Nỗi niềm xã nông thôn mới đầu tiên của Đắk Nông

Xã nông thôn mới... đã cũ

Năm 2015, xã Đạo Nghĩa được công nhận “đạt chuẩn” nông thôn mới (NTM), trở thành xã đầu tiên của tỉnh Đắk Nông về đích nhiệm vụ này.

Đây không chỉ là niềm vui với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Đạo Nghĩa mà còn là động lực để các địa phương khác trong tỉnh phấn đấu, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Thế nhưng, sau gần 10 năm đạt chuẩn, xã Đạo Nghĩa vẫn đang "giậm chân tại chỗ". Chưa tính đến chuyện xây dựng NTM nâng cao, địa phương này vẫn đang gặp thách thức trong việc bảo đảm các tiêu chí xây dựng NTM.

Ông Trần Chinh, thôn Quảng Thành cho biết, xã Đạo Nghĩa về đích NTM sớm nhất tỉnh là niềm tự hào của bà con Nhân dân. Thời điểm đó, so với các địa phương khác trong tỉnh, xã Đạo Nghĩa được quan tâm đầu tư, giúp đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, theo cảm nhận của ông Chinh, xã Đạo Nghĩa đang “tụt hậu” so với nhiều địa phương khác.

“Trong khi nhiều địa phương khác đã có điện đường chiếu sáng đến tận cổng nhà dân thì tuyến đường chính của xã (đường liên xã Nghĩa Thắng - Đạo Nghĩa - Đắk Sin) không có hệ thống chiếu sáng. Các hộ dân sinh sống 2 bên đường tự kéo điện, lắp đèn, chiếu sáng cho một số vị trí tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, bảo đảm cho người dân lưu thông khi trời tối. Bản thân nhà tôi mỗi tháng đều mất khoảng 100.000 đồng tiền điện thắp sáng ngoài đường”, ông Chinh nói.

Cũng liên quan đến đường giao thông, hiện nay tuyến đường từ xã Đạo Nghĩa đi xã Lộc Bắc, huyện Bảo Lâm (tỉnh Lâm Đồng) đã hư hỏng nặng. Tuyến đường dài 4km, đã được đầu tư khoảng 10 năm trước, nhưng vì không có kinh phí duy tu, bảo dưỡng nên đã xuống cấp.

Ngày 11/5/2021, HĐND tỉnh Đắk Nông đã ban hành Nghị quyết số 41 phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án nâng cấp, sửa chữa đường giao thông từ xã Đạo Nghĩa đi xã Lộc Bắc, huyện Bảo Lâm, với tổng mức đầu tư 15 tỷ đồng; thời gian thực hiện dự án dự kiến giai đoạn 2022-2025. Tuy nhiên, qua rà soát, tuyến đường nằm trên khu vực quy hoạch bô xít nên đến nay chưa thể triển khai theo kế hoạch.

Chị Trương Thị Thảo, thôn Quảng Đạt cho hay: “Đường này nhỏ và quanh co, mặt đường hư hỏng, có nhiều ổ voi, ổ gà. Bà con đi lại rất sợ lọt xuống hố, nhất là vào sáng sớm khi đi cạo mủ cao su”.

Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn là một trong số tiêu chí của xây dựng NTM. Theo chính quyền địa phương, xã Đạo Nghĩa đang gặp rất nhiều khó khăn vì thương mại, dịch vụ của xã hầu như không phát triển.

Không có các trung tâm thương mại, trung tâm mua sắm hoặc vui chơi giải trí hiện đại, ngay cả chợ dân sinh của xã vẫn chưa được xây dựng. Người dân chỉ tập trung buôn bán tại một địa điểm gần thuận lợi, tập trung đông dân cư, nhiều người lưu thông qua...

Ông Nguyễn Hoàng Bé, thôn Quảng An cho biết: “Đường sá thì chật hẹp, người dân buôn bán hai bên đường nên giao thông đi lại bị ảnh hưởng, rất mất mỹ quan. Chúng tôi rất mong muốn có thêm nhà đầu tư, xây dựng một khu chợ quy củ, khang trang để bà con thuận lợi mua bán, trao đổi”.

Lo… “rớt chuẩn”

Cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ, nhiều công trình cũ đã xuống cấp, trong khi công trình mới chưa thể triển khai. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp tới việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của xã Đạo Nghĩa.

Cuối tháng 8, phóng viên Báo Đắk Nông ghi nhận thực tế tại trụ sở làm việc xã Đạo Nghĩa, một số vị trí đã hư hỏng, nhiều mảng tường mốc xanh do thấm dột.

Trước tình trạng này, năm 2022, xã Đạo Nghĩa đã được đầu tư xây dựng một trụ sở làm việc mới, gồm khu làm việc, bộ phận một cửa và hội trường. Công trình có tổng mức đầu tư là 15 tỷ đồng. Đến nay, sau 2 lần gia hạn thời gian hoàn thành (tháng 10/2023 và tháng 10/2024), công trình vẫn “nằm im bất động” do thiếu vốn.

Ông Phạm Tài, Phó Chủ tịch UBND xã Đạo Nghĩa cho biết, sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM, các nguồn đầu tư xây dựng cơ bản đều phân bổ cho các địa phương khác. Thời gian gần đây, do thiếu kinh phí nên nhiều công trình chưa thể hoàn thành, trong đó có trụ sở làm việc xã Đạo Nghĩa, một số thiết chế văn hóa…

Cũng theo vị lãnh đạo này, Đạo Nghĩa là xã thuần nông, 95% người dân sản xuất nông nghiệp, trong đó chủ yếu là trồng cà phê, hồ tiêu và cây ăn trái. Đến nay xã vẫn chưa có sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp được làm ra phần lớn do thương lái ở các nơi khác đến thu mua nên thường xảy ra tình trạng ép giá.

“Từ khi địa phương được công nhận đạt chuẩn NTM đến nay, hầu như không thu hút được các dự án nông nghiệp. Trên địa bàn chỉ có một số đại lý nhỏ thu mua nông sản. Trong thời gian tới, chúng tôi rất mong muốn nhận được sự hỗ trợ của chính quyền các cấp và chuyên gia để phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; đồng thời phát triển công nghiệp chế biến sâu, mang lại hiệu quả sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân”, ông Phạm Tài thông tin thêm.

NTM như một cuộc cách mạng, từng bước làm thay đổi diện mạo xã Đạo Nghĩa. Nhờ chương trình này, đời sống người dân đã thay đổi, đặc biệt là phương thức sản xuất, sinh hoạt hàng ngày.

Song, để giữ vững các tiêu chí đã đạt, tạo tiền đề phát triển hơn nữa trong xây dựng NTM theo Bộ tiêu chí xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025, đây không phải là vấn đề đơn giản đối với xã Đạo Nghĩa.

Ông Phạm Tài, Phó Chủ tịch UBND xã Đạo Nghĩa cho hay: “Năm 2021, xã đã được công nhận lại đạt chuẩn NTM. Khi bước sang giai đoạn mới, với nhiều tiêu chí nâng cao hơn, chúng tôi đang gặp khó về tiêu chí môi trường, đặc biệt là phân loại rác thải tại nguồn, rác thải rắn và rác thải từ sản xuất nông nghiệp. Xã Đạo Nghĩa phấn đấu cuối năm 2024 sẽ hoàn thành tiêu chí này”.