Chị Đặng Thị Hoa ở phường Nghĩa Trung (Gia Nghĩa) đang mang thai đứa con đầu lòng chia sẻ: “Vì mang thai lần đầu, chưa có kinh nghiệm nên bản thân tôi rất lo lắng vì không biết con có khỏe mạnh hay không, có bị dị tật hay gặp vấn đề gì không. Để yên tâm, tôi luôn đi khám thai định kỳ và làm các xét nghiệm để sàng lọc trước sinh tại các mốc thời gian quan trọng trong quá trình mang thai. Hiện các chỉ số và kết quả của tôi và bé đều rất tốt”.
Tương tự, chị Trần Thị Dung ở xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) đang mang thai bé thứ 2 ở tuần 38 cho biết: “Do có kinh nghiệm từ bé đầu nên bé thứ 2 này tôi khá bình tĩnh, giờ chuẩn bị tinh thần để “vượt cạn” thành công nữa thôi. Trước đó, tôi đã thực hiện đầy đủ các bước sàng lọc trước sinh như đo độ mờ da gáy, làm xét nghiệm tầm soát hội chứng Down, tiểu đường thai kỳ…”.
Theo bác sĩ Phạm Thị Thu Huyền, Trưởng Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh), sàng lọc trước sinh là tên gọi chung của những phương pháp thăm dò đặc hiệu, thực hiện với thai nhi đang trong thai kỳ nhằm chẩn đoán, xác định các dị tật bẩm sinh như sứt môi, hở hàm ếch, hội chứng Down, hội chứng Edwars, bệnh Thalassemia… từ đó có biện pháp can thiệp và điều trị kịp thời.
Dị tật bẩm sinh có thể gặp phải gồm dị tật do rối loạn di truyền và dị tật hình thái. Trong đó, dị tật bẩm sinh do rối loạn di truyền gây ảnh hưởng lớn nhất đến cơ thể và sự phát triển của thai nhi, cả tương lai sau này nếu trẻ được sinh ra…Vì thế, sàng lọc thai bị rối loạn di truyền là việc làm quan trọng hàng đầu, đặc biệt là những thai nhi có nguy cơ cao. Từ kết quả sàng lọc trước sinh, bác sĩ sẽ tư vấn cho gia đình hướng xử trí và điều trị kịp thời, thích hợp.
 |
Để có một thai kỳ khỏe mạnh cho cả mẹ và bé, bên cạnh việc bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, cần sàng lọc trước sinh và sơ sinh |
Theo bác sĩ H’Vinh Niê, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh, để sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh về cả thể chất và tinh thần, sàng lọc trước sinh cần áp dụng cho thai phụ ngay từ những tuần đầu cho đến tuần cuối của thai kỳ, gồm 3 giai đoạn.
Cụ thể, ở giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ ngay những tuần đầu mang thai, sản phụ sẽ được xét nghiệm công thức máu để phát hiện các bệnh lý như bệnh Thalassemia, đồng thời tầm soát sớm các bệnh cho vi rút như siêu vi, Rubella. Ở giai đoạn này, sản phụ cần chú ý siêu âm hình thái thai nhi, đo độ mờ da gáy và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết để phát hiện nguy cơ mắc hội chứng Down và một số bệnh lý khác.
Ở giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ, các đặc điểm hình thái của thai nhi đã phát triển khá đầy đủ, rõ nét. Vì vậy, phương pháp siêu âm sẽ giúp phát hiện được những khuyết tật như: sứt môi, hở hàm ếch, thừa ngón tay, ngón chân và một số dị tật cột sống, bất thường của hệ thần kinh, hệ tim mạch, ở lồng ngực, dị tật của dạ dày - ruột, sinh dục - tiết niệu, xương…
Giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ, các thai phụ sẽ được giám sát về tiểu đường thai kỳ, còn thai nhi sẽ được theo dõi các chỉ số để đánh giá về sự tăng trưởng trong tử cung hay có dấu hiệu gì bất thường hay không.
Bác sĩ H’Vinh cũng thông tin thêm, nếu như sàng lọc trước sinh sử dụng những kỹ thuật y khoa để thăm dò thai nhi trong bụng mẹ thì sàng lọc sơ sinh thực hiện ngay sau khi trẻ được sinh ra. Ở đây, bác sĩ dùng các biện pháp xét nghiệm hiện đại để chẩn đoán xác định và phát hiện ra các bệnh như: thiếu men G6PD gây biến chứng vàng da, biến chứng thần kinh, chậm phát triển tâm thần, vận động; suy tuyến giáp bẩm sinh rối loạn hoặc thiếu hụt tổng hợp hormone tuyến giáp, chậm phát triển trí tuệ và tăng sản thượng thận bẩm sinh rối loạn nhiễm sắc thể giới tính… Đối với những trường hợp bệnh lý, nếu được phát hiện và điều trị, can thiệp sớm, trẻ sẽ phát triển và có cuộc sống gần như bình thường.
Để có một thai kỳ khỏe mạnh cho cả mẹ và bé, bên cạnh việc bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh, các sản phụ nên tiến hành tiêm đầy đủ các loại vắc xin được khuyến cáo, để bảo vệ cho sản phụ và thai nhi. |