Ðối thoại để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển HTX

PV: Trước hết, xin ông cho biết về vai trò, vị trí của KTTT, HTX trong giai đoạn hiện nay đối với phát triển chung của tỉnh?

Ông Nguyễn Khải: Mục đích thành lập HTX là thu hút nông dân chung vốn, chung sức, chung đất đai… tham gia KTTT. HTX có mục tiêu, chiến lược, hướng đi rõ ràng để giảm chi phí sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.

HTX tạo ra sản phẩm có chất lượng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng và lợi ích, lợi nhuận cho người sản xuất, kinh doanh.

Thời gian qua, KTTT trên địa bàn tỉnh có tỷ lệ hoạt động khá, tốt đạt gần 40%. Theo định hướng của Liên minh HTX Việt Nam, trong năm 2023 tỷ lệ này của Đắk Nông phải tăng lên thành 50%.

Thực tế cho thấy, KTTT nói chung, HTX nói riêng đã và đang góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương. Các HTX thực hiện các phương pháp tổ chức sản xuất.

Qua quá trình này, các thành viên HTX đã thiết lập, ứng dụng khoa học, kỹ thuật, phương pháp lao động tiên tiến, sử dụng công nghệ thông tin, cơ  giới… để giảm thời gian, chi phí đầu tư và nâng cao năng suất lao động.

Mặt khác, khi các hộ nông dân tham gia HTX đã có kế hoạch về sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm, từ đó có việc làm ổn định hơn, góp phần bảo đảm an ninh trật tự ở địa phương.

Trong xây dựng nông thôn mới, HTX hoạt động hiệu quả là một trong những điều kiện quan trọng để đạt chuẩn nông thôn mới.

Đồ họa: V.D-T.N

PV: Thời gian qua, Đắk Nông có sự hỗ trợ gì về cơ chế, chính sách cho HTX để giải quyết những khó khăn, thưa ông?

Ông Nguyễn Khải: Sau khi Trung ương ban hành các chính sách liên quan, tỉnh đã vận dụng linh hoạt, có những cơ chế, chính sách phù hợp cho HTX phát triển.

Các HTX được hỗ trợ về tư vấn, thành lập, phương án sản xuất và kinh doanh, đất đai xây dựng trụ sở, vay vốn… Đơn cử, tỉnh đã thực hiện cơ chế hỗ trợ về hạ tầng để xây dựng các mô hình HTX điển hình tiên tiến.

Vừa rồi, Đắk Nông đã chọn 5 HTX điển hình tiên tiến để hỗ trợ xây dựng, phát triển trong 5 năm. Hiện nay, các HTX này bắt đầu nhận các nguồn vốn từ Trung ương, địa phương để đầu tư, xây dựng hạ tầng.

Các HTX này ngoài việc được hỗ trợ về xây dựng hạ tầng cơ sở cũng được đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, đầu tư chuyển đổi số...

Tuy nhiên, hiện nay, số HTX được thụ hưởng về cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng là chưa nhiều. Nguyên nhân là do các HTX tiếp cận chưa tốt chính sách này và một số lý do khác.

Một chính sách hỗ trợ HTX khác là cho vay vốn. Hiện nay, có rất nhiều kênh để hỗ trợ cho HTX vay vốn, từ tín dụng chính sách đến tín dụng thương mại.

Tuy nhiên, ở chính sách hỗ trợ này, đa số các HTX gặp khó trong tiếp cận. Nguyên nhân, nếu vay vốn không cần thế chấp tài sản (vay tín chấp) thì số vốn vay không nhiều. Trong khi các HTX đều có nhu cầu vay nguồn vốn lớn, nhưng lại không có tài sản thế chấp...

PV: Ngoài khó khăn về vốn, theo ông, các HTX hiện nay đang cần tháo gỡ những khó khăn gì khác?

Ông Nguyễn Khải: Trước hết, các khó khăn về cơ chế, quản lý cần phải sớm tháo gỡ cho HTX. Tiếp đến, việc tháo gỡ khó khăn về đầu ra cho sản phẩm của HTX cũng quan trọng không kém. Ở tỉnh ta, số HTX hoạt động ở lĩnh vực nông nghiệp chiếm đa số, với trên 76%.

Hiện nay, các HTX trồng nhiều loại cây trồng khác nhau. Trong đó, hồ tiêu và cà phê là những sản phẩm truyền thống, thị trường tương đối ổn định.

Khó nhất là sản phẩm của cây ăn trái. Loại sản phẩm này giá cả bấp bênh, nhu cầu tiêu dùng ít, nguồn cung nhiều. Nhiều sản phẩm trái cây của HTX chưa bảo đảm được đầu vào, nên ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập của HTX. Các HTX cũng cần được hỗ trợ liên kết sản xuất, phát triển.

Một khó khăn nữa đó là trình độ quản lý HTX, trình độ chuyên môn của cán bộ HTX và trình độ giữa các thành viên không đồng đều. Các HTX đều rất cần nâng cao trình độ ở các khâu.

PV: Trước hàng loạt vấn đề đặt ra, ông kỳ vọng thế nào về hội nghị đối thoại sắp tới để tháo gỡ khó khăn cho các HTX?

Ông Nguyễn Khải: Trước hết phải nói rằng, khó khăn nào cũng có cách giải quyết, tháo gỡ, miễn là các bên tìm được những tiếng nói chung, hỗ trợ tích cực nhất cho HTX.

Với vai trò cầu nối, Liên minh HTX tỉnh từng bước tham mưu cho tỉnh và các sở, ngành tháo gỡ bằng cách xây dựng các kế hoạch, phương án sát với thực tiễn và dự báo được tương lai.

Năm nay, may mắn là UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí tổ chức hội nghị đối thoại để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các HTX. Trước rất nhiều khó khăn như đã nêu, tại hội nghị đối thoại, chúng tôi kỳ vọng sẽ có nhiều ý kiến, tham luận từ các thành viên, HTX để các đơn vị liên quan hiểu sát, đúng từng vấn đề.

Qua đó, cơ quan chức năng sẽ chung tay, vào cuộc tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc cả về cơ chế lẫn chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển KTTT, HTX tốt hơn.

Hội nghị đối thoại là dịp để chính quyền gặp gỡ, truyền thêm quyết tâm, động lực cho các thành viên, HTX thực hiện mục tiêu sản xuất, kinh doanh của mình. Bản thân các HTX được gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm quản lý, sản xuất, kinh doanh.

PV: Vâng, xin chân thành cảm ơn ông!