Nhiều nông dân cho rằng, tình hình thời tiết diễn biến ngày càng có những biểu hiện cực đoan. Ví dụ như việc nắng nóng kéo dài, mưa trái mùa, mưa cường độ cao... đã ảnh hưởng đến thời vụ xuống giống, khả năng sinh trưởng, phát triển, năng suất của tất cả các loại cây trồng.
Không những thế, BĐKH đã và đang tạo điều kiện phát sinh sâu bệnh hại nguy hiểm trên cây trồng, vật nuôi. Trong đó, có nhiều loại sâu bệnh mới phát sinh, gây thiệt hại lớn cho sản xuất.
Nhiều sản phẩm cây công nghiệp như: cà phê, điều, tiêu, xoài... đang chịu nhiều thiệt hại do thời tiết diễn biến thất thường, khiến nhiều người sản xuất phải đối diện với mất mùa, thua lỗ.
Ông Nguyễn Đăng Phục, thôn 3, xã Hưng Bình (Đắk R’lấp) cho biết, khoảng 3 năm nay, vườn hồ tiêu hơn 1 ha của gia đình ông chịu ảnh hưởng nặng nề bởi BĐKH.
Dù giá nông sản có phần cải thiện, nhưng do thời tiết không thuận lợi, nhất là mưa trái mùa, sương muối thời kỳ ra hoa, quả non, làm cho tỷ lệ đậu quả đến ngày thu hoạch giảm sút mạnh. Như năm 2021, vườn cây của ông giảm năng suất khoảng 30-50%.
 |
Sản xuất sầu riêng của ông Nguyễn Ngọc Trung (Gia Nghĩa) ngày càng chịu ảnh hưởng bất lợi từ thời tiết |
Xã Đắk Ru (Đắk R'lấp) là địa phương có diện tích điều cao nhất tỉnh, khoảng 1.200 ha. Nhiều hộ dân ở đây chủ yếu dựa vào cây điều để phát triển kinh tế, tạo nguồn thu nhập chính.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Đắk Ru Hồ Đình Đức, điều là cây trồng chủ lực của xã, đem lại nguồn thu chính cho hầu hết các hộ dân. Thế nhưng, những năm gần đây cây điều chịu ảnh hưởng nặng nề của thời tiết xấu, làm giảm năng suất, chất lượng sản phẩm, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân.
Theo chi H’Hiêng, bon Bù Sê Rê 1, xã Đắk Ru, chị canh tác gần 7 ha điều trồng xen cà phê. Những năm gần đây, cây điều vào vụ thu hoạch đều trễ từ 1- 2 tháng so với mọi năm.
Nguyên nhân là do mưa trái mùa xuất hiện nhiều, nhiều nơi mưa lớn ngay thời điểm điều ra hoa, khiến đợt hoa đầu của các vườn điều không đậu trái hoặc không có năng suất. Năm 2022 này, thu nhập của gia đình chị từ vườn điều chỉ bằng 1/2 so với mọi năm.
 |
Vườn điều của chị H'Hiêng, xã Đắk Ru (Đắk R'lấp) nhiều năm nay giảm năng suất do thời tiết xấu |
Tại xã Đắk Nia (Gia Nghĩa), ông Nguyễn Ngọc Trung cho hay, gia đình ông có hơn 60 ha sầu riêng. Khoảng 5 năm trở lại đây, cây sầu riêng của gia đình ông thường xuyên rơi vào cảnh mất mùa.
Năng suất sầu riêng giảm mạnh, vì ảnh hưởng bởi thời tiết xấu. Nhiều đợt mưa, lốc bất thường, cường độ mạnh làm rụng quả, gãy cành, bật gốc sầu riêng. Chất lượng trái sầu riêng cũng kém hơn.
Nhiều thời điểm, chất lượng, mẫu mã trái sầu riêng của gia đình ông không đạt chuẩn so với yêu cầu đặt ra, nhất là hàng phục vụ xuất khẩu. Liên tiếp hai vụ thu hoạch sầu riêng gần đây, gia đình ông chịu nhiều thiệt thòi, thậm chí lấy công làm lãi.
Theo Sở NN-PTNT, những tác động của BĐKH ngày càng rõ nét đối với sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, để sản xuất nông nghiệp hiệu quả, bền vững, ngành Nông nghiệp và các ngành chức năng đã, đang có những biện pháp để từng bước thích ứng hơn. Trước mắt, ngành Nông nghiệp triển khai cho nông dân từng bước chuyển hướng từ sản xuất theo cách truyền thống sang hướng thích ứng với BĐKH bền vững.
Trong đó, sản xuất nông nghiệp thuận tự nhiên, theo hướng hữu cơ, bón phân cân đối, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật hóa học, chất độc hại để không gây ô nhiễm môi trường đang được tỉnh quan tâm, khuyến khích.
Nông dân cũng cần quan tâm chuyển đổi sang những mô hình sản xuất, ứng dụng giống mới ít bị tác động bởi thời tiết, đưa công nghệ vào canh tác để khắc phục, hạn chế thiệt hại do thời tiết gây ra.