Trong tâm thức của ngườidân Việt Nam, ngày lễ kỷniệm mà mọi người từ Namchí Bắc đều biết và đã có từ ngàn xưa đến nay là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3âm lịch). Mặc dù sự kiện đã bị thời gian xóa nhòa khá nhiều những nét chân thựclịch sử, nhưng bằng sự lưu truyền trong tâm trí, nhân dân ta vẫn tự xác nhậnmình là “con Rồng cháu Tiên”, tổ tiên mình là Hùng Vương, nước Văn Lang mở đầulịch sử dân tộc và đã tồn tại cách đây 4000 năm.
Tưởng nhớ tổ tiên thời Hùng Vương, vớinhững dấu vết mờ nhạt trong truyền thuyết dân gian không làm thỏa mãn được tínhham muốn hiểu biết quá khứ tổ tiên của nhân dân ta. Ông cha ta thời Hùng Vươngsinh sống và suy nghĩ ra sao, lao động sản xuất, chiến đấu chống giặc ngoại xâmcụ thể như thế nào? Để trả lời một cách thỏa đáng câu hỏi đó, ngay từ trước năm1975, giới sử học ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa đã đi sâu nghiên cứu nhiều vấn đềvề thời đại Hùng Vương. Qua những nghiên cứu của mình, các ngành khoa học lịchsử, các nhà sử học đã xác nhận sự tồn tại của thời đại Hùng Vương; đặt thời đạiHùng Vương vào một vị trí xứng đáng trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Với quanđiểm cần phải làm sáng tỏ thời đại Hùng Vương, các nhà sử học đã không nhữngbác bỏ những định kiến sai lầm, bổ sung những phần còn thiếu mà còn vạch ra chothế hệ sau thấy được sự tồn tại của 4000 năm lịch sử vẻ vang.
Ảnh: Tư liệu |
Thông qua đó, chúng ta hiểu được thời đạiHùng Vương bắt đầu từ trước đây 4000 năm, kéo dài đến hơn 20 thế kỷ và để lạidấu ấn rất rõ nét vào các mặt sinh hoạt của dân tộc Việt Nam. Đó là đất nước tađã có thể chế chính trị, xã hội, nền kinh tế nông nghiệp-tiểu thủ công nghiệp,đời sống văn hóa vật chất, tinh thần phong phú…Trung tâm sinh hoạt chính trịthời đó là Phong Châu, tức miền đất thuộc các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái,Hà Nội…ngày nay. Vào thời đại đó đã xuất hiện trên đất nước ta một nền văn hóakhá cao; một nền văn minh nông nghiệp rực rỡ. Nền văn hóa và văn minh đó đã gópphần xứng đáng vào nền văn minh cổ đại của loài người. Lịch sử thời đại HùngVương là những trang sử đầu tiên của lịch sử Việt Nam. Mặc dù thời đại này kéo dàiđến hơn 20 thế kỷ, nhưng đối với toàn bộ lịch sử dân tộc Việt Nam thì đó là mộtbuổi bình minh rực rỡ. Một thời đại nói lên sức sống mãnh liệt của dân tộc,năng lực sáng tạo vĩ đại, sức mạnh đoàn kết chiến đấu của nhân dân ta. Tất cảcác truyền thống hào hùng của dân tộc rải ra các thời kỳ lịch sử của dân tộcđều có chung một ngọn nguồn: thời đại Hùng Vương. Thời đại này mang trong mìnhnó tương lai của dân tộc. Nói cách khác, các truyền thống tốt đẹp của dân tộcnhư kiên cường, bất khuất, đấu tranh chống ngoại xâm, đoàn kết dân tộc để dựngnước và giữ nước, cần cù lao động, sinh hoạt giản dị…khai hoa, kết quả trongcác thời kỳ sau này đều nảy nở từ thời đại Hùng Vương. Ông cha chúng ta khidựng ra nước Văn Lang đã gieo nhiều thứ hạt giống để cho cái vườn dân tộc saunày có nhiều hoa thơm, quả ngọt.
Lịch sử Việt Nam từ thời đại Hùng Vương cho đếnngày nay là lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước. Thực tế của lịch sử chứngminh rằng, sự nghiệp giữ nước và sự nghiệp dựng nước luôn đan quyện vào nhau vàxen kẽ lẫn nhau. Giữ nước và dựng nước xét cho cùng chỉ là hai mặt của một cuộcđấu tranh. Đấu tranh chống thiên nhiên để cải tạo thiên nhiên; đấu tranh chốngáp bức xã hội và đấu tranh chống ngoại xâm để cải tạo xã hội, bảo vệ chủ quyềndân tộc. Quá trình phát triển của dân tộc Việt Nam cũng chứng minh, sau mỗi lầnđánh bại ngoại xâm, giữ vững độc lập dân tộc thì kinh tế-xã hội-văn hóa củanước Việt Nam lại phát triển trong những điều kiện hết sức thuận lợi. Đất nướcViệt Nam sở dĩ mỗi ngày thêmgiàu đẹp; dân tộc Việt Namsở dĩ mỗi ngày thêm đông, thêm mạnh, chủ yếu là vì chúng ta đã đánh thắng tấtcả các thế lực ngoại xâm. Non sông Việt Nam từ ngàn xưa đã nổi tiếng là nonsông gấm vóc, nhưng đâu phải tự dưng mà có. Dân tộc ta từ thời đại Hùng Vươngcho đến nay đã đổ bao nhiêu mồ hôi, hy sinh biết bao xương máu mới xây dựngđược non sông gấm vóc này. Từ 4000 năm nay, đất nước Việt Nam đều do dân tộc Việt Nam xây dựng vàgiữ gìn như Bác Hồ đã từng nói: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu taphải cùng nhau giữ lấy nước”.
Tường Mạnh