Nông nghiệp Đắk Nông linh hoạt, hài hòa với khí hậu

Quyết liệt chuyển đổi cây trồng 

Theo phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh Đắk Nông đặc biệt chú trọng đến chuyển đổi nhiều diện tích cây trồng kém hiệu quả để chuyển sang trồng các loại cây trồng có hiệu kinh tế cao hơn. Các diện tích cây trồng kém hiệu quả này đều là những cây trồng chủ lực của tỉnh bao gồm: tiêu, cà phê, điều và cao su. Cụ thể, toàn tỉnh Đắk Nông sẽ quyết liệt chuyển đổi cơ cấu cây trồng đối với diện tích 8.536,08 ha kém hiệu quả, trong đó chuyển đổi 950 ha hồ tiêu; 6.252,83 ha cà phê; 291,44 ha điều và 1.041,81 ha cao su.Thời gian hoàn thành phương án chuyển đổi từ này cho đến năm 2030. Nguyên nhân là do nhiều diện tích cây trồng không phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, độ dốc, độ cao và các yêu tố khác.

Trong chuyển đổi các diện tích cây trồng kém hiệu quả, tỉnh Đắk Nông đã lên phương án cho từng loại cây trồng cụ thể và giao nhiệm vụ thực hiện đối với ngành Nông nghiệp và các huyện, thành phố. Đối với 6.252,83 ha cà phê kém hiệu quả, tỉnh Đắk Nông đã xác định rõ chuyển đổi sang trồng 351,25 ha mắc ca; 50 ha hồ tiêu; 216,04 ha điều; 1.103,54 ha sầu riêng và trồng xen mắc ca, hồ tiêu, sầu riêng, bơ, mít đối với 4.532 ha. Các loại diện tích này tập trung chủ yếu trên địa bàn huyện Đắk Mil, Đắk Song, Đắk R’lấp và Đắk Glong.

Về 950 ha hồ tiêu kém hiệu quả tập trung trên địa bàn huyện Cư Jút và Đắk Nông, các địa phương đã và sẽ chuyển đổi sang trồng 500 ha cao cao và 450 ha sầu riêng, mít.

Riêng diện tích 291,44 ha điều kém hiệu quả, tỉnh Đắk Nông đã yêu cầu chuyển đổi sang trồng cây ăn trái gồm sầu riêng, bơ, cam, quýt, bưởi trên huyện Đắk Glong 150 ha, huyện Đắk R’lấp gần 117 ha và TP.Gia Nghĩa hơn 24 ha.

Về 1.041,81 ha cao su kém hiệu quả, trên cơ sở phân tích các nhân tố cần thiết, tỉnh Đắk Nông sẽ chuyển đổi 155 ha trên địa bàn huyện Đắk Mil sang trồng cà phê; 452,66 ha trên địa bàn huyện Đắk R’lấp sang trồng điều; 43,16 ha ở Tuy Đức sang trồng điều, còn lại hơn 390 ha sẽ được chuyển sang trồng cây ăn trái.

Khuyến khích phát triển nông nghiệp thông minh

Theo ngành Nông nghiệp Đắk Nông, ngoài quyết liệt chuyển đổi cơ cấu cây trồng thì người nông dân đã chủ động triển khai các mô hình phát triển nông nghiệp thông minh đạt kết quả cao. Đây được xem là chìa khóa để thích ứng với biến đổi khí hậu đang diễn ra gay gắt như hiện nay.

Trong thời gian qua, các mô hình nông nghiệp tích hợp công nghệ thông minh về tưới nước tiên tiến, bón phân đủ liều lượng và tiêu nước về mùa mưa được áp dụng trong hầu hết các hệ thống sản xuất cây trồng ở Đắk Nông như cà phê, tiêu, cây ăn quả... Bên cạnh đó, bà con nông dân còn áp dụng các giống cây trồng có khả năng chống chịu với điều kiện hạn hán, lũ lụt, sâu bệnh; phát triển hệ thống nông lâm kết hợp; áp dụng trồng xen canh trong sản xuất cà phê, hồ tiêu, sầu riêng... cũng giúp điều hòa nhiệt hoặc trồng cây che phủ đất để giữ ẩm cho đất. Điều này cũng giúp nông dân đa dạng hóa thu nhập, nâng cao hiệu quả sản xuất và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hiệu quả trong phát triển nông nghiệp thông minh là khá cao. Tuy nhiên, đến nay, việc thực hành nông nghiệp thông minh tại Đắk Nông đạt tỷ lệ chưa cao. Nguyên nhân là do thiếu nguồn giống chất lượng; chi phí cao khi thực hiện các mô hình nông nghiệp tích hợp các thiết bị thông minh; những hạn chế trong tiếp cận tín dụng và thị trường, chi phí lao động cao và kiến thức, kỹ thuật… Do vậy, việc giải quyết những rào cản này là một yêu cầu quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp thông minh trên quy mô rộng.

Chú trọng giải pháp hạ tầng

Toàn tỉnh Đắk Nông hiện có 284 công trình thủy lợi, trong đó có 262 đập, hồ chứa. Các công trình thủy lợi đang phục vụ nước tưới cho khoảng 50.025 ha/185.280 ha cây trồng các loại. Ngoài các công trình thủy lợi, toàn tỉnh còn có 21 hồ chứa thủy điện, các ao hồ, sông suối, giếng đào, giếng khoan phục vụ tưới cho 99.588 ha cây trồng.

Theo Sở Nông nghiệp-PTNT, các nguồn nước hiện có trên địa bàn tỉnh bảo đảm chủ động tưới cho 81% diện tích cây trồng có nhu cầu tưới. Như vậy, toàn tỉnh còn 19% diện tích cây trồng của tỉnh vẫn chưa chủ động được nguồn nước tưới. Để từng bước bảo đảm về nguồn nước tưới, từ nay cho đến năm 2025, tỉnh Đắk Nông phấn đấu đưa diện tích cây trồng được phục vụ tưới lên 85%. Hiện nay, Đắk Nông đã và đang đẩy mạnh thực hiện giải pháp về phát triển hạ tầng thủy lợi. Tỉnh đã có chủ trương đầu tư và triển khai thi công 10 công trình, dự án thủy lợi. Các công trình này dự kiến đáp ứng nước tưới cho khoảng 5.600 ha cây trồng.

Theo kế hoạch đến năm 2030, toàn tỉnh Đắk Nông có khoảng 184.306 ha cây trồng cần nước tưới. Nếu chỉ với các công trình thủy lợi hiện tại sẽ không thể đáp ứng đủ nguồn nước cho diện tích sản xuất này. Theo đó, toàn tỉnh cần nâng cấp, xây mới 102 công trình thủy lợi các loại. Khi đó, các công trình thủy lợi nâng cấp, xây mới này sẽ bảo đảm cấp nước tưới thêm cho 23.110 ha cây trồng. Các giải pháp đầu tư, khai thác, sử dụng nguồn nước hợp lý, có hiệu quả cũng sẽ được tỉnh triển khai. Tỉnh cũng tiến hành nhiều biện pháp để chống suy thoái, cạn kiệt nguồn nước, tái tạo nguồn nước phục vụ phát triển sản xuất bền vững hơn.

Đắk Nông đang hướng đến mục tiêu sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa chất lượng cao, chuỗi giá trị. Toàn tỉnh đang hình thành một số vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gắn với thị trường trong nước và xuất khẩu. Do đó, việc phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng thủy lợi là hết sức quan trọng.