Quang cảnh Trung tâm Thể thao Hàng Châu phục vụ Đại hội Thể thao châu Á lần thứ 19 (2023) ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, ngày 16/9. (Ảnh: THX/TTXVN)
Thể thao Trung Quốc đã thống trị Đại hội Thể thao châu Á (ASIAD) suốt hơn 4 thập kỷ qua, nhưng ở môn thể thao vua, tấm huy chương Vàng vẫn chỉ là giấc mơ.
ASIAD lần thứ 9 tại New Delhi (Ấn Độ) là kỳ Đại hội đánh dấu sự chuyển giao về quyền lực thể thao châu lục. Dù cùng giành 153 huy chương như Nhật Bản, song với việc sở hữu nhiều hơn 4 huy chương Vàng (61 so với 57), Đoàn Thể thao Trung Quốc đã lần đầu tiên giành ngôi Nhất Bảng Tổng sắp huy chương ASIAD. Đáng chú ý, đó mới là lần thứ 3 Trung Quốc tham dự ASIAD.
Kể từ đó, Trung Quốc đã thay thế Nhật Bản để trở thành Đoàn Thể thao Số 1 châu Á suốt 10 kỳ ASIAD liên tiếp. Trên bảng tổng sắp huy chương trong lịch sử giải đấu này, Trung Quốc giành tới 1.473 huy chương Vàng trong tổng số 3.187 huy chương, cao hơn hẳn Nhật Bản (1.032 huy chương Vàng trong tổng số 3.054 huy chương), và Hàn Quốc (745/2.235), đồng thời bỏ xa những đoàn kế tiếp như Iran (179/557), Ấn Độ (155/672), Kazakhstan (155/557) và Thái Lan (132/586).
Với thế mạnh ở các môn thể thao Olympic như Nhảy cầu, Cử tạ, Thể dục Dụng cụ, Bắn súng, Bóng bàn, Cầu lông, Bơi lội, Điền kinh,… Thể thao Trung Quốc thậm chí còn vươn tầm thế giới. Trong 10 lần dự Thế vận hội Olympic kể từ Los Angeles 1984 đến Tokyo 2021, Trung Quốc đã 9 lần nằm trong Top 4 (lần duy nhất ngoài Top 4 là Seoul 1988 - vị trí thứ 11). Thậm chí kể từ đầu thế kỷ XXI đến nay, họ đều nằm trong Top 3 Thế vận hội, với đỉnh cao là ngôi nhất toàn toàn tại Bắc Kinh 2008.
Tại ASIAD 2018 ở Jakarta và Palembang, Trung Quốc giành ngôi nhất toàn đoàn với 132 huy chương Vàng trong tổng số 289 huy chương. Thành tích của họ gần gấp đôi đoàn thứ nhì Nhật Bản (75 huy chương Vàng), gấp 3 lần đoàn thứ ba Hàn Quốc (49 huy chương Vàng), và gấp hơn 4 lần so với Đoàn chủ nhà Indonesia (31 huy chương Vàng). Nhưng thành tích ấy vẫn chưa là gì so với ASIAD 2010 tại Quảng Châu, khi Trung Quốc lập kỷ lục giành đến 199 huy chương Vàng.
Thực tế cho thấy Thể thao Trung Quốc đã thống trị sân chơi châu lục, song môn Bóng đá của nước này vẫn chưa khẳng định được tầm vóc như vậy, dù chính phủ nước này khá chú trọng phát triển môn thể thao vua. Đáng chú ý là Kế hoạch 50 điểm của Chủ tịch Tập Cận Bình nhằm đưa Trung Quốc thành một Cường quốc Bóng đá Thế giới.
Cho đến nay, Trung Quốc vẫn chỉ là đội bóng hạng hai ở châu Á.
Trong lần duy nhất tham dự Vòng chung kết World Cup (2022), họ ra về với 3 trận toàn thua. Trên bình diện châu Á, Trung Quốc chưa từng vô địch. Kể từ lần về nhì năm 2004, khi tham dự với tư cách chủ nhà, họ đều không thể lọt vào Bán kết ở 4 Vòng chung kết Asian Cup.
Cổ động viên Trung Quốc. (Nguồn: Getty Images)
Kể từ Olympic Seoul 1988, họ chưa một lần vượt qua vòng loại Olympic. Trung Quốc cũng chưa bao giờ giành huy chương Vàng ASIAD, dù họ từng tiến rất sát mục tiêu này hồi năm 1994 (thua Uzbekistan 2-4 ở chung kết).
Kể từ khi sân chơi này dành cho lứa tuổi Olympic, Trung Quốc thậm chí không một lần lọt được vào Tứ kết. Tại ASIAD 2023, Olympic Trung Quốc nằm ở một bảng đấu rất dễ với những đối thủ là Olympic Ấn Độ, Olympic Bangladesh và Olympic Myanmar, song những thách thức thật sự với họ sẽ đến ở vòng knock-out.
Đội hình Olympic Trung Quốc dự môn Bóng đá Nam ASIAD không có cầu thủ nào sinh năm 2002 đổ lại.
Trong số này cũng chỉ có 5 cầu thủ sinh năm 2001, còn lại là 8 chân sút sinh năm 2000 và 9 cầu thủ sinh năm 1999. Họ cũng sử dụng tối đa số cầu thủ trên 24 tuổi là Hậu vệ Liu Yang (sinh năm 1995), Tiền vệ Gao Tianyi (1998) và Chân sút Tân Long (1988).
Dù chưa có thống kê đầy đủ, nhưng các học trò của Huấn luyện viên Dejan Durdevic chắc chắn là một trong những đội có độ tuổi trung bình cao nhất giải. Để so sánh, 17/22 Cầu thủ Olympic Việt Nam sinh năm 2002 trở lại.
Do ASIAD 19 bị lùi lại một năm, nên ban tổ chức cũng quy định về độ tuổi tham dự là U24+3, thay vì U23+3 như thông thường./.