Soạn bài Dục Thúy Sơn Ngữ Văn 10 tập 2 trang 24 - Kết nối tri thức

Soạn bài Dục Thúy Sơn trước khi đọc văn bản

Câu 1 ở trang 24 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Hãy kể tên một vài địa danh của đất nước từng khơi nguồn cảm hứng cho thơ ca."

Phương pháp trả lời

Đọc lại một số bài thơ đã học và những tác phẩm đã đọc.

Từ đó, hãy liệt kê một vài địa danh trong đất nước đã truyền cảm hứng cho thơ ca.

Chi tiết lời giải

Một số địa danh trong nước đã truyền cảm hứng cho thơ ca gồm có sông Bạch Đằng, Côn Sơn, Hạ Long, Đà Lạt và Tràng An. Những nơi này không chỉ mang vẻ đẹp tự nhiên mà còn chứa đựng nhiều giá trị lịch sử và văn hóa, tạo điều kiện cho sự sáng tạo nghệ thuật.

Câu 2 ở trang 24 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Chia sẻ ngắn gọn ấn tượng của bạn về một bài thơ thể hiện cảm hứng ấy."

Phương pháp trả lời

Đọc lại bài thơ mà có nguồn cảm hứng từ một trong các địa danh đã nêu.

Nhớ lại chi tiết và chia sẻ lại ấn tượng về bài thơ đó.

Chi tiết lời giải

Gợi ý về bài thơ “Bạch Đằng hải khẩu” của Nguyễn Trãi:

Được sáng tác trong chuyến đi thuyền qua cửa sông Bạch Đằng, bài thơ như một bức tranh sống động, tái hiện không gian hùng vĩ, hiểm trở và khắc sâu dấu ấn chiến công hiển hách của cha ông trong những trận chiến bảo vệ đất nước khỏi giặc phương Bắc.

Qua từng câu chữ, Nguyễn Trãi không chỉ khéo léo thể hiện tâm hồn nghệ sĩ tài hoa mà còn toát lên cốt cách của một tráng sĩ. Bài thơ chất chứa lòng tự hào, sự xúc động khôn nguôi xen lẫn niềm tiếc nuối, hoài niệm về những ký ức lịch sử oanh liệt đã qua.

Soạn bài Dục Thúy Sơn sau khi đọc văn bản

Câu 1 ở trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Nêu một vài điểm khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch nghĩa và bản dịch thơ."

Phương pháp trả lời

Chú ý tới những câu thơ của bản dịch nghĩa và dịch thơ để từ đó chỉ ra những điểm khác biệt giữa hai bản dịch thơ.

Chú ý tới những câu thơ của bản dịch nghĩa và dịch thơ để từ đó chỉ ra những điểm khác biệt giữa hai bản dịch thơ.

Chú ý tới những câu thơ của bản dịch nghĩa và dịch thơ để từ đó chỉ ra những điểm khác biệt giữa hai bản dịch thơ.

Chi tiết lời giải

Sự khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch thơ và bản dịch nghĩa:

Bản dịch nghĩa: Các từ gốc Hán văn được giải thích chi tiết, giúp người đọc hiểu rõ ý nghĩa của từng câu thơ, mang tính giải nghĩa trực tiếp và dễ tiếp cận.

Bản dịch thơ: Nội dung được cô đọng lại, lược bỏ một số từ nhằm đáp ứng yêu cầu về nhịp điệu và độ dài của thể thơ. Nhờ vậy, bản dịch thơ trở nên ngắn gọn, súc tích, tập trung vào cảm xúc và ý chính mà vẫn giữ được tính nghệ thuật.

Câu 2 ở trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Xác định đặc điểm kết cấu của Dục Thúy sơn."

Phương pháp trả lời

Đọc lại nội dung bài thơ Dục Thúy sơn.

Chú ý tới kết cấu giữa các câu thơ trong bài thơ để từ đó xác định được đặc điểm kết cấu.

Chi tiết lời giải

Kết cấu của bài thơ "Dục Thúy sơn"

Phần đề: Gồm hai câu mở đầu, giới thiệu và dẫn dắt vào khung cảnh hoặc chủ đề chính của bài thơ.

Phần thực: Hai câu tiếp theo, tập trung tả thực, miêu tả chi tiết khung cảnh, sự vật một cách trực tiếp.

Phần luận: Hai câu kế tiếp, sử dụng 4 hình ảnh ẩn dụ đối nhau để mở rộng hoặc bàn luận sâu sắc hơn về ý nghĩa chủ đề.

Phần kết: Hai câu cuối cùng, cô đọng ý tưởng và cảm xúc, khép lại bài thơ với dấu ấn tinh tế.

Câu 3 ở trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp của núi Dục Thúy được miêu tả như thế nào?"

Phương pháp trả lời

Đọc kỹ bài thơ Dục Thúy sơn.

Chú ý các từ ngữ miêu tả cảnh sắc núi non để hình dung toàn cảnh vẻ đẹp của núi Dục Thúy.

Chi tiết lời giải

Bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp của núi Dục Thúy:

Dáng núi được miêu tả như một đóa sen nở rộ trên mặt nước.

Bóng tháp trên núi soi xuống nước tựa như chiếc trâm ngọc xanh biếc, duyên dáng và tinh tế.

Núi soi bóng xuống mặt nước tựa như mái tóc dài mềm mại của thiếu nữ, ánh lên vẻ đẹp nhẹ nhàng dưới ánh sáng.

→ Vẻ đẹp của núi Dục Thúy hiện lên trong mắt người đọc một cách hoàn mỹ, mang nét thơ mộng, dịu dàng và thanh thoát.

Câu 4 ở trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Nêu những chi tiết miêu tả cận cảnh núi Dục Thúy. Những liên tưởng xuất hiện khi say ngắm thiên nhiên cho thấy nét đẹp nào của tâm hồn Nguyễn Trãi.".

Phương pháp trả lời

Đọc kỹ bài thơ Dục Thúy sơn.

Lưu ý những từ ngữ tả cảnh núi Dục Thúy để cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.

Chi tiết lời giải

Những chi tiết miêu tả cận cảnh núi Dục Thúy:

Dáng núi được ví như một đóa sen nở trên mặt nước.

Bóng tháp trên núi soi xuống nước, trông như chiếc trâm ngọc xanh biếc.

Núi phản chiếu trên mặt nước tựa như mái tóc xanh mềm mại.

Nét đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi hiện lên với sự thơ mộng, tài hoa, khi ông đã thành công khắc họa núi Dục Thúy thành một thắng cảnh tuyệt mỹ, hiếm có trên đất nước ta.

Câu 5 ở trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức

Nội dung câu hỏi: "Trong phần kết của những bài thơ viết về đề tài “đăng cao”, “đăng sơn”, thi nhân xưa thường thể hiện chí khí hào hùng, khát vọng lớn lao hoặc nhấn mạnh sự nhỏ bé, cô đơn của con người trước núi sống kì vĩ. Theo bạn, trong hai câu kết của Dục Thúy sơn, Nguyễn Trãi muốn gửi gắm những nỗi niềm chung ấy hay muốn bày tỏ suy ngẫm riêng của mình?".

Phương pháp trả lời

Đọc bài thơ Dục Thúy sơn.

Lưu ý hai câu cuối của bài thơ để nhận ra suy nghĩ mà Nguyễn Trãi muốn truyền đạt đến người đọc.

Chi tiết lời giải

Nỗi niềm mà Nguyễn Trãi gửi gắm là tấm lòng "Uống nước nhớ nguồn", khi ngắm nhìn cảnh thiên nhiên, ông lại nhớ về những nhân vật lịch sử đã từng lừng lẫy, nhưng giờ đây đã không còn.

Phần kết nối đọc - viết

Nội dung câu hỏi: "Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một nét đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi thể hiện trong bài thơ Dục Thúy sơn.".

Phương pháp trả lời

Đọc bài thơ Dục Thúy sơn.

Nêu một nét đẹp trong tâm hồn của Nguyễn Trãi.

Dựa vào nội dung bài thơ để phân tích vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.

Chi tiết lời giải

Nguyễn Trãi là một tác gia vĩ đại của dân tộc Việt Nam, nổi tiếng với nhiều tác phẩm đặc sắc miêu tả cảnh sông núi và thiên nhiên. Bài thơ Dục Thúy sơn không chỉ khắc họa khung cảnh núi Dục Thúy hùng vĩ mà còn để lại cho người đọc những cảm xúc sâu sắc về vẻ đẹp của thiên nhiên, cùng với tâm hồn yêu nước thương dân của tác giả.

Nguyễn Trãi đã khéo léo mượn thiên nhiên để diễn tả những cảm xúc của chính mình, trong đó có nỗi buồn đối với vận mệnh đất nước. Những nỗi niềm ấy hòa quyện với cảnh vật xung quanh, tạo nên những khoảnh khắc sống động, chứa đựng ý nghĩa mạnh mẽ cho người đọc hôm nay và mai sau. Tác giả, với tâm trạng trĩu nặng, đã tìm kiếm những hình ảnh đẹp đẽ từ thiên nhiên để thể hiện sự lo lắng về tình hình nước nhà.

Sự diễn tả tâm trạng tinh tế và chân thật, cùng với những hình ảnh ấn tượng, đã mang đến cho bài thơ nhiều cảm xúc và tâm sự về thời cuộc. Những hình ảnh từ bia đá khắc họa cảm xúc sâu sắc trong tâm hồn con người, không chỉ để lại tình cảm với Dục Thúy Sơn mà còn phản ánh tâm sự của Nguyễn Trãi về đất nước và dân tộc. Dù chiêm ngưỡng cảnh vật hùng vĩ đến đâu, tâm hồn Nguyễn Trãi vẫn tràn ngập tình yêu quê hương, lo lắng cho thời cuộc. Ông đã viết lên Dục Thúy sơn, một tác phẩm tả cảnh ngụ tình, gửi gắm nỗi niềm và tâm tư của mình đến với người đọc.