Trong thời gian qua,UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo các đơn vị liên quan lập quy hoạch các dự ánthủy điện nhỏ để làm cơ sở thu hút đầu tư, khai thác tiềm năng thủy điện, thúcđẩy phát triển kinh tế-xã hội và góp phần làm tăng nguồn điện cho hệ thống điệnquốc gia. Theo Quyết định số 1466/QĐ-UBND ngày 15-10-2008 của UBND tỉnh thì có69 vị trí đã được phê duyệt để tiến hành lập và quy hoạch dự án thủy điện nhỏ,với tổng công suất ước tính vào khoảng 225MW. Đến nay, UBND tỉnh đã cho phépthực hiện đầu tư và quản lý vận hành 26 dự án, với công suất 184,7MW.Trongđó, có 5 nhà máy thủy điện nhỏ đãđi vào hoạt động, 6 dự án khác đang được thi công và số còn lại đang trong quátrình hoàn chỉnh thủ tục đầu tư. Bước đầu, việc phát triển các dự án thủy điệnnhỏ đã cho thấy hiệu quả và thể hiện sự đúng đắn về chủ trương của tỉnh.
Theo tính toán, nếu toànbộ các dự án thủy điện nhỏ của tỉnh ta đi vào hoạt động sẽ cung cấp cho nguồnđiện quốc gia khoảng 752 triệu kWh/năm; hàng nămđóng góp vào ngân sách của tỉnh khoảng 40 tỷđồng. Bên cạnh đó, việc triển khai đầu tư các dự án thủy điện nhỏ sẽ thu hútđược nguồn vốn khoảng 4.000 tỷ đồng từ các cá nhân và doanh nghiệp; giải quyếtviệc làm cho khoảng 2.000 lao động. Nói về lợi ích của việc đầu tư vào các dựán thủy điện nhỏ, ông Biện Văn Minh, Giám đốc Sở Công thương cho biết: “Việctập trung phát triển các dự án thủy điện nhỏ, trước hết là không để lãng phínhững tiềm năng về thủy điện, sau nữa là cũng vừa sức cho các doanh nghiệp, cánhân nên sẽ dễ dàng thu hút được nguồn vốn đầu tư. Mặt khác, các dự án thủyđiện nhỏ cũng có nhiều tác động rất tích cực vào quá trình phát triển kinhtế-xã hội và an ninh quốc phòng của tỉnh nhà…”.
Theo báo cáo của Sở Công thương thì đến nay,việc đầu tư các dự án thủy điện nhỏ hầu hết đều đạt được những yêu cầu đặt ranhư thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng và gìngiữ tài nguyên, môi trường trên địa bàn. Cụ thể, kể từ khi 5 nhà máy thủy điệnnhỏ đi vào hoạt động đã cung cấp một sản lượng điện đáng kể cho nguồn điện quốcgia, dung hòa nguồn nước tưới tiêu cho hơn 1.200 ha đất nông nghiệp, điều tiếtlũ tại một số vùng trước đây thường hay bị ngập lũ… Bên cạnh đó, do hồ chứanước của các nhà máy thủy điện nhỏ có diện tích không lớn và hầu hết đều nằmbên các con suối nên trong quá trình đầu tư ít làm ảnh hưởng đến đời sống củangười dân, không làm mất rừng.
Tuy nhiên, theo ông Minhthì mặc dù việc phát triển các dự án thủy điện nhỏ là một hướng đi đúng đắn,mang lại lợi ích lớn trên nhiều khía cạnh, nhưng trong thời gian qua, tỉnh vẫnrất thận trọng trong việc cấp phép đầu tư. Mục đích là nhằm đề phòng những tácđộng xấu như hủy hoại tài nguyên và môi trường, gây ảnh hưởng đến vấn đề anninh quốc phòng cũng như đời sống nhân dân. Chính vì vậy, tính đến nay, UBNDtỉnh mới chỉ phê duyệt chủ trương cho 27 lượt nhà đầu tư đến tìm hiểu, nghiêncứu về việc xây dựng nhà máy thủy điện nhỏ trên địa bàn. Một số dự án đã đượcquy hoạch, nhưng trong quá trình nghiên cứu thực hiện, xét thấy... có ảnh hưởnglớn đến đời sống dân sinh, rừng đặc dụng, môi trường sinh thái… nên UBND tỉnhđã tiến hành loại bỏ hoặc điều chỉnh công suất cho phù hợp. Thậm chí mới đây,UBND tỉnh còn thu hồi chủ trương đầu tư của 4 doanh nghiệp vì trong quá trìnhtìm hiểu, nghiên cứu để lập dự án đã không thực hiện tốt các quy định chung củatỉnh cũng như Trung ương.
Có thể nói, việc pháttriển các dự án thủy điện nhỏ sẽ mang lại nhiều ý nghĩa tích cực về quá trìnhphát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng và góp phần vào việcchuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh nhà theo hướng tăng dần tỷ trọng côngnghiệp. Tin tưởng rằng, với sự quan tâm chỉ đạo sâu sắc của các cấp, các ngành,việc phát triển các dự án thủy điện nhỏ sẽ luôn là một hướng đi đúng và giảmthiểu được những rủi ro, tác động xấu.
Ngàn Sâu