Theo Báo Izvestia (Nga), sau cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga vào ngày 12-2 vừa qua, ông D.Trump và ông V.Putin đã nhất trí tiếp tục giữ liên lạc, bao gồm cả gặp trực tiếp. Phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng, Tổng thống D.Trump đã thông báo ông và nhà lãnh đạo Nga có thể gặp nhau tại Saudi Arabia. Trong khi đó, ông Dmitry Peskov, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga cho biết, ông V.Putin và ông D.Trump đã nhất trí tổ chức một cuộc gặp làm việc nhanh chóng, hiệu quả ở nước thứ ba. Trên mạng xã hội X, Bộ Ngoại giao Saudi Arabia đã hoan nghênh cuộc điện đàm cũng như tuyên bố của ông D.Trump về khả năng tổ chức cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo ở quốc gia vùng Vịnh này.
Trả lời phỏng vấn Izvestia, các chuyên gia nhận định, nhờ mối quan hệ chặt chẽ với cả hai bên và khả năng bảo đảm tính bảo mật của các cuộc đàm phán, Saudi Arabia đang trở thành một điểm đến thuận lợi cho những cuộc đối thoại giữa các nhà lãnh đạo thế giới. “Đất nước này có quan hệ chính trị và kinh tế mạnh mẽ cũng như lợi ích ngày càng tăng với Nga và Mỹ, đồng thời nhận được sự tin tưởng lớn từ các cường quốc toàn cầu. Ngoài ra, Saudi Arabia có nhiều kinh nghiệm trong việc giải quyết những xung đột lịch sử”, nhà khoa học chính trị Mubarak Al-Aati nhấn mạnh.
 |
| Thủ đô Riyadh của Saudi Arabia. Ảnh: Global Look Press |
Trên thực tế, Saudi Arabia đã đóng một vai trò nổi bật trong các cuộc trao đổi tù nhân giữa Mỹ và Nga cũng như đã tổ chức một hội nghị thượng đỉnh quốc tế về Ukraine. Ngay trước cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Mỹ và Nga, Washington và Moscow đã trao đổi tù nhân. Theo Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff, thỏa thuận này sẽ không thể diễn ra nếu không có sự trung gian của Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia. Ông D.Trump đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Riyadh trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình. Saudi Arabia là quốc gia đầu tiên ông đến thăm trong chuyến công du nước ngoài. Ông D.Trump cũng đã phê duyệt các thỏa thuận vũ khí lớn với nước này.
Giải thích thêm về lý do ông D.Trump chọn Saudi Arabia làm địa điểm diễn ra cuộc gặp với ông V.Putin, nhà phương Đông học Leonid Tsukanov nêu rõ: “Tổng thống D.Trump cần chứng minh sự sẵn sàng của Washington trong việc coi Saudi Arabia như một bên quan trọng để mang lại những lợi ích, không chỉ trong khu vực mà còn xa hơn nữa, qua đó nhấn mạnh vai trò toàn cầu của Riyadh. Một bước đi như vậy phù hợp với logic làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược giữa Mỹ và Saudi Arabia”. Ngoài ra, một yếu tố quan trọng nữa là Saudi Arabia đã không can dự vào cuộc xung đột ở Ukraine. Theo ông Tsukanov, mặc dù vẫn là đồng minh của Mỹ nhưng Saudi Arabia cố gắng giữ thái độ trung lập trong một số vấn đề, bao gồm cả cuộc xung đột ở Ukraine.
Trong 3 năm kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2-2022, mặc dù phải chịu áp lực từ Mỹ và các đồng minh, Saudi Arabia luôn có quan điểm cân bằng về tình hình ở Ukraine. Saudi Arabia đã không đưa ra những tuyên bố chỉ trích Moscow, hạn chế tham gia vào các biện pháp trừng phạt chống Nga, không tham gia cung cấp vũ khí trực tiếp cho Kiev và ủng hộ việc tìm kiếm các giải pháp chính trị để giải quyết khủng hoảng. Vào tháng 12-2023, Tổng thống Nga V.Putin đã được chào đón nồng nhiệt khi đến thăm Saudi Arabia và có cuộc hội đàm với Thái tử Mohammed bin Salman. Về quan hệ với Ukraine, Saudi Arabia nhận được sự tin tưởng của Ukraine và có quan hệ kinh tế tuyệt vời với nước này. Riyadh cũng đã cung cấp viện trợ nhân đạo trị giá hơn 400 triệu USD cho Kiev.
Saudi Arabia đã đặt mục tiêu vào những sáng kiến lớn hơn, bao gồm cả việc đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán giữa Moscow và Kiev. Vào tháng 8-2023, Saudi Arabia đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh quốc tế về Ukraine tại thành phố Jeddah với sự tham dự của đại diện hàng chục quốc gia, bao gồm Mỹ, Trung Quốc và các nước châu Âu. Dù Nga không có đại diện tại hội nghị này nhưng Riyadh đã thông báo cho Moscow về kết quả đàm phán. Mặc dù hội nghị thượng đỉnh quốc tế về Ukraine không mang lại thỏa thuận cụ thể nhưng sự kiện này chứng minh rằng Saudi Arabia có thể là một nơi để các cường quốc trên thế giới thảo luận những vấn đề địa chính trị phức tạp, ngay cả khi quan điểm của họ rất khác nhau.
Các chuyên gia nhận định, với những lý do nêu trên, Saudi Arabia đã trở thành một địa điểm được mong đợi để tổ chức các cuộc đàm phán và là một nhà trung gian đáng tin cậy cho tất cả các bên.
LÂM ANH
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.