Liên quan đến vụ án: “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Bộ Công thương và các tỉnh, thành phố, mới đây, Cơ quan An ninh điều tra- Bộ Công an đã có Công văn số 2240/YC-ANDT-P3 yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam cung cấp thông tin, tài liệu về 32 nhà máy điện gió, điện mặt trời tại các tỉnh, thành phố để phục vụ công tác điều tra; trong đó có 4 nhà máy điện gió tại tỉnh Gia Lai.
Đây là vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng-chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo nên Cơ quan An ninh điều tra- Bộ Công an yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam cung cấp toàn bộ hồ sơ đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán điện; hồ sơ kiểm tra, nghiệm thu, công nhận ngày vận hành thương mại; hồ sơ kiểm định, kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất hệ thống đo đếm điện năng và kiểm tra công suất lắp đặt thực tế tại các nhà máy điện trên.
Cụ thể, 4 nhà máy điện gió tại tỉnh Gia Lai, gồm: Nhà máy điện gió Hưng Hải (H. Kông Chro), Nhà máy điện gió Cửu An (TX An Khê), Nhà máy điện gió Ia Le 1 (H. Chư Pưh) và Nhà máy điện gió Ia Bang 1 (H. Chư Prông). 1 trong 4 nhà máy điện gió tại tỉnh Gia Lai đã vận hành thương mại nhưng đến đầu tháng 8/2024 vẫn còn xảy ra khiếu kiện kéo dài liên quan đến công tác thỏa thuận bồi thường, hỗ trợ trong hành lang an toàn cột tháp gió là Nhà máy Điện gió Ia Le 1.
Được biết, dự án Nhà máy Điện gió Ia Le 1 do Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển điện gió Cao Nguyên 1 (viết tắt: Cty Cao Nguyên 1) làm chủ đầu tư, có công suất 100 MW với 28 trụ tua bin gió. Cuối năm 2021, nhà máy vận hành thương mại một phần với công suất 47,2 MW và đến tháng 12-2023, nhà máy được vận hành thương mại phần công suất còn lại.
Từ khi đi vào hoạt động đến nay, dự án Nhà máy Điện gió Ia Le 1 đã xảy ra khiếu kiện kéo dài liên quan đến công tác thỏa thuận bồi thường, hỗ trợ trong hành lang an toàn cột tháp gió. Mặc dù chính quyền địa phương đã vào cuộc nhưng doanh nghiệp và người dân trong vùng dự án vẫn chưa tìm được tiếng nói chung.
Đỉnh điểm là vào ngày 13/7/2024, khi xe vận chuyển cánh quạt điện gió vào khu vực dự án Nhà máy Điện gió Ia Le 1 để khắc phục sự cố tại trụ tua bin gió số WT04 bị gãy trước đó nhưng đã bị nhiều người dân địa phương ngăn cản. Theo một số người dân, việc chặn đầu xe là do bức xúc khi chủ đầu tư dự án chưa có phương án bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng cho người dân có đất sản xuất và tài sản trên đất trong phạm vi hành lang an toàn cột tháp gió.
Sau đó, chính quyền địa phương và lực lượng Công an đã đến hiện trường giải tỏa và thống nhất phương án đưa xe chở cánh quạt đến vị trí khác để không làm ảnh hưởng đến giao thông trên QL14. Để giải quyết vấn đề này, UBND huyện Chư Pưh đã tổ chức đối thoại giữa các hộ dân bị ảnh hưởng và chủ đầu tư. Tuy nhiên, người dân vẫn chưa đồng thuận với các phương án chủ đầu tư đưa ra nên không ai ký vào biên bản làm việc. Do vậy, tổ công tác của địa phương tiếp tục đến từng nhà tuyên truyền, phân tích để người dân hiểu các quy định về việc bồi thường, hỗ trợ trong phạm vi khu vực thuộc hành lang an toàn cột tháp gió, không gây cản trở xe chở thiết bị nhưng không mang lại kết quả.
Trong khi các bên chưa tìm được tiếng nói chung thì khoảng 4 giờ ngày 1/8, xe chở thiết bị được hỗ trợ để di chuyển đến chân công trình. Bức xúc trước việc này, một số người đã quay video, chụp ảnh, livestream trên mạng xã hội vì cho rằng việc làm này không đúng nguyện vọng của dân.
Theo báo cáo kết quả khắc phục sự cố của Cty Cao Nguyên 1, lúc 4 giờ ngày 1/8, đơn vị vận chuyển đã tiến hành đưa thiết bị từ khu vực tập kết vào khu vực kỹ thuật để lắp đặt và tổ chức nghiệm thu. Đến 14 giờ ngày 2/8 đã hoàn tất công việc lắp đặt thiết bị. Hiện nay, các nhà thầu đang tiến hành hoàn trả mặt bằng, đảm bảo công tác vệ sinh môi trường tại khu kỹ thuật. Dự kiến sẽ tiến hành bàn giao, đưa vào sử dụng và vận hành thương mại đối với trụ tua bin WT04 trong thời gian sớm nhất.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Minh Tứ- Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Pưh, cho biết: “Việc vận chuyển thiết bị do một công ty độc lập thực hiện, được Cục Quản lý đường bộ III cấp phép và có các văn bản liên quan về hỗ trợ các hồ sơ pháp lý, quá trình di chuyển của xe chở thiết bị. Nếu chính quyền ngăn cản việc vận chuyển này là sai. Mặt khác, đây là thiết bị siêu trường siêu trọng nên để giảm áp lực giao thông trên quốc lộ thì phải vận chuyển vào thời điểm ít người, hạn chế ảnh hưởng đến giao thông”.
Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Pưh cũng cho rằng, thời gian qua, chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, vận động, trong đó phân tích rõ về các quy định trong việc bồi thường, hỗ trợ trong phạm vi khu vực hành lang an toàn cột tháp gió, đồng thời tổ chức nhiều cuộc đối thoại với người dân. Theo đó, đa số bà con đã hiểu và chỉ còn một số người khiếu kiện. Tuy nhiên, khi có vấn đề xảy ra, họ vẫn cứ tập trung đông người để nghe ngóng tình hình.
Qua tìm hiểu, trên cơ sở kiến nghị của các hộ dân, chủ đầu tư đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức rà soát, kiểm tra và xác định có 64 hộ có nhà rẫy, hoa màu, vật kiến trúc khác nằm trong phạm vi hành lang an toàn cột tháp gió. Trong đó, 7 hộ có nhà ở duy nhất trên địa bàn tỉnh, hiện đang sinh sống, canh tác và chăn nuôi tại chỗ; 3 hộ có nhà rẫy thường xuyên ở để canh tác và chăn nuôi tại chỗ (có nhà ở khác trên địa bàn tỉnh); 47 hộ có nhà rẫy nhưng tại thời điểm kiểm tra và hiện trạng thể hiện không ở, không chăn nuôi hoặc không ở thường xuyên; 7 hộ chỉ có vật kiến trúc khác.
Đến nay, chủ đầu tư đã xây dựng phương án giải quyết kiến nghị của các hộ dân trong vùng dự án. Tuy nhiên, vẫn còn 3 hộ liên quan đến khiếu kiện về việc hỗ trợ, bồi thường trong phạm vi khu vực thuộc hành lang an toàn cột tháp gió và 1 hộ đã khởi kiện ra tòa.