chính phủ Israel đã quyết định cách chức ông Gallant mà không đưa ra bất kỳ lý do nào.
Động thái này được coi là một dấu hiệu cho thấy liên minh của ông Netanyahu đang cố gắng thúc đẩy các dự luật cải cách quan trọng dự kiến sẽ sớm được đưa ra bỏ phiếu tại Quốc hội.
Tối 25/3, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Yoav Gallant - một thành viên cấp cao thuộc đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu, đã kêu gọi dừng kế hoạch cải cách tư pháp đang gây nhiều tranh cãi, đồng thời hối thúc người dân chấm dứt làn sóng biểu tình quy mô lớn phản đối chính phủ.
Ông Gallant là quan chức cấp cao nhất trong chính phủ của Thủ tướng Netanyahu công khai kêu gọi ngừng kế hoạch cải cách tư pháp đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của dư luận trong và ngoài Israel thời gian gần đây.
Phát biểu của ông Gallant được đưa ra trong bối cảnh hàng trăm nghìn người đã xuống đường biểu tình tại nhiều nơi trên khắp cả nước Israel vào tối thứ Bảy tuần thứ 12 liên tiếp. Cuộc biểu tình có quy mô lớn nhất là tại thành phố Tel Aviv, với ước tính hơn 195.000 người tham gia.
Hiện chưa rõ các nghị sỹ của đảng Likud có theo chân ông Gallant kêu gọi ngừng kế hoạch cải cách hay không. Liên minh cầm quyền do Thủ tướng Netanyahu đứng đầu hiện giữ 64 ghế tại Quốc hội có tổng số 120 nghị sỹ.
Điều này có nghĩa là sẽ cần thêm ít nhất ba nghị sỹ khác ngoài ông Gallant để ngăn chặn các dự luật được thông qua trong thời gian tới.
Thủ tướng Netanyahu cân nhắc ngừng cải cách tư pháp
Báo chí Israel ngày 27/3 đưa tin trước những diễn biến bất thường của làn sóng biểu tình, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang cân nhắc ngừng kế hoạch cải cách tư pháp.
Người dân tham gia biểu tình phản đối kế hoạch cải cách tư pháp, tại Tel Aviv (Israel), ngày 20/2/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN)Theo các đài truyền hình Kan và Channel 12, thông tin trên được dựa trên các “nguồn tin chính trị.” Trong khi đó, thủ lĩnh đảng Shas cực hữu - một thành viên trong chính phủ liên minh, năng nổ nhất trong xúc tiến cải cách tư pháp - cũng ủng hộ việc ngừng cải cách.
Sau khi Thủ tướng Netanyahu cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant vào tối 26/3, hoạt động biểu tình tại Israel đã có sự thay đổi bất thường, với việc hàng trăm nghìn người xuống đường biểu tình giữa đêm và hàng loạt nhân vật quan trọng trong bộ máy chính quyền trung ương và địa phương lên tiếng về kế hoạch cải cách tư pháp.
Đáng chú ý, vào tối muộn 26/3 tại Israel, (tức sáng sớm 27/3 giờ Việt Nam), hàng trăm nghìn người dân đã xuống đường biểu tình, chặn đường cao tốc tại thành phố Tel Aviv và bao vây dinh thự của Thủ tướng tại thành phố Jerusalem.
Đây là cuộc biểu tình đầy bất thường trong làn sóng biểu tình diễn ra gần ba tháng qua tại Israel, bùng phát sau khi Thủ tướng Netanyahu cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant tối cùng ngày.
Ước tính có tới 600.000 người tham gia biểu tình bất chấp đêm muộn. Cảnh sát đã phải dùng vòi rồng để giải tán đám đông bao vây dinh thự của ông Netanyahu.
Cũng liên quan đến làn sóng biểu tình phản đối kế hoạch cải cách tư pháp, một loạt các trường đại học lớn ở Israel cũng tuyên bố sẽ tham gia cuộc biểu tình lớn trong ngày 27/3./.