Tháo gỡ thể chế để phát triển nhà ở xã hội

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước luôn kiên trì chủ trương phát triển nhanh nhưng bền vững, không hy sinh tiến bộ, công bằng và an sinh xã hội chỉ để tăng trưởng kinh tế. Việc đảm bảo quyền được sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc, bao gồm quyền có chỗ ở, là nhiệm vụ cần thiết.

Thời gian qua, Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương luôn quan tâm đến việc phát triển và đầu tư NƠXH.

Chính phủ đã ban hành 20 văn bản với nhiều giải pháp, nhiệm vụ cụ thể và quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tập trung triển khai nhanh, hiệu quả Đề án 1 triệu căn NƠXH giai đoạn 2021 - 2030.

Về nguồn lực, Thủ tướng đề xuất nhiều giải pháp, trong đó bao gồm việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia, giải ngân gói tín dụng 140.000 tỷ đồng mà không tính vào hạn mức tín dụng của các ngân hàng.

Bên cạnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc tăng tốc cải cách thủ tục, tạo cơ chế thông thoáng cho doanh nghiệp tham gia.

Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt câu hỏi về nguyên nhân khiến các doanh nghiệp chưa tham gia mạnh mẽ vào phát triển NƠXH.

Vấn đề này liệu có thể giao trực tiếp cho doanh nghiệp triển khai dự án mà không qua đấu thầu, miễn là bảo đảm công khai, minh bạch, ngăn chặn tham nhũng, lãng phí.

Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc đồng hành, hỗ trợ nhà thầu, không để họ gặp khó khăn khi triển khai dự án. Xây dựng NƠXH cần sự tham gia của cả hệ thống chính trị để tạo nên sức mạnh tổng hợp.

Về định hướng phát triển, Thủ tướng khẳng định, NƠXH không thể bị đẩy vào những khu vực xa xôi, hẻo lánh hay chỉ được xây dựng trên quỹ đất không đủ tiêu chuẩn cho nhà ở thương mại.

Phát triển NƠXH phải bảo đảm đầy đủ hệ thống hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục, thể thao và các tiện ích xã hội, tương tự như nhà ở thương mại.

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ phù hợp, bảo đảm người dân có thể tiếp cận NƠXH thông qua hình thức mua hoặc thuê mua.

Theo Bộ Xây dựng, hiện nay, có 30 tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch thực hiện Đề án 1 triệu căn NƠXH giai đoạn 2021 - 2030.

Cả nước đã quy hoạch được 1.309 vị trí với quy mô 9.737ha đất làm NƠXH. Trong giai đoạn 2021 - 2025, cả nước có 655 dự án NƠXH được triển khai với quy mô 593.428 căn.

Có 103 dự án đã hoàn thành với quy mô 66.755 căn, 137 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 114.618 căn và 415 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 412.055 căn.

Hầu hết các địa phương đều dành quỹ đất để phát triển NƠXH. Tuy nhiên, nhiều địa phương chưa quan tâm, chưa đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm.

Việc quy hoạch bố trí quỹ đất làm NƠXH tại một số địa phương còn xa trung tâm, không thuận tiện giao thông, không bảo đảm về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Công tác giải phóng mặt bằng chậm dẫn đến chưa bàn giao mặt bằng được cho chủ đầu tư, ảnh hưởng tới tiến độ dự án.

Quy trình, thủ tục hành chính đối với dự án NƠXH còn phức tạp. Nhiều địa phương chưa ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển NƠXH. Một số dự án NƠXH đã khởi công nhưng triển khai chậm hoặc chưa triển khai…