Rừng phòng hộ cảnh quan dọc Quốc lộ 14 (RPHCQQL14)được trồng từ năm 1978 với diện tích trên 430 ha. Tuy nhiên trong nhiều năm quađã liên tục bị người dân chặt phá, lấn chiếm làm nhà, làm vườn trái phép nênđến năm 2007, khi UBND tỉnh giao cho Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trường Xuânquản lý tổng diện tích chỉ còn khoảng 343 ha.
Do quản lý không hiệu quả trong những năm từ 2007 đến2010 tình trạng rừng bị tàn phá, lấn chiếm vẫn không hề thuyên giảm. Trước thựctế trên, UBND tỉnh đã ra quyết định thu hồi đất của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệpTrường Xuân và đất của Công ty Lâm nghiệp TNHH MTV Lâm nghiệp Thuận Tân giaocho Chi cục kiểm lâm tỉnh quản lý với tổng diện tíchtự nhiên là 361,87 ha; trong đó đất có rừng 314,58 ha và đất trống lâm nghiệp47,29 ha.
Sau khi tiếp nhận, Chi cục Kiểm lâm đãtriển khai thành lập Trạm Kiểm lâm RPHCQQL14 và ban hành qui định về tổ chức vàhoạt động của đơn vị này, đồng thời giao cho Hạt Kiểm lâm huyện Đắk Song chịu tráchnhiệm trực tiếp tham mưu cho chính quyền địa phương và Chi cục Kiểm lâm tỉnh đểquản lý, bảo vệ và phát triển khu rừng.
Khi UBND tỉnh giao cho Chi cục Kiểm lâmtỉnh quản lý thì khu vực này đã có 6,45 ha đất lâm nghiệp bị 86 hộ dân lấnchiếm, xây dựng nhà, lều quán trái phép, với 126 công trình các loại. Những đốitượng vi phạm đã bị UBND huyện Đắk Song tổ chức cưỡng chế, giải tỏa vào năm2009 nhưng không thành công vì lý do giải tỏa nhưng chưa quy hoạch và bố tríđược đất tái định cư cho các hộ dân.
Cùng với 6,45 ha đất lâm nghiệp thì 4,34ha rừng cũng bị tàn phá trái pháp luật, trong đó gồm 2,98 ha rừng tự nhiên và1,36 ha rừng thông trồng năm 1984. Từ thời điểm tháng 6/2010 đến nay, sau khiđã nhận bàn giao thì Hạt Kiểm lâm huyện Đắk Song cũng đã triển khai thực hiệntích cực công tác quản lý bảo vệ và phát triển RPHCQQL14.
Theo đó, ngoài việc phối hợp với chínhquyền địa phương xây dựng và thực hiện các phương án bảo vệ rừng, phòng cháychữa cháy rừng, giao khoán quản lý bảo vệ rừng cho 21 hộ dân tại địa bàn đơn vịcũng đã trồng mới được 36,9 ha rừng thông 3 lá.
Mặc dù có nhiều nỗ lực nhưng rừng và đấtlâm nghiệp tại RPHCQQL14 vẫn tiếp tục bị phá, lấn chiếm trái pháp luật. Từ năm2010 đến nay, 7,38 ha rừng bị phá, mức độ thiệt hại 100%, trong đó rừng tựnhiên là 4,63 ha, rừng trồng thông 2,75 ha.
Tuy nhiên để quản lý, bảo vệ và pháttriển RPHCQQL14 một cách hiệu quả hơn, vừa qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã thànhlập đoàn kiểm tra để rà soát, điều chỉnh quy hoạch lại RPHCQQL14. Căn cứ kếtquả kiểm tra, rà soát thực tế, Đoàn công tác do Chi cục Kiểm lâm tỉnh chủ trìđã hoàn thành bộ số liệu về hiện trạng rừng, đất lâm nghiệp và bản đồ rà soát,điều chỉnh quy hoạch.
Theo đó, tổng diện tích tự nhiênRPHCQQL14 hiện nay là 361,55 ha, giảm 0,32 ha so với quy hoạch ban đầu, trongđó đất có rừng 272,79 ha giảm 41,79 ha so với quy hoạch ban đầu. Trong số 41,79ha giảm so với quy hoạch ban đầu thì 11,72 ha bị phá trái pháp luật (4,34 hatrước thời điểm bàn giao 6/2010).
Số diện tích còn lại đợt quy hoạch trướcđã xác định và vẽ sai hiện trạng rừng 19,83 ha; trong đó 6,33 ha đất trồng câycông nghiệp; 5,5 ha đất không có rừng và 8 ha đất có cây tái sinh, cây bụi (đâylà đất không có rừng nhưng lại xác định là đất có rừng). Ngoài ra có 2 ha khôngđủ tiêu chí để xác định và phân loại rừng theo quy định.
Trên cơ sở thực tế, Chi cục Kiểm lâm tỉnhđã đề xuất với Sở Nông nghiệp-PTNT đề nghị UBND tỉnh quy hoạch lại RPHCQQL14với tổng diện tích tự nhiên là 329,71 ha, tăng gần 20 ha so với lần quy hoạchtrước, trong đó đất có rừng là 266,40 ha và đất trống lâm nghiệp là 63,31 ha.
Tuy nhiên, phần lớn diện tích đất dự kiếnbàn giao này là những diện tích đã vị các hộ vi phạm lấn chiếm làm lều quán,nhà trái phép. Trong thời gian rà soát, kiểm tra để quy hoạch lại Chi cục Kiểmlâm tỉnh cũng đã tham mưu cho UBND tỉnh đề nghị UBND huyện Đắk Song thành lậpđoàn công tác để đẩy mạnh công tác cưỡng chế các hộ đã vi phạm, qua đó để tiếnhành thu hồi đất lâm nghiệp.
Tuy nhiên, UBND huyện Đắk Song vẫn chưathực hiện. Trước sự tắc trách trên vừa qua, UBND tỉnh đã có Công văn số3053/UBND-NN, ngày 24/7 phê bình một số đơn vị, trong đó có UBND huyện Đắk Songvì đã chậm triển khai công tác cưỡng chế các hộ vi phạm lấn chiến trái phéprừng và đất lâm nghiệp tại RPHCQQL14 làm ảnh hưởng đến công tác quy hoạch lạirừng.
Hoàng Thanh