Ngân hàng Trung ương Nhật Bản. (Nguồn: Bloomberg)
Theo báo Japan Times ngày 21/8, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đang mua trái phiếu chính phủ (JGB) với tốc độ kỷ lục trong năm nay, một yếu tố có thể đã thúc đẩy động thái gần đây của ngân hàng này là cho phép các biến động lợi suất lớn hơn nhằm giảm bớt áp lực đối với việc kiểm soát lãi suất dài hạn.
Việc tăng gấp đôi giới hạn hiệu quả đối với lợi suất chuẩn vào tháng 12/2023 và một lần nữa vào tháng trước vẫn chưa làm giảm đáng kể hoạt động mua trái phiếu của BoJ, làm tăng khả năng sẽ cần nhiều điều chỉnh hơn để giúp kiềm chế hoạt động mua.
Lượng mua tăng lên sau mỗi lần điều chỉnh chính sách cũng đặt ra câu hỏi liệu BoJ có quá chậm trong việc điều chỉnh chính sách của mình hay không trong bối cảnh họ đã phải phản ứng quyết liệt như thế nào để ngăn các nhà đầu tư đẩy lợi suất đi quá xa.
Các tính toán của Bloomberg chỉ ra rằng tổng lượng mua sẽ đạt 124.600 tỷ yen (857 tỷ USD) trừ khi áp lực thị trường giảm bớt và BoJ có thể thu hẹp quy mô hoạt động của mình.
Con số dự kiến sẽ tăng 12% so với năm 2022 và 4,5% so với mức cao trước đó vào năm 2016, khi Ngân hàng Trung ương đưa ra biện pháp kiểm soát đường cong lợi suất (YCC) để kích thích bền vững hơn bằng cách giảm nhu cầu mua JGB.
Naomi Muguruma, chiến lược gia trưởng về thu nhập cố định tại Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities ở Tokyo, cho biết: “Nếu BoJ giảm số lượng mua, những người tham gia thị trường coi đó là dấu hiệu sắp rút lại chính sách, điều này sẽ làm tăng sản lượng và buộc họ phải tăng lượng mua.”
BoJ đã phải can thiệp vào thị trường hai lần với các hoạt động mua đột xuất kể từ ngày 28/7, khi họ thực hiện điều chỉnh chính sách mới nhất. Tổng số tiền mua trong hai lần đột phá đó lên tới 700 tỷ yen để làm chậm mức tăng lợi suất mạnh.
Lợi suất chuẩn kỳ hạn 10 năm đạt mức cao nhất kể từ năm 2014 trong tháng 8/2023, ở mức 0,655%, khi các nhà giao dịch kiểm tra khả năng chịu đựng của BoJ. Dữ liệu được công bố tuần trước cho thấy lạm phát trên mục tiêu 2% của BoJ trong tháng thứ 16 liên tiếp, càng khuyến khích các nhà đầu tư cho rằng YCC kết thúc sớm hơn dự kiến của BoJ.
Nhà phân tích Muguruma cho biết lo ngại về suy thoái kinh tế của Trung Quốc và triển vọng lãi suất của Mỹ làm BoJ tăng thêm khó khăn trong việc cắt giảm mua trái phiếu.
Việc Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA- ngân hàng trung ương) rút khỏi chương trình kiểm soát lợi suất của chính họ một cách "hỗn loạn" cho thấy giai đoạn khó khăn phía trước đối với các nhà hoạch định chính sách Nhật Bản. Việc mua nợ để bảo vệ mục tiêu của RBA đã phải trả giá đắt do lợi suất tăng sau đó.
Stephen Chiu, chiến lược gia ngoại hối và tỷ giá châu Á tại Bloomberg Intelligence, đã viết trong một ghi chú nghiên cứu: "Sự tồn tại của mục tiêu lợi suất theo chính sách YCC, ngay cả khi có sự thay đổi dần dần sang biên độ rộng hơn và trần cao hơn, có thể không nhất thiết làm giảm lượng mua JGB của BoJ"./.