Cách đây 106 năm, ngày 7/11/1917, Cách mạng Tháng Mười Nga đã đi vào lịch sử với tính chất đột phá mở đường và dẫn đường, là một thành tựu lớn trong tiến trình của lịch sử nhân loại với lý tưởng vô cùng cao đẹp là xóa bỏ chế độ người bóc lột người, thực hiện hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng Tháng Mười Nga đã làm cho mơ ước ngàn đời của quần chúng bị áp bức và bị bóc lột về cuộc sống tốt đẹp, về sự công bằng, về khả năng xây dựng xã hội nhân đạo, trở thành hiện thực.
Cách mạng Tháng Mười Nga vì thế mãi mãi được ghi nhận là cuộc cách mạng giải phóng xã hội, giải phóng con người.
Trang sử mới của nước Nga
Mùa Thu năm 1917, nước Nga và Đảng Bônsêvích đứng trước thời điểm lịch sử. Sự tham gia của đế quốc Nga vào cuộc Chiến tranh Thế giới lần thứ Nhất tổn hại biết bao sinh mạng, của cải.
Thái độ của Chính phủ lâm thời lúc đó không muốn đáp ứng nguyện vọng của quần chúng là ký hiệp ước hòa bình và giải quyết vấn đề chia ruộng đất của địa chủ cho nông dân, thảm họa kinh tế và sự hỗn loạn xã hội đã tăng lên đến mức thấy rõ dấu hiệu sụp đổ.
Khi ấy, thượng tầng xã hội Nga bị rối loạn; tầng lớp những người lao động, thợ thuyền, binh lính không thể chịu nổi cuộc sống quá ngột ngạt, nghiệt ngã như vậy nữa; Bộ Tham mưu của Đảng và giai cấp công nhân Nga đứng đầu là Lênin đã nắm bắt chiều hướng vận động của xã hội, chớp thời cơ và phát động khởi nghĩa giành chính quyền. Cách mạng vô sản đã nổ ra như là điều tất yếu.
Ngày 7/11/1917, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bônsêvích Nga, đứng đầu là V.I. Lênin, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã tiến hành cuộc khởi nghĩa vũ trang, lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản, lập nên Nhà nước Xô Viết - Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.
Cách mạng Tháng Mười Nga nổ ra đã đáp ứng đầy đủ nhất những yêu cầu cấp thiết của lịch sử là xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa để xây dựng một chế độ xã hội mới - chế độ xã hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn đầu là chủ nghĩa xã hội. Từ chỗ chỉ là ước mơ cao đẹp của loài người, sau Cách mạng Tháng Mười Nga, chủ nghĩa xã hội đã trở thành hiện thực và có sức mạnh vô cùng to lớn, mở đường cho các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh giành độc lập, tự do.
Sau Cách mạng Tháng Mười, Lênin và Đảng Bônsêvích Nga đã tập trung củng cố chính quyền Xô Viết, xây dựng chế độ xã hội mới, đem lại cuộc sống tốt đẹp cho quần chúng nhân dân.
“Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất” được ban hành ngay sau khi cách mạng thành công đã đáp ứng được ý nguyện của quần chúng nhân dân lao động Nga về một cuộc sống hòa bình, tự do và hạnh phúc. Sự thống nhất về mặt lợi ích của giai cấp vô sản với nhân dân lao động đã hình thành và phát triển một nguyên tắc đạo đức mới, đó là chủ nghĩa tập thể.
Một chính sách ngoại giao mới, một quan hệ quốc tế mới được khẳng định là chính sách hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc. Một nhà nước kiểu mới được xây dựng trên nền tảng loại bỏ áp bức dân tộc, áp bức giai cấp, không có người bóc lột người đã khẳng định Cách mạng Tháng Mười đánh dấu sự mở đầu một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội và một thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.
Soi sáng con đường giải phóng dân tộc cho các nước trên thế giới
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười và sự ra đời của Nhà nước Xô Viết do Lênin sáng lập đã làm thay đổi căn bản số phận dân tộc Nga, đưa nước Nga từ một nước phong kiến, tư bản lạc hậu, nghèo đói trở thành một cường quốc kinh tế, chính trị, quân sự, khoa học, kỹ thuật, văn hoá, giáo dục... hàng đầu thế giới; đưa quần chúng công-nông từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội; vai trò, vị thế của nước Nga trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao.
Đặc biệt, thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga đã tiếp sức cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Dưới ánh sáng soi đường và sự cổ vũ của Cách mạng Tháng Mười Nga, với sự ủng hộ nhiệt tình, to lớn của Liên Xô, một làn sóng cách mạng vô sản ở châu Âu đã bùng lên mạnh mẽ sau đó, tạo ra một cao trào đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, làm rung chuyển nền thống trị của giai cấp tư sản độc quyền ở nhiều nước. Một hệ thống xã hội chủ nghĩa đã ra đời, đóng vai trò to lớn trong tiến trình phát triển của thế giới hiện đại.
Cách mạng Tháng Mười Nga còn tác động mạnh mẽ đến đời sống chính trị-xã hội của nhiều quốc gia, dân tộc khác; đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc thuộc địa bị áp bức và các nước phụ thuộc vùng dậy đấu tranh vì độc lập tự do, đem lại niềm tin và niềm hy vọng về khả năng tự giải phóng.
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động tại hàng loạt nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh đã nổi dậy đấu tranh giành độc lập dân tộc; hàng trăm triệu người được giải phóng khỏi xiềng xích nô lệ, tạo thành một phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ trên toàn cầu.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, những thành tựu của chế độ Xô Viết và chiến thắng của Liên Xô trong Chiến tranh Thế giới thứ hai cũng đã thức tỉnh và cổ vũ phong trào đấu tranh vì dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội ở chính ngay các nước tư bản phát triển, buộc chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc cũng phải có những điều chỉnh để thích nghi, tồn tại. Đúng như V.I.Lênin đã khẳng định: "Cuộc Cách mạng Tháng Mười của chúng ta đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử thế giới."
Với sự xuất hiện và tồn tại gần 80 năm của nước Nga Xôviết và sau đó là Liên bang Xôviết (Liên Xô), nhân loại đã được chứng kiến những biến đổi kỳ diệu của đời sống con người trên diện tích 1/3 Trái Đất, chiến thắng oanh liệt của Hồng quân Liên Xô cứu loài người khỏi thảm họa phátxít và rất nhiều thành tựu to lớn mà chủ nghĩa xã hội hiện thực đã mang lại.
Tuy nhiên, từ sau sự kiện chủ nghĩa xã hội sụp đổ ở Liên Xô và Đông Âu, các thế lực thù địch đã và đang chống phá quyết liệt, mưu toan phủ nhận mọi thành quả Cách mạng Tháng Mười Nga và cơ sở tư tưởng của cuộc cách mạng vĩ đại, đó là chủ nghĩa Mác-Lênin.
Chúng cho rằng Cách mạng Tháng Mười Nga chỉ có ý nghĩa, giá trị thuần túy Nga; qua đó, phủ nhận tính tất yếu và biện chứng của Cách mạng Tháng Mười Nga cũng như của cách mạng xã hội chủ nghĩa nói chung, đồng thời đi tới phủ nhận tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Nhưng, sự thật lịch sử không thể phủ nhận được là Cách mạng Tháng Mười đã trở thành một sự kiện bước ngoặt của sự phát triển xã hội loài người, mở ra một con đường đúng đắn cho sự nghiệp giải phóng nhân dân lao động khỏi ách áp bức, bóc lột, xây dựng một thế giới mới công bằng, dân chủ, văn minh và tiến bộ. Đó là việc biến ý tưởng tốt đẹp của chủ nghĩa xã hội từ không tưởng thành hiện thực.
Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 đã hiện thực hóa những quan điểm tư tưởng của chủ nghĩa xã hội khoa học, là một bước tiến lớn trong sự phát triển tư tưởng của loài người nên đã thực sự thu hút, hấp dẫn hàng triệu người đi theo ánh sáng tư tưởng của cuộc cách mạng và tham gia đấu tranh trực tiếp hoặc gián tiếp cho độc lập, tự do của dân tộc mình.
Vì vậy, những âm mưu, thủ đoạn chống phá chủ nghĩa xã hội của các thế lực thù địch trong nhiều thập kỷ qua càng làm nổi bật tầm vóc, ý nghĩa và giá trị thời đại sâu sắc của cuộc Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa Tháng Mười Nga vĩ đại.
Việt Nam luôn kiên định với lý tưởng xã hội chủ nghĩa
Kế thừa và vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm, bài học lịch sử của Cách mạng Tháng Mười, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những kỳ tích vẻ vang.
Khẳng định tầm vóc, giá trị to lớn của Cách mạng Tháng Mười, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế;” “Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Mười Nga đã dạy cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới nhiều bài học hết sức quý báu, bảo đảm cho sự nghiệp giải phóng triệt để của giai cấp công nhân và của cả loài người.”
Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin và Cách mạng Tháng Mười Nga, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy ở đây “Cẩm nang thần kỳ” là con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam.
Và theo tiếng gọi của Cách mạng Tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Người sáng lập và rèn luyện, cách mạng Việt Nam đã đi theo quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội. Nhân dân Việt Nam đã làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, trên cơ sở chọn lọc những yếu tố tích cực của mô hình tổ chức nhà nước Xô Viết, đã đồng hành cùng nhân dân vững vàng bước vào cuộc trường chinh và giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp sau chín năm trường kỳ (1946-1954).
Miền Bắc được giải phóng và tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn miền Nam trong hành trình tiếp tục tiến hành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sau 21 năm trường kỳ kháng chiến (1954-1975), cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy gian khó của nhân dân Việt Nam đã giành thắng lợi hoàn toàn; cả nước cùng đi lên chủ nghĩa xã hội.
Trước đòi hỏi của thực tiễn những năm cuối thập kỷ 80 của thế kỷ 20, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, năm 1986, Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện và phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Sau hơn 35 năm đổi mới và hội nhập quốc tế, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Từ chỗ bị bao vây, cấm vận và hầu như chỉ có quan hệ với các nước trong phe xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng và toàn diện. Việt Nam còn là thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm trong nhiều tổ chức khu vực và quốc tế, có vai trò, tiếng nói ngày càng quan trọng trong ASEAN, Diễn đàn Hợp tác Á-Âu (ASEM), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Liên hợp quốc…
Bên cạnh đó, ổn định chính trị-xã hội được giữ vững, dân chủ được phát huy, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường, tạo ra động lực mạnh mẽ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng tốt, quy mô nền kinh tế tăng lên. Đời sống nhân dân được cải thiện.
Với đường lối tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và đóng góp giải quyết những vấn đề chung của khu vực, thế giới và loài người, như các vấn đề hòa bình, phát triển, xóa đói nghèo, thích ứng với biến đổi khí hậu… Việt Nam đang trở thành một thành viên ngày càng có vai trò, ảnh hưởng và tiếng nói quan trọng trong cộng đồng quốc tế.
Những thành quả sau hơn 35 năm Đổi Mới đất nước đã góp phần chứng minh tính đúng đắn và phù hợp của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Việt Nam. Đồng thời cho thấy, Đảng Cộng sản Việt Nam đã vững vàng lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, đưa nước bước vào thời kỳ phát triển - thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Nhân dân đổ về Quảng trường Kiev trong những ngày đầu Cách mạng năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Những ủy viên đội võ trang của Hội đồng Công nhân thành phố Lagan (1917). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Trung đoàn Volynsky, trung đoàn đầu tiên ra mặt trận (2/1917). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Biểu tình ở Vladivostok ngày 1/5/1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Ngày 1/7/1917 (18/6 theo lịch Nga cũ), tại Petrograd, Đảng Menshevik âm mưu tổ chức một cuộc biểu tình quần chúng để biểu dương lực lượng nhưng Đảng Bolshevik đã tham gia cuộc biểu tình này và biến nó thành cuộc biểu tình ủng hộ đường lối Đảng Bolshevick với các khẩu hiệu Đả đảo chiến tranh, Tất cả chính quyền về tay các Soviet. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Ngay trong đêm 7/11/1917, Đại hội các Soviet được triệu tập, thành lập Chính quyền Soviet do V.I.Lenin đứng đầu. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Công nhân trên một chiếc xe bọc thép ở Quảng trường Đỏ, Moskva trong những ngày Cách mạng Tháng Mười năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Đội Cận vệ Đỏ đầu tiên của nhà máy Tam giác ở thành phố Petrograd năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Lực lượng thiết giáp bảo vệ Điện Smolny - nơi đặt Sở Chỉ huy của V.I.Lenin và Đảng Bolshevik trong những ngày Cách mạng Tháng Mười năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Trận đánh ở Cung điện Mùa Đông năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Đêm 7/11/1917 (25/10 theo lịch Nga cũ), quân khởi nghĩa tấn công vào Cung điện Mùa Đông ở Petrograd, mở đầu cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Lực lượng Cận vệ Đỏ Bolshevik trên đường phố Moskva trong những ngày Cách mạng Tháng Mười năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN phát)
Nhân dân đổ về Quảng trường Kiev trong những ngày đầu Cách mạng năm 1917. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Các đơn vị Hồng quân thời kỳ đầu cách mạng (1917). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Tối 6/11/1917, Chiến hạm Rạng Đông nổ loạt súng lệnh báo hiệu tấn công Cung điện Mùa Đông. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Thủy quân ở Kronstadt kéo về Petrograd chống chính phủ Tư sản Nga (8/1917). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
V.I.Lenin với các chiến sỹ cách mạng trong Cung điện Smolny chiều 6/11/1917, trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Ngày 7/11/1917 (25/10 theo lịch Nga cũ), cuộc nổi dậy vũ trang của công nhân, binh lính và thủy thủ tại thành phố Petrograd. (Ảnh: Tư liệu TTXVN phát)
V.I. Lenin đọc diễn văn tại Quảng trường Đỏ ở Moskva trong Lễ kỷ niệm một năm ngày Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại, 7/11/1918. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Từ trên trụ sở Soviet (Moskva), Vladimir Ilyich Lenin nói chuyện với Hồng quân trước giờ lên đường chiến đấu (16/10/1919). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Vladimir Ilyich Lenin - Lãnh tụ vĩ đại của giai cấp vô sản toàn thế giới, người sáng lập ra Quốc tế Cộng sản; đồng thời lãnh đạo nhân dân Nga tiến hành Cách mạng Tháng Mười Nga, lập ra Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới do Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo. (Ảnh: Tư liệu TTXVN phát)
Ngọn cờ hòa bình được nêu cao từ Cách mạng Tháng Mười, được Liên Xô kế tục, là nhân tố có vai trò quyết định nhất tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai, cứu loài người thoát khỏi sự thống trị của chủ nghĩa phát xít. Trong ảnh: Nhân dân thành phố Lovech (Bulgaria) chào đón Hồng quân Liên Xô tiến vào giải phóng thành phố (tháng 9/1944). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Ngọn cờ hòa bình được nêu cao từ Cách mạng Tháng Mười, được Liên Xô kế tục, là nhân tố có vai trò quyết định nhất tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai, cứu loài người thoát khỏi sự thống trị của chủ nghĩa phát xít. Trong ảnh: Nhân dân thủ đô Belgrad chào đón các chiến sĩ Hồng quân Liên Xô và Quân Giải phóng Nhân dân Nam Tư trong ngày giải phóng, 20/10/1944. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Ngọn cờ hòa bình được nêu cao từ Cách mạng Tháng Mười, được Liên Xô kế tục, là nhân tố có vai trò quyết định nhất tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai, cứu loài người thoát khỏi sự thống trị của chủ nghĩa phát xít. Trong ảnh: Đêm 8/5/1945, tại ngoại ô thủ đô Berlin của Đức (rạng sáng 9/5 theo giờ Moskva), phátxít Đức đã ký văn bản đầu hàng không điều kiện Liên Xô và các nước đồng minh, chấm dứt Chiến tranh Thế giới lần thứ hai tại châu Âu. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Ngọn cờ hòa bình được nêu cao từ Cách mạng Tháng Mười, được Liên Xô kế tục, là nhân tố có vai trò quyết định nhất tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai, cứu loài người thoát khỏi sự thống trị của chủ nghĩa phát xít. Trong ảnh: Nhân dân vùng Smolensk cảm ơn các chiến sỹ Hồng quân Liên Xô đã giải phóng họ khỏi áp bức của phátxít Đức. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Pháo đài Brest (nay thuộc Belarus) - biểu tượng của lòng dũng cảm và kiên cường của Hồng quân Liên Xô trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)