Người lao động xin nghỉ việc được giải quyết quyền lợi như thế nào?

Trợ cấp thất nghiệp – “phao cứu sinh” khi mất việc

Một trong những chính sách được NLĐ quan tâm hàng đầu là trợ cấp thất nghiệp – chế độ hỗ trợ kịp thời khi không còn nguồn thu nhập từ việc làm. Không chỉ là khoản hỗ trợ tài chính tạm thời, chính sách này còn kèm theo các dịch vụ thiết thực như: tư vấn, giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề miễn phí.

Theo quy định của Luật Việc làm, NLĐ nếu đã đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) từ đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi nghỉ việc và chấm dứt hợp đồng lao động đúng quy định pháp luật; đồng thời, chưa có việc làm mới thì đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp. Mức trợ cấp hàng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc, thời gian hưởng tối đa là 12 tháng tùy vào số năm NLĐ đã tham gia đóng BHTN.

Ngoài ra, trong thời gian nhận trợ cấp, NLĐ còn được miễn học phí học nghề (tối đa 1 triệu đồng/tháng) và được hỗ trợ giới thiệu việc làm miễn phí. Đây được xem là chính sách nhân văn giúp NLĐ sớm trở lại thị trường việc làm với kỹ năng được nâng cao.

Thống kê từ Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Đắk Nông, trong quý I năm 2025, có 463 người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Trong đó, 364 trường hợp đã được giải quyết với tổng số tiền chi trả gần 6,5 tỷ đồng. Ông Bùi Anh Vũ, rung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh cho biết, việc chi trả trợ cấp thất nghiệp được triển khai đồng bộ. Đơn vị phối hợp chặt chẽ với cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) và các đơn vị liên quan để bảo đảm NLĐ được nhận hỗ trợ nhanh chóng, đúng chế độ, không để xảy ra sai sót.

Bảo hiểm xã hội một lần – giải pháp tạm thời cho người không tiếp tục đóng

Bên cạnh trợ cấp thất nghiệp, một lựa chọn phổ biến khác của NLĐ khi nghỉ việc là rút BHXH một lần. Với nhiều lao động, đặc biệt là người gặp khó khăn kinh tế hoặc chưa có định hướng lâu dài, đây được xem là “giải pháp tình thế”.

Theo số liệu từ BHXH tỉnh Đắk Nông, năm 2024 có hơn 4.700 hồ sơ rút BHXH một lần được giải quyết với số tiền chi trả gần 40 tỷ đồng.

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, NLĐ sau 1 năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần.

Mức hưởng BHXH một lần tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Tuy nhiên, việc rút BHXH một lần đồng nghĩa với việc NLĐ mất đi quyền lợi lớn về lâu dài như: lương hưu, bảo hiểm y tế miễn phí khi về già, trợ cấp tử tuất…

Những sửa đổi mới trong Luật BHXH năm 2024 đang đi theo hướng khuyến khích NLĐ không rút một lần, mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia sau này, kể cả theo hình thức BHXH tự nguyện. Việc bảo lưu này giúp NLĐ duy trì quyền được hưởng lương hưu, trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện về tuổi và trong thời gian hưởng hưu sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế với mức chi trả khám chữa bệnh lên đến 95%.

“

Thống kê từ Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Đắk Nông, trong quý I năm 2025, có 463 người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Trong đó, 364 trường hợp đã được giải quyết với tổng số tiền chi trả gần 6,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong trường hợp người hưởng lương hưu qua đời, thân nhân sẽ được nhận trợ cấp mai táng và tuất một lần hoặc hàng tháng. Với người đang bảo lưu thời gian đóng mà không may qua đời, gia đình vẫn được hưởng các chế độ tương tự. Những quyền lợi này khẳng định vai trò của BHXH như một "bệ đỡ" an sinh vững chắc, không chỉ cho NLĐ mà còn cho gia đình họ.

Người lao động chủ động bảo vệ quyền lợi

Không chỉ Nhà nước, các doanh nghiệp cũng có trách nhiệm trong việc giải quyết quyền lợi cho NLĐ sau khi nghỉ việc. Theo Bộ Luật Lao động, NLĐ khi nghỉ việc sẽ được nhận tiền lương và các khoản phụ cấp chưa thanh toán, tiền phép năm chưa nghỉ (tính theo số ngày chưa sử dụng) và trợ cấp thôi việc nếu không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng có thời gian làm việc từ đủ 12 tháng trở lên.

Tại một số doanh nghiệp ở Đắk Nông, nhiều mô hình hỗ trợ NLĐ sau khi nghỉ việc đang được triển khai như: hỗ trợ học nghề, tặng quà chia tay, giới thiệu việc làm mới. Những chính sách này không chỉ là nghĩa vụ, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội và sự gắn bó giữa NLĐ với doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, nhằm giúp NLĐ nhanh chóng thích nghi với thị trường lao động, tỉnh Đắk Nông đã đẩy mạnh các chương trình đào tạo nghề. Trong năm 2024, toàn tỉnh có 8.566 người được đào tạo nghề, trong đó 379 người học trình độ trung cấp và cao đẳng, còn lại là trình độ sơ cấp hoặc các khóa đào tạo dưới 3 tháng. Các ngành nghề đào tạo chủ yếu xoay quanh nhu cầu thị trường như: cơ khí, điện dân dụng, nông nghiệp công nghệ cao, lái xe ô tô… Các hình thức đào tạo xã hội hóa đang phát huy hiệu quả, giúp người học tiếp cận thực tiễn tốt hơn.

Anh Phạm Trung Hiếu, xã Đắk Gằn, huyện Đắk Mil cho biết, năm 2019, anh tham gia lớp học lái xe tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Nam Cao Nguyên với mục tiêu chỉ để phục vụ nhu cầu đi lại cá nhân. Tuy nhiên, nhận thấy đây là nghề có triển vọng, anh đã học tiếp chứng chỉ sư phạm, nghỉ công việc trước đó để trở thành giảng viên dạy lái xe. Hiện tại, công việc giảng dạy mang lại cho anh thu nhập 8–12 triệu đồng/tháng, ổn định và phù hợp với điều kiện gia đình.

Dù các chính sách hỗ trợ sau nghỉ việc đang ngày càng hoàn thiện, thực tế cho thấy vẫn có nhiều lao động bỏ lỡ quyền lợi do thiếu thông tin hoặc không chủ động nộp hồ sơ đúng thời hạn. Vì vậy, để bảo đảm quyền lợi chính đáng, NLĐ cần lưu ý một vài thông tin quan trọng sau khi nghỉ việc.

Trong đó, chú ý lưu giữ lại đầy đủ hồ sơ lao động, nhất là quyết định nghỉ việc và sổ BHXH. NLĐ cũng cần liên hệ với trung tâm dịch vụ việc làm hoặc cơ quan BHXH trong vòng 3 tháng kể từ khi nghỉ việc để nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp; đồng thời cân nhắc kỹ trước khi rút BHXH một lần nếu còn khả năng tiếp tục đóng hoặc chuyển sang BHXH tự nguyện.