Quy hoạch Đắk Nông - Nhiều kỳ vọng phía trước

Tập trung lập quy hoạch

Ngày 7/7/2020, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định 964/QĐ-TTg về nhiệm vụ lập Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ngay sau khi có quyết định này, tỉnh Đắk Nông đã vào cuộc với tâm thế quyết tâm, quyết liệt tổ chức lập quy hoạch.

Công tác lập quy hoạch nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; UBMTTQVN tỉnh, các cơ quan, tổ chức, toàn thể Nhân dân trên địa bàn. Quy hoạch tỉnh Đắk Nông được nghiên cứu bài bản, nghiêm túc. Nội dung quy hoạch được phân tích, xây dựng trên cơ sở thông tin, dữ liệu đầy đủ, đáng tin cậy về thực trạng, tiềm năng, khả năng phát triển của tỉnh.

Quy hoạch được chia làm 5 phần, gồm 41 đề mục thể hiện đầy đủ 16 nội dung theo quy định. Đây là bản quy hoạch được lập theo cách tiếp cận tích hợp, đa ngành. Quy hoạch cụ thể hóa quan điểm, mục tiêu, định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia, các quy hoạch ngành, Quy hoạch vùng đã được phê duyệt.

Thông qua 19 nhiệm vụ, 34 nội dung đề xuất tích hợp, quy hoạch tỉnh Đắk Nông cụ thể hóa mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh vùng Tây Nguyên. Điều này đã được Bộ Chính trị chỉ đạo tại Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 6/10/2022, bảo đảm tính liên kết, thống nhất, đồng bộ trong định hướng phát triển giữa các ngành, lĩnh vực.

Quá trình lập quy hoạch tuân thủ chặt chẽ quy định về cách thức, mức độ chi tiết tích hợp. Quy hoạch tổ chức lấy ý kiến rộng rãi từ nhiều chiều. UBND tỉnh đã xây dựng các Báo cáo đầu kỳ, giữa kỳ, cuối kỳ theo hướng dẫn của Trung ương. Địa phương tổ chức 2 hội thảo khoa học, 4 đợt lấy ý kiến về hồ sơ cuối kỳ quy hoạch gửi các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh.

Đắk Nông đã lấy ý kiến 21 bộ, cơ quan ngang bộ, 5 tỉnh liền kề và vùng Tây Nguyên. UBND tỉnh Đắk Nông đã mời tư vấn quốc tế (Công ty McKinsey, Công ty Roland Berger), các chuyên gia trong nước, một số thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng Chính phủ…

Song song với quá trình lập quy hoạch tỉnh, tỉnh Đắk Nông đã lập báo cáo đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC). Báo cáo ĐMC tỉnh Đắk Nông đã được đồng ý thông qua tại hội thảo tham vấn do Bộ KHĐT chủ trì diễn ra ngày 17/2/2023.

Có 3 kịch bản quy hoạch được các tư vấn đưa ra. Cụ thể, kịch bản 1, tốc độ tăng trươngr GRDP giai đoạn 2021-2030 là 7,17%. Đây là kịch bản phát triển cơ bản theo quán tính của nền kinh tế, chưa có sự phấn đấu cao.

Kịch bản 2 với tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2021-2030 là 9,05%. Đây là kịch bản có sự phấn đấu cao, hài hoà giữa các ngành, tạo nền tảng bền vững cho phát triển giai đoạn tiếp theo. Kịch bản 3 có tốc độ tăng trưởng GRDP là 10,85%. Đây là kịch bản có sự phấn đấu cao từ nội lực, nội bộ nền kinh tế của tỉnh, kết hợp sự hỗ trợ tích cực từ Trung ương.

Qua đánh giá khách quan, trong giai đoạn 2021-2025, Đắk Nông chủ yếu thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư, kêu gọi các dự án đầu tư trọng điểm để tạo nền tảng hoàn thiện trong giai đoạn 2026-2030, tạo đà cho Đắk Nông tăng trưởng bùng nổ trong giai đoạn 2030-2050.

Với tình hình thực tế này, Đắk Nông đã lựa chọn kịch bản 2 để xây dựng định hướng phát triển bền vững cho các ngành, lĩnh vực trong giai đoạn 2021-2030.

Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 có nội dung thể hiện tư duy mới, tầm nhìn mới. Điều này phù hợp với định hướng phát triển của quốc gia vùng Tây Nguyên trong giai đoạn 2021-2030.

Từ đây, quy hoạch sẽ mở ra những cơ hội phát triển mới, định hình các giá trị mới cho tỉnh Đắk Nông trong thời kỳ quy hoạch.

Mục tiêu phát triển mới

Mục tiêu đến năm 2030, Đắk Nông phấn đấu trở thành địa phương có nền kinh tế năng động, bền vững của vùng Tây Nguyên. Công nghiệp là lĩnh vực được tỉnh xác định động lực cho tăng trưởng, phấn đấu đưa Đắk Nông trở thành trung tâm công nghiệp bôxít - nhôm và sau nhôm của quốc gia, là trung tâm năng lượng tái tạo của vùng Tây Nguyên.

Đắk Nông sẽ phát triển du lịch trở thành trung tâm của du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái dựa trên lợi thế về khí hậu, cảnh quan. Tỉnh đẩy mạnh tái cơ cấu, chuyển đổi nền nông nghiệp phát triển theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, bền vững. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật, đô thị, nông thôn, hạ tầng xã hội được đầu tư hệ thống và đồng bộ.

Các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội phát triển toàn diện. Người dân có mức sống, thu nhập khá trong vùng Tây Nguyên. Đắk Nông sẽ xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc về quốc phòng an ninh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Đến năm 2050, Đắk Nông trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên. Xã hội văn minh, mức thu nhập bình quân của người dân cao hơn bình quân chung cả nước. Chất lượng sống của người dân được nâng cao trên tất cả các mặt về kinh tế, xã hội, văn hóa, môi trường…

Đắk Nông phấn đấu trở thành trung tâm về công nghiệp bôxít - nhôm và sau nhôm của quốc gia. Nền nông nghiệp trù phú, ứng dụng công nghệ cao, mang lại giá trị cao với các loại cây trồng thế mạnh. Du lịch phát triển theo hướng nghỉ dưỡng, sinh thái gắn liền với cảnh quan thiên nhiên, khí hậu ôn hòa…

Lĩnh vực bảo vệ, khôi phục rừng phát triển bền vững, khai thác, sử dụng có hiệu quả tài nguyên đất đai, khoáng sản, nguồn nước, thích ứng tốt với biến đổi khí hậu.

Đặc trưng văn hóa tốt đẹp của con người Đắk Nông sẽ được phát huy, cống hiến, phấn đấu xây dựng vùng đất Đắk Nông “Tỉnh mạnh - Dân giàu - Thiên nhiên tươi đẹp - Xã hội nghĩa tình”.

Tập trung vào 7 quan điểm phát triển

Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được đánh giá phù hợp với định hướng, tầm nhìn phát triển đất nước, quy hoạch tổng thể quốc gia, các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng.

Đắk Nông phấn đấu phát triển kinh tế nhanh, bền vững, toàn diện. Tỉnh tập trung nguồn lực phát triển các ngành, lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế cạnh tranh. Mục tiêu phát triển dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn.

Phát triển kinh tế của tỉnh đi kèm với giữ gìn bản sắc các dân tộc và dựa trên các trụ cột chính. Trong đó, tỉnh tập trung công nghiệp luyện alumin, luyện nhôm và chế biến, chế tạo sau nhôm. Nền nông nghiệp phát triển theo hướng quy mô lớn, ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu. Lĩnh vực du lịch phát triển trên nền tảng phát huy lợi thế tự nhiên.

Đắk Nông nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Quá trình phát triển phải tổ chức hoạt động kinh tế, xã hội bảo đảm bền vững. Trong quá trình này xác định lấy con người làm trung tâm, là nguồn lực phát triển quan trọng nhất.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục… phát triển trên cơ sở bảo đảm mức sống cao cho người dân. Công tác giảm nghèo đẩy mạnh theo hướng bền vững, nhằm rút ngắn khoảng cách về phát triển xã hội giữa các khu vực, các nhóm dân tộc trong tỉnh.

Quá trình phát triển, Đắk Nông tập trung vào đô thị trọng điểm của các tiểu vùng. Sự phát triển hệ thống đô thị phù hợp với không gian kinh tế, xã hội, điều kiện của từng địa phương. Các đô thị trở thành động lực phát triển của tỉnh, mang dấu ấn đậm nét của tiểu vùng Nam Tây Nguyên.

Kết cấu hạ tầng bảo đảm đồng bộ, hiện đại trên cơ sở dựa vào địa hình, tự nhiên. Hệ thống giao thông có sự kết nối với các tỉnh lân cận, khu vực, quốc tế bằng đường bộ, đường cao tốc… Môi trường sinh thái được bảo vệ theo hướng chủ động thích nghi, ứng phó tốt với biến đổi khí hậu. Tỉnh sẽ khai thác tối đa hiệu quả các loại hình sử dụng đất, quỹ đất chưa sử dụng một cách hợp lý.

Đắk Nông xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, củng cố quốc phòng an ninh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Tỉnh sẽ tăng cường chủ quyền biên giới, thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị với tỉnh Mondulkiri (Vương quốc Campuchia) thông qua các mối liên kết chính trị, kinh tế vùng bền vững.

Định hướng lớn tạo đột phá

Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 tập trung vào 3 khâu đột phá. Cụ thể, Đắk Nông phát triển tổ hợp công nghiệp bôxít – nhôm, luyện kim và công nghiệp năng lượng sạch; nông nghiệp phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu gắn với thị trường; du lịch phát triển theo hướng sinh thái, nghỉ dưỡng gắn với cảnh quan thiên nhiên, cộng đồng, công viên địa chất.

Về hệ thống đô thị, Đắk Nông sẽ phát triển 11 đô thị, trong đó, có 4 đô thị cấp tỉnh và 4 đô thị cấp huyện. 4 đô thị cấp tỉnh gồm: đô thị Gia Nghĩa là đô thị loại II, đô thị Đắk Mil là đô thị loại III, đô thị Đắk R’lấp (nâng cấp lên thị xã Đắk R’lấp) và đô thị Ea T’Ling (nâng cấp lên thị xã Cư Jút). 4 đô thị cấp huyện, gồm: đô thị Đắk Mâm (Krông Nô), đô thị Đức An (Đắk Song), đô thị Quảng Khê (Đắk Glong), đô thị Đắk Buk So (Tuy Đức).

Đắk Nông xác định 3 vùng động lực. Cụ thể, vùng động lực trung tâm hình thành từ chuỗi đô thị Đắk R'lấp - Gia Nghĩa - Quảng Khê, với hạt nhân trung tâm là đô thị Gia Nghĩa.

Vùng động lực phía Bắc hình thành từ đô thị hạt nhân Ea T'ling (Cư Jút) và đô thị Đắk Mâm (Krông Nô), tạo thành cực tăng trưởng phía Bắc tỉnh Đắk Nông kết nối TP. Buôn Mê Thuột.

Vùng động lực phía Tây Bắc hình thành từ chuỗi đô thị chạy dọc hành lang kinh tế biên giới Quốc lộ 14C, với hạt nhân trung tâm là đô thị Đắk Mil và 2 đô thị là Đức An (Đắk Song) và đô thị Đắk Buk So (Tuy Đức).

Đắk Nông xây dựng các hành lang kinh tế, gồm: đường Hồ Chí Minh (quốc lộ 14) và trục cao tốc CT2 Ngọc Hồi - Chơn Thành; trục hành lang Bắc - Nam trung tâm; trục hành lang Bắc - Nam phía Tây Đắk Nông là quốc lộ 14C, hành lang an ninh kinh tế mậu biên; quốc lộ 28 - Trục hành lang kinh tế đô thị du lịch - thương mại - dịch vụ

Có 4 nền tảng chính được Đắk Nông xác định là nguồn lực văn hóa con người Đắk Nông; chuyển đổi số; cơ sở hạ tầng đồng bộ; đổi mới và hoàn thiện thể chế, tạo môi trường kinh doanh hiện đại, minh bạch.

Nguồn lực chính thực hiện quy hoạch

Để thực hiện Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Đắk Nông xác định 2 nguồn lực chính là nguồn lực về vốn vốn và nguồn lực về con người.

Nguồn lực về vốn bao gồm 80% nguồn vốn thuộc khu vực ngoài Nhà nước; 20% nguồn vốn khu vực Nhà nước. Nguồn lực về con người, đến năm 2025, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động chiếm 58,19% so với dân số; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 57,5%. Bình quân mỗi năm, tỉnh tạo 19.000 việc làm mới; năng suất lao động đạt 70,58 triệu đồng/người/năm.

Đến năm 2030, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động chiếm 58,27% so với dân số; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 68%. Bình quân mỗi năm, tỉnh tạo 20.000 việc làm mới; năng suất lao động đạt 106,39 triệu đồng/người/năm.

Đối với giải pháp thực hiện, Đắk Nông đã đưa ra 14 nhóm giải pháp trong quy hoạch lần này. Trong đó, nhiều nhóm giải pháp được chú trọng như: nhóm giải pháp huy động nguồn lực vốn; nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách huy động vốn; nhóm giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh; nhóm giải pháp đa dạng hoá và nâng cao hiệu quả các nguồn vốn đầu tư…

Có thể khẳng định, Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ là công cụ quan trọng để Đắk Nông hoạch định hướng đi, điều hành, quản lý mọi hoạt động trong phát triển kinh tế, xã hội.

Đây là cơ sở, tiền đề, động lực để tỉnh khắc phục các “điểm nghẽn”, phát huy tiềm năng, lợi thế “khơi thông” nguồn lực phát triển cân đối, hài hòa, hiệu quả và bền vững trong tương lai gần.