Những điểm nhấn của khoa học công nghệ Đắk Nông

KHCN phát huy tiềm năng

Năm 2005, ngay sau 1 năm tái lập tỉnh, Đắk Nông đã bắt tay thực hiện Chiến lược phát triển KHCN tỉnh Đắk Nông đến năm 2020. Trong điều kiện khó khăn, hoạt động KHCN của tỉnh Đắk Nông đã tìm cách khắc phục và được đánh giá đã có sự thay đổi rõ rệt.

Qua hơn 5 năm thực hiện, cơ chế quản lý và việc lập kế hoạch KHCN của tỉnh đã từng bước được đổi mới. Trong đó, vai trò của các sở ngành, huyện và thị xã đã được nâng lên rõ rệt. Đặc biệt, việc lựa chọn định hướng phát triển, đổi mới công nghệ của mỗi địa phương đã có sự thay đổi mạnh mẽ để phù hợp hơn với mục tiêu phát triển.

Bên cạnh đó, tiềm lực về KHCN, nhất là về cơ sở vật chất, kỹ thuật đã được các cấp, ngành quan tâm đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất và đời sống của người dân.

Giai đoạn 2005-2010, hoạt động KHCN đã thu hút được sự hợp tác, phối hợp mạnh mẽ từ các viện nghiên cứu, các trường đại học trong cả nước để giải quyết các nội dung có liên quan tới việc xây dựng luận cứ khoa học cho các phương án phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Đồng thời, Đắk Nông chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sử dụng tài nguyên thiên nhiên theo hướng phát triển bền vững…

Đối với lĩnh vực nông nghiệp, nhiều giống cây, con và các biện pháp kỹ thuật thâm canh đã góp phần tích cực vào việc làm tăng năng suất, sản lượng, chất lượng cây trồng cho người dân. Ở lĩnh vực công nghiệp, nhiều doanh nghiệp cũng đã nhạy bén trong việc chọn lựa, đầu tư, đổi mới một số công nghệ tiên tiến, nhằm nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, nhất là các sản phẩm chế biến phục vụ xuất khẩu…

Giai đoạn tiếp theo, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 12 ngày 2/8/2013 về phát triển KHCN đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Việc Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 12 được đánh giá là phù hợp, nhất là trong xu thế hội nhập quốc tế, cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thay đổi nhanh chóng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Qua 5 năm thực hiện nghị quyết, cán bộ, người dân nhận thức được tầm quan trọng của KHCN trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Cơ chế quản lý hoạt động, cơ chế tài chính về KHCN từng bước đổi mới, đi vào nền nếp, phù hợp với đặc thù của ngành, tạo thuận lợi cho các đơn vị chủ trì thực hiện.

Vấn đề liên kết nghiên cứu, ứng dụng KHCN được các doanh nghiệp địa phương quan tâm. Thị trường KHCN từng bước hội nhập là cơ hội để doanh nghiệp, người dân có điều kiện tiếp xúc, ứng dụng các tiến bộ KHCN vào sản xuất, kinh doanh. Hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ có những chuyển biến tích cực, trọng tâm, bám sát thực tiễn địa phương ...

Liên kết hợp tác về KHCN được triển khai khá toàn diện trên các lĩnh vực nhằm tăng cường tiếp nhận, chuyển giao các tiến bộ công nghệ vào công tác quản lý chuyên môn, đời sống người dân…

Đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế-xã hội

Trong giai đoạn 2004 – 2023, Đắk Nông đã triển khai thực hiện khoảng 130 nhiệm vụ KHCN, với tổng kinh phí sự nghiệp khoa học gần 88 tỷ đồng, gồm: 20 nhiệm vụ KHCN cấp Trung ương; 110 nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh.

Trong 110 nhiệm vụ cấp tỉnh có 44 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực nông – lâm nghiệp, thủy sản, chiếm 40%; 36 nhiệm vụ khoa học xã hội, chiếm 32,7%; 7 nhiệm vụ khoa học nhân văn, chiếm 6,4%; 11 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực công nghiệp, xây dựng, giao thông, thủy lợi, công nghệ thông tin, chiếm 10%; 8 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực y tế - giáo dục, chiếm 7,3%; 4 nhiệm vụ khoa học khác, chiếm 3,6%.

Theo Sở KHCN Đắk Nông, hoạt động ứng dụng KHCN được triển khai toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, mang lại những hiệu quả thiết thực. Các đề tài về nông – lâm nghiệp được ứng dụng hiệu quả, góp phần phục vụ chế biến nông, lâm sản, tăng nhanh sản lượng và nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa, cạnh tranh với thị trường khu vực và thế giới.

Nhiều công nghệ mới được ứng dụng và triển khai như: Công nghệ biogas; công nghệ tự động hóa khâu bổ sung nhiên liệu lò nung liên tục kiểu đứng sản xuất gạch ngói; ứng dụng công nghệ năng lượng mặt trời, năng lượng gió, nước… tạo nguồn năng lượng sạch trong tự nhiên; công nghệ chế biến nông sản quy mô vừa và nhỏ; công nghệ dệt hoa văn trên thổ cẩm…

Trên cơ sở đạt được trong 20 năm qua và tình hình thực tiễn tại địa phương, Đắk Nông xác định tiếp tục định hướng nghiên cứu phát triển KHCN theo Nghị quyết số 12 – NQ/TU ngày 2/8/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển KHCN đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Chương trình số 45 – CTr/TU ngày 7/9/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển KHCN phục vụ phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Đắk Nông tích cực triển khai sâu rộng hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo gắn với xác lập và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của người dân, doanh nghiệp. Tỉnh đẩy mạnh hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học trong triển khai các nhiệm vụ KHCN. Đồng thời, tỉnh khuyến khích đa dạng hóa các nguồn đầu tư xã hội về khoa học và công nghệ, đặc biệt là từ các doanh nghiệp.