Soạn bài Sự sống và cái chết Ngữ Văn 10 tập 2 trang 75 - Kết nối tri thức

Nội dung và tóm tắt Sự sống và cái chết Ngữ Văn tập 2 trang 70

Nội dung của bài Sự sống và cái chết

Văn bản này khám phá sự tồn tại và sự diệt vong của các sinh vật trên hành tinh chúng ta. Trái Đất là nơi sinh sống của hàng triệu loài sinh vật, đa dạng và phong phú, bao gồm cả những sinh vật sống và những vật thể vô tri vô giác. Mỗi loài, dù là sinh vật hay vật vô sinh, đều có lịch sử phát triển lâu dài, trải qua hàng triệu năm tiến hóa. Những sinh vật sống phải không ngừng nỗ lực, chiến đấu với các yếu tố trong môi trường để duy trì sự sống, tránh nguy cơ tuyệt chủng. Trong khi đó, các vật thể vô sinh như hạt và nguyên tử không có sự đấu tranh sinh tồn, chúng chỉ tồn tại theo các quy luật vật lý tự nhiên. Tất cả mọi thứ trên Trái Đất đều tồn tại trong một mối quan hệ mong manh giữa sự sống và cái chết, nơi mỗi sinh vật và sự vật đều có phần đấu tranh để tự bảo vệ, giữ gìn sự tồn tại của mình.

Tóm tắt nội dung Sự sống và cái chết

Văn bản "Sự sống và cái chết" khám phá hai con đường cơ bản của sự sống trên Trái Đất, bao gồm sự phát triển, thích nghi, sinh tồn và tuyệt chủng của các loài. Nó cũng phân tích mối quan hệ giữa sự sống và cái chết, cùng vai trò của chúng đối với sự tồn tại của các sinh vật.

Soạn bài Sự sống và cái chết trước khi đọc văn bản

Câu 1 ở trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Khi quan sát những biểu hiện cụ thể của sự sống trên Trái Đất, điều gì đã khiến bạn suy nghĩ, băn khoăn hoặc tò mò?"

Phương pháp trả lời

Hãy dựa trên những quan sát của bạn về thiên nhiên, con người và các sinh vật sống trên Trái Đất để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi này.

Chi tiết lời giải

Học sinh có thể tự đặt ra những câu hỏi của mình dựa trên những gì quan sát được về các dấu hiệu của sự sống trên Trái Đất.

Gợi ý: Các câu hỏi có thể xoay quanh sự khởi nguồn của sự sống, quá trình hình thành và phát triển của các loài sinh vật trong tự nhiên, hoặc những hiện tượng kỳ lạ liên quan đến sự sống và cái chết trên hành tinh này.

Soạn bài Sự sống và cái chết sau khi đọc văn bản

Câu 1 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Văn bản Sự sống và cái chết viết về đề tài gì? Từ việc liên hệ tới những văn bản khác cùng đề cập đề tài này mà bạn đã đọc, hãy cho biết góc độ tiếp cận vấn đề riêng của tác giả?"

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết".

Dựa trên nội dung văn bản, xác định đề tài chính mà tác giả muốn truyền tải.

Kết hợp với những văn bản khác đã học có cùng chủ đề, hãy làm rõ cách tiếp cận độc đáo và riêng biệt của tác giả đối với vấn đề này.

Chi tiết lời giải

Đề tài chính của văn bản xoay quanh sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất, cùng với quá trình hình thành và sự phong phú của các loài sinh vật.

Góc độ tiếp cận của tác giả là khám phá từ nguồn gốc và sự hình thành của tự nhiên, đồng thời tìm hiểu vẻ đẹp đa dạng của sự sống, cũng như sự phong phú của các sinh vật trên hành tinh này.

Câu 2 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Tóm tắt những thông tin chính trong văn bản và chỉ ra cách tác giả sắp xếp, tổ chức các thông tin đó."

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết". Dựa vào nội dung từng đoạn, tóm tắt các thông tin quan trọng và làm rõ cách tác giả sắp xếp, tổ chức các ý tưởng trong văn bản.

Chi tiết lời giải

Các thông tin chính trong văn bản bao gồm:

Sự ra đời và phát triển của sự sống trên Trái Đất, được nhìn nhận từ cả hai hướng chiều dọc và chiều ngang.

Sự phong phú và đa dạng của các loài sinh vật, tồn tại từ hàng triệu năm trước và tiếp tục phát triển.

Quá trình tiến hóa của các loài động, thực vật, cùng với hiện tượng tuyệt chủng của một số loài qua thời gian.

Sự phân biệt giữa các loài sinh vật sống và các vật vô sinh trong tự nhiên.

Câu 3 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Dựa vào nội dung văn bản, vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển của sự sống trên Trái Đất."

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết". Dựa vào nội dung từng đoạn và mối liên kết giữa các thông tin, hãy tạo một sơ đồ mô tả quá trình tiến hóa và phát triển của sự sống trên Trái Đất.

Lời giải chi tiết

Câu 4 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Văn bản đưa lại cho bạn hiểu biết gì về mối quan hệ giữa “đấu tranh sinh tồn” và “tiến hóa”, giữa “sự sống” và “cái chết”."

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết". Dựa trên những thông tin trong văn bản, hãy phân tích mối quan hệ giữa "đấu tranh sinh tồn" và "tiến hóa", cũng như sự liên kết giữa "sự sống" và "cái chết".

Lời giải chi tiết

Mối quan hệ giữa "đấu tranh sinh tồn" và "tiến hóa" là một sự tương tác liên tục và bổ sung cho nhau. Các loài sinh vật phải không ngừng đấu tranh để duy trì sự sống, nhưng để có thể tồn tại và phát triển, chúng cần phải tiến hóa, thay đổi và hoàn thiện bản thân. Sự tiến hóa giúp chúng trở nên mạnh mẽ hơn, cải thiện khả năng sinh tồn, vượt qua những thử thách trong môi trường sống và tránh nguy cơ bị tuyệt chủng.

Còn giữa "sự sống" và "cái chết", mối quan hệ là một sự gắn bó chặt chẽ, luôn luôn song hành. Sự sống và cái chết không thể tách rời, chúng chỉ cách nhau một ranh giới mong manh. Để tránh cái chết, sinh vật phải không ngừng duy trì và bảo vệ sự sống của mình, bởi giữa chúng luôn có một mối liên hệ mỏng manh và dễ bị đứt đoạn bất cứ lúc nào.

Tóm lại, "đấu tranh sinh tồn" và "tiến hóa", cùng với "sự sống" và "cái chết", đều là những yếu tố không thể tách rời, luôn luôn vận hành song song và phụ thuộc vào nhau để duy trì sự cân bằng trong thế giới tự nhiên.

Câu 5 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Ngoài việc biết thêm các thông tin khoa học về Trái Đất, bạn còn nhận được những thông điệp gì từ văn bản Sự sống và cái chết? Trình bày suy nghĩ của bạn về những thông điệp đó."

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết".

Dựa trên những thông tin và nội dung đã được trình bày trong văn bản, hãy rút ra những thông điệp quan trọng mà tác giả muốn gửi gắm. Sau đó, suy ngẫm về ý nghĩa và tầm ảnh hưởng của những thông điệp này đối với bạn và cuộc sống xung quanh.

Lời giải chi tiết

Các thông điệp quan trọng từ văn bản nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ sự sống trên Trái Đất, đặc biệt là việc ngăn chặn sự tuyệt chủng của các loài động, thực vật quý hiếm.

Những thông điệp này không chỉ phản ánh sự cấp bách trong việc bảo vệ các sinh vật mà còn liên quan mật thiết đến các vấn đề đang diễn ra trong xã hội và môi trường hiện nay. Việc tác động của con người đến thiên nhiên đang đẩy nhiều loài động vật và thực vật quý hiếm vào nguy cơ tuyệt chủng, điều này đòi hỏi chúng ta phải hành động để duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái.

Câu 6 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Những đặc trưng của loại văn bản thông tin đã được thể hiện như thế nào trong văn bản này? Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận đã được phối hợp sử dụng như thế nào và tạo được hiệu quả ra sao?"

Phương pháp trả lời

- Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết".

- Xem lại phần kiến thức về văn bản thông tin, bao gồm các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm và nghị luận được trình bày trong phần Tri thức ngữ văn trang 73.

- Dựa trên những kiến thức đã học, hãy sử dụng chúng để trả lời các câu hỏi liên quan.

Lời giải chi tiết

Các đặc điểm của văn bản thông tin đã được thể hiện một cách rõ ràng và đầy đủ trong tác phẩm. Văn bản cung cấp những thông tin cần thiết về vấn đề được đề cập, đảm bảo tính chính xác, đồng thời sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ như số liệu thống kê để minh chứng và làm rõ các luận điểm.

Bên cạnh đó, các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm và nghị luận đã được kết hợp một cách khéo léo và hiệu quả trong văn bản. Sự phối hợp này không chỉ giúp tăng tính khách quan, chính xác mà còn làm cho nội dung trở nên dễ hiểu hơn, từ đó nâng cao khả năng tác động và thuyết phục người đọc.

Câu 7 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Có thể đổi nhan đề văn bản thành Sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất được không? Vì sao?"

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết". Dựa vào thông tin và thông điệp mà tác giả muốn truyền tải, hãy lý giải lý do tác giả chọn nhan đề "Sự sống và cái chết" cho văn bản.

Lời giải chi tiết

Nhan đề văn bản "Sự sống và cái chết" có thể được thay đổi thành "Sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất".

Tuy nhiên, tác giả đã lựa chọn nhan đề ngắn gọn và mang hàm ý sâu sắc như "Sự sống và cái chết" vì nó không chỉ dễ nhớ mà còn chứa đựng toàn bộ thông điệp, vấn đề mà tác giả muốn nhấn mạnh. Nhờ sự cô đọng này, nhan đề càng làm nổi bật được ý nghĩa sâu xa của cuộc sống và cái chết trong thế giới tự nhiên.

Câu 8 ở trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Vấn đề tác giả đặt ra trong văn bản này đã tác động như thế nào đến nhận thức của bạn về cuộc sống?"

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết". Dựa trên những thông điệp và nội dung mà tác giả truyền tải, hãy phân tích sự ảnh hưởng của vấn đề mà tác giả đưa ra đối với nhận thức của bạn về cuộc sống.

Lời giải chi tiết

Vấn đề mà tác giả đưa ra đã làm thay đổi nhận thức của tôi về cuộc sống, khiến tôi hiểu rõ hơn về sự cần thiết phải trân trọng sự sống. Tôi nhận ra rằng, không chỉ cần bảo vệ sự sống của chính mình, mà còn phải quan tâm và bảo vệ sự sống của mọi sinh vật và mọi yếu tố trong thế giới xung quanh.

Phần kết nối đọc - viết

Nội dung câu hỏi: "Thu thập thông tin về một loài sinh vật mà bạn muốn tìm hiểu. Trình bày thông tin đó bằng một đoạn văn (khoảng 150 chữ)".

Phương pháp trả lời

Hãy đọc kỹ văn bản "Sự sống và cái chết". Tìm kiếm thông tin về một loài sinh vật mà bạn quan tâm trên internet hoặc qua sách báo, sau đó viết một đoạn văn trình bày những thông tin thú vị và quan trọng mà bạn đã thu thập được về loài sinh vật đó.

Chi tiết lời giải

Trái Đất là nơi sinh sống của hàng nghìn loài động vật, đa dạng và phong phú về số lượng cũng như chủng loại. Trong số đó, rắn là một loài bò sát đặc biệt, sống chủ yếu trong các khu rừng nhiệt đới. Chúng có nhiều đặc điểm nổi bật, từ hình dáng cơ thể dài, tròn, dạng hình trụ cho đến lớp vảy bao phủ khắp cơ thể. Mặc dù phần lớn các loài rắn không có nọc độc, một số loài có thể tấn công con mồi bằng nọc độc, khiến chúng trở thành những kẻ săn mồi nguy hiểm. Tuy nhiên, nọc độc của chúng thường chỉ dùng để giết chết hoặc khống chế con mồi, thay vì phục vụ mục đích tự vệ. Một số loài rắn độc còn có thể gây nguy hiểm cho con người.

Rắn có thân hình linh hoạt và là loài động vật ngoại nhiệt, có xương sống và màng ối bảo vệ. Nguồn gốc của loài này vẫn là một chủ đề gây tranh cãi, với hai giả thuyết chính về sự tiến hóa của chúng: giả thuyết thằn lằn đào bới và giả thuyết thương long thủy sinh. Mặc dù chưa thể xác định rõ nguồn gốc, rắn hiện diện ở hầu hết các châu lục trên thế giới, ngoại trừ Nam Cực. Chúng sống không chỉ trên đất liền mà còn ở dưới nước, từ các đại dương rộng lớn cho đến những hòn đảo nhỏ.

Kích thước của rắn cũng rất đa dạng, từ những loài nhỏ bé như rắn chỉ, dài chỉ 10 cm, đến những loài khổng lồ như trăn gấm có thể dài tới 8,7 mét. Quá trình lột xác của rắn cũng rất đặc biệt và có nhiều công dụng, chẳng hạn như thay thế lớp da đã cũ và loại bỏ các ký sinh trùng. Những con rắn trưởng thành thường chỉ lột da một vài lần mỗi năm, trong khi những con rắn non có thể lột da nhiều lần hơn khi chúng đang trong quá trình phát triển.

Dù rắn là một loài động vật không khó gặp trong tự nhiên, nhưng do sinh sống chủ yếu ở các khu vực rừng rậm, chúng vẫn là loài ít người gặp được. Với hình dáng kỳ lạ và những tập tính độc đáo, rắn xứng đáng là đối tượng nghiên cứu thú vị cho những ai yêu thích khám phá thế giới động vật.