Công nghệ thông tin

Nhà báo nâng cao vai trò để cạnh tranh với AI

Nguyễn Thị Hiền XB • 21/12/2024 08:32

AI đang khiến không ít ngành nghề lo lắng bởi những tính năng vượt trội có thể thay thế được rất nhiều tác vụ của con người, trong đó có nghề báo.

AI đang khiến không ít ngành nghề lo lắng bởi những tính năng vượt trội có thể thay thế được rất nhiều tác vụ của con người, trong đó có nghề báo.

Như một thói quen, sau khi thể hiện xong tác phẩm báo chí của mình, tôi luôn cẩn thận soát lại từ đầu tới cuối bài viết. Việc làm này vừa để kịp phát hiện ra lỗi chính tả, vừa giúp tôi trau chuốt lại câu cú cho tròn trịa nhất.

Soát lỗi chính tả luôn là việc làm thường xuyên của tôi cũng như các phóng viên khác sau khi hoàn thành bài viết. Thói quen ấy dường như là trách nhiệm, là bản năng của mỗi người sau khi thể hiện tác phẩm của mình.

Trước đây, công việc này mất khá nhiều thời gian. Mỗi phóng viên đều phải dò đi dò lại từng con chữ, đoạn văn để phát hiện ra lỗi chính tả, lỗi câu cú. Sau đó, cân nhắc kỹ để lựa chọn được câu từ ưng ý nhất. Nhiều lúc họ cũng không thể kiểm soát hết được các lỗi trong bài viết và phải qua nhiều khâu biên tập mới “soi” ra.

Tuy nhiên, công việc ấy của chúng tôi giờ nhàn hơn hẳn khi ChatGPT có mặt và hỗ trợ khá hiệu quả. Chỉ cần một vài thao tác đơn giản, sau không đầy một phút, công nghệ này đã cho tôi kết quả như mong đợi.

Thực tế không thể phủ nhận, từ khi AI bắt đầu có mặt đã giảm việc cho phóng viên rất nhiều trong quá trình thực hiện các tác phẩm báo chí. Đó không chỉ là về soát lỗi chính tả, mà còn rất nhiều tác vụ khác.

Cụ thể hơn là chỉ với một hoặc một vài công cụ AI, một phóng viên đã có thể tạo ra được một lượng sản phẩm báo chí tương đương với một nhóm người nếu thực hiện theo quy trình truyền thống.

Với khả năng “tự động hóa” sản xuất nội dung, AI có thể hỗ trợ phóng viên trong việc viết bài, làm hình ảnh, video minh họa cho bài viết. Công nghệ AI đang hỗ trợ phóng viên trong việc xử lý và phân tích các dữ liệu lớn về tin tức.

AI có khả năng phân tích dữ liệu từ các nguồn khác nhau như mạng xã hội, trang web tin tức hay diễn đàn trực tuyến... Công nghệ này giúp phóng viên hiểu rõ hơn về xu hướng, ý kiến công chúng và sự phản hồi đối với các sự kiện, sản phẩm hoặc chủ đề cụ thể. Giúp họ tạo ra các bài viết có nội dung phù hợp và thu hút sự quan tâm của độc giả.

AI còn có khả năng chọn lựa chủ đề phù hợp với thị hiếu của độc giả và xu hướng thời đại, giúp các phóng viên đi trước một bước trong việc cung cấp những nội dung hấp dẫn.

Không những thế, các công cụ AI còn giúp phân tích nhu cầu người dùng thông qua xu hướng tìm kiếm thông tin hoặc lượng người đọc trên các sản phẩm báo chí.

“

Với khả năng “tự động hóa” sản xuất nội dung, AI có thể hỗ trợ phóng viên trong việc viết bài, làm hình ảnh, video minh họa cho bài viết.

Trước đây, sản xuất thông tin thường mang tính truyền thống nhưng với sự xuất hiện của AI, quy trình này trở nên nhanh hơn, sâu hơn và toàn diện hơn.

Trước những lợi ích mà “trợ thủ” này đem lại, các phóng viên đang tận dụng trí tuệ nhân tạo, giống như cách mà họ tận dụng các công cụ công nghệ khác cho quá trình tác nghiệp của mình.

Trong những năm gần đây, AI dần trở nên quen thuộc trong đời sống thường ngày. Chính vì lý do này, đã có nhiều người bày tỏ sự lo ngại, liệu AI có thể thay thế được báo chí hay không?

Theo phân tích của các chuyên gia, mặc dù các thuật toán AI vượt trội trong việc xử lý lượng lớn dữ liệu một cách nhanh chóng, nhưng chúng thường thiếu sự hiểu biết sâu sắc cần thiết để diễn giải các bối cảnh xã hội, chính trị và văn hóa phức tạp.

Vì vậy, trước thách thức lớn này, mỗi nhà báo phải luôn tự trang bị cho mình những kiến ​​thức chuyên sâu và nhận thức về bối cảnh. Để từ đó cho phép chúng ta đưa ra những thông tin chính xác và sâu sắc hơn những gì mà AI đang làm.

Chưa hết, báo chí liên quan đến việc đưa ra các quyết định mang tính đạo đức về những thông tin cần đưa tin, cách xây dựng câu chuyện và những nguồn tin nào đáng tin cậy.

Những quyết định này đang chịu tác động của sự kết hợp giữa kinh nghiệm, trải nghiệm cá nhân, các tiêu chuẩn chuyên môn và giá trị con người.

Đây là những yếu tố chúng ta càng phải phát huy, để khẳng định vai trò, vì vốn dĩ nó đang khó lập trình vào hệ thống AI. Thêm vào đó, phần lớn tác động của báo chí hiện đến từ việc đưa tin điều tra, đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo và khả năng khai thác các nguồn tin “bí mật”.

Ngược lại, công nghệ AI lại thiếu những đặc điểm con người cần thiết để xây dựng mối quan hệ và niềm tin với các nguồn tin, để thực hiện các cuộc phỏng vấn và khám phá sự thật thông qua công việc điều tra.

Nhìn lại lịch sử phát triển của báo chí truyền thông, chúng ta phải thừa nhận là đã có nhiều nền tảng từng làm mưa, làm gió khắp thế giới như: Yahoo, Viber, Facebook… và bây giờ là sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo. Nhưng ngay cả trí tuệ nhân tạo, công cụ trợ lý ảo chatbot chỉ có thể trả lời những câu hỏi khi có dữ liệu do con người tạo ra trên nền tảng số.

“

AI đã và đang dần có những khả năng vượt trội nhưng chúng ta không nên sợ hãi công nghệ này. Cũng như nhiều công cụ khác, mỗi phóng viên luôn phải có kiến thức và kỹ năng nhất định nếu muốn phát huy hết khả năng của AI và nhất là không để bị nó dễ dàng đánh cắp đi vai trò.

Và dù AI đã và đang dần có những khả năng vượt trội nhưng chúng ta không nên sợ hãi công nghệ này. Cũng như nhiều công cụ khác, mỗi phóng viên luôn phải có kiến thức và kỹ năng nhất định nếu muốn phát huy hết khả năng của AI và nhất là không để bị nó dễ dàng đánh cắp đi vai trò.

Nội dung: P.V
Trình bày: Thế Huy
(Bài viết có sử dụng một số ảnh do AI tạo)