Người có uy tín góp sức xây dựng Đắk Nông
Theo thống kê, từ năm 2011 đến nay, Đắk Nông có hơn 3.500 lượt người có uy tín (NCUT) trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) được bầu chọn. Đội ngũ NCUT phát huy vai trò, trách nhiệm đối với địa phương, là tấm gương sáng trên mọi lĩnh vực để bà con noi theo.
Theo thống kê, từ năm 2011 đến nay, Đắk Nông có hơn 3.500 lượt người có uy tín (NCUT) trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) được bầu chọn. Đội ngũ NCUT phát huy vai trò, trách nhiệm đối với địa phương, là tấm gương sáng trên mọi lĩnh vực để bà con noi theo.
Năm 1993, ông Hoàng Văn Chò, dân tộc Nùng từ Cao Bằng vào lập nghiệp ở thôn 10, xã Đắk R’la, huyện Đắk Mil (Đắk Nông). Ban đầu, do chưa hiểu được thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp tại vùng đất mới, nên cuộc sống gia đình ông rất khó khăn. Vì vậy, ông vừa phát triển cây ngắn ngày, vừa chủ động, học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật trồng, chăm sóc cà phê từ những hộ xung quanh. Đến nay, ngoài 1 ha cà phê, 2,5 ha cao su, gia đình ông còn chăn nuôi nhím, gà thả vườn. Mỗi năm, trừ chi phí, gia đình ông thu về trên 200 triệu đồng.
Ông Chò cho biết: “Tôi từ Bắc xa xôi vào đây để mong muốn cuộc sống khá hơn, nên dù vất vả đến mấy cũng cố gắng khắc phục. Hiện nay, kinh tế tuy đã khấm khá hơn, nhưng không vì vậy mà tôi dừng lại. Ngược lại, tôi càng cố gắng học hỏi, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi để nâng cao hơn nữa giá trị kinh tế trên cùng một diện tích đất”.
Từ khi kinh tế phát triển, ông Chò có điều kiện tham gia vào các phong trào, hoạt động của địa phương. Phát huy vai trò người có uy tín (NCUT), ông Chò tích cực vận động bà con cố gắng lao động sản xuất, từng bước thoát nghèo; chung sức xây dựng nông thôn mới.
Ông Vàng Tráng Di, dân tộc Mông vào lập nghiệp tại thôn 2, xã Đắk Som, huyện Đắk Glong (Đắk Nông) nhiều năm nay. Với tính cần cù, chịu khó, đến nay, ông từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững, làm giàu cho gia đình. Gia đình ông Di hiện có 2ha trồng cà phê, nhờ biết chăm sóc, đầu tư và áp dụng khoa học kỹ thuật nên vườn cây phát triển tốt, mang lại nguồn thu đáng kể cho gia đình. Bên cạnh đó, ông còn làm thêm lúa nước để cải thiện cuộc sống, nâng cao thu nhập.
Ông Vàng Tráng Di cho biết: “Khi mới vào đây, nơi tôi ở chưa có ai trồng cà phê, chủ yếu là hoa màu, cây ngắn ngày. Từ việc làm thuê cho các gia đình, tôi bắt đầu học hỏi, từng bước đưa cây giống cà phê vào trồng. Từ đó, cà phê trở thành cây trồng mang lại thu nhập chính cho gia đình. Khi trồng cà phê thành công, tôi đi vận động, hướng dẫn bà con trong thôn cùng phát triển cây cà phê để hiệu quả bền vững hơn”.
Không những vậy, phát huy vai trò NCUT, ông Vàng Tráng Di còn thường xuyên tuyên truyền người dân định canh, định cư, không di cư tự do, xóa bỏ hủ tục lạc hậu. Đặc biệt là mọi người cần nâng cao tinh thần cảnh giác, đấu tranh phòng chống với các tệ nạn xã hội như: mua, bán người; cờ bạc; ma túy, trồng cây thuốc phiện; khai thác gỗ trái phép, xâm chiếm đất lâm nghiệp…
Ông Nông Văn Pèng, dân tộc Tày, ở thôn 3, xã Đắk Ha, huyện Đắk Glong (Đắk Nông) là NCUT, nông dân sản xuất kinh doanh giỏi nhiều năm liền của tỉnh. Phát huy tinh thần người lính Bộ đội Cụ Hồ, cựu chiến binh Nông Văn Pèng được mọi người yêu quý, nể phục về tinh thần lao động sản xuất. Sau khi chăm lo cho con cái có cuộc sống ổn định, vợ chồng ông Pèng vẫn chăm chỉ lao động sản xuất, tạo ra sản phẩm làm niềm vui khi tuổi già. Ông nêu cao ý chí tự lực, tự cường, giúp đỡ được con cháu, hàng xóm khi cần thiết, trở thành người cao tuổi làm kinh tế giỏi. Bên cạnh đó, ông luôn tích cực tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng, chính quyền và khối đại đoàn kết dân tộc tại địa phương, tô thắm phẩm chất, truyền thống "Bộ đội Cụ Hồ" trong giai đoạn hiện nay.
Không chỉ có ông Vàng Tráng Di, Hoàng Văn Chò, Nông Văn Pèng, thời gian qua, đội ngũ NCUT trên địa bàn tỉnh đã và đang phát huy tính tiên phong, gương mẫu trong phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống ấm no, tiến bộ. Từ sự nỗ lực, gương mẫu của đội ngũ NCUT đã tạo động lực để bà con dân tộc thiểu số (DTTS) cố gắng hơn nữa trong lao động sản xuất, vươn lên thoát nghèo bền vững, xây dựng cuộc sống mới tốt đẹp hơn.
Bên cạnh làm kinh tế giỏi, nhiều NCUT còn là nghệ nhân, đóng góp tích cực trong công tác bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc.
Đơn cử như bà H’Yon, sinh năm 1970, dân tộc M’nông, bon Pi Nao, xã Nhân Đạo, huyện Đắk R’lấp (Đắk Nông) là nghệ nhân tiêu biểu trong bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống dân tộc. Bà H’Yon cho biết: “Lúc hơn 20 tuổi, bên cạnh học hỏi các bà, mẹ trong bon, tôi còn mày mò, học hỏi để dệt thành thạo những tấm vải cho gia đình. Buổi tối, tôi thường dành nhiều thời gian để dệt tấm áo, váy, chăn… một phần để bán tăng thêm thu nhập, phần để lưu giữ lại nghề của đồng bào mình”.
Từ trăn trở với dệt thổ cẩm của dân tộc, đến nay, bon Pi Nao đã thành lập Tổ hợp tác dệt thổ cẩm, trong đó bà H’Yon làm Tổ trưởng. Từ khi có Tổ hợp tác này, bà H’Yon đã cùng các thành viên khác có thêm động lực để nỗ lực giữ nghề cha ông để lại. “Tôi thường xuyên vận động con, cháu trong bon học dệt thổ cẩm, bởi đây là nét đẹp văn hóa của dân tộc M’nông. Ban đầu, các cháu không thích vì nghề này đòi hỏi phải đam mê, cẩn thận, tỉ mỉ. Nhưng đến nay, nhiều cháu đã làm quen và bén duyên với dệt”, bà H’Yon cho biết thêm.
Nghệ nhân ưu tú Nông Thanh Hưu, dân tộc Tày ở thôn 9, xã Nam Dong, huyện Cư Jút (Đắk Nông) là người đã góp công lớn trong việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Tày trên vùng đất Đắk Nông. Ông khoác ba lô vào Nam Dong lập nghiệp gần 20 năm nay. Quá trình lập nghiệp, đàn tính đã trở thành người bạn tâm giao để ông chia sẻ, gửi gắm vào đó những buồn, vui của cuộc sống, tình yêu, nỗi nhớ quê hương.
Đam mê nhạc cụ dân tộc, qua nhiều năm tự học, tự nghiên cứu, đến nay, ông Hưu đã sử dụng và chế tác thành thạo nhiều loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình. Đồng thời, nặng lòng với văn hóa dân tộc, ông Hưu đứng ra thành lập Câu lạc bộ "Đàn tính hát then" để bà con có dịp giao lưu, học hỏi, thỏa lòng đam mê.
Ông Hưu chia sẻ: “Dù sinh sống trên vùng đất mới nhưng bà con chúng tôi luôn động viên, cùng nhau đoàn kết, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Thấy đàn tính, hát then được lớp trẻ tiếp nhận và duy trì ai nấy cũng phấn khởi, tự hào".
Bên cạnh đó, ông Hưu còn mở lớp dạy đàn tính, hát then cho các em học sinh để khơi dậy cho các em nhỏ dân tộc Tày, Nùng niềm đam mê âm nhạc dân gian của dân tộc mình từ đó có ý thức bảo tồn văn hóa dân tộc. Đặc biệt, với niềm say mê, yêu thích, ông đã tự tìm tòi, học hỏi và làm ra những nhạc cụ như: đàn tính, đàn nhị, sáo… phục vụ cho các câu lạc bộ, các lớp học văn hóa truyền thống của các em học sinh và những người yêu thích tại địa phương.
Về bon Bù Đách, xã Quảng Tín, huyện Đắk R’lấp, nhắc đến NCUT Thị Pyơr, đồng bào M’nông trong bon luôn dành sự tin yêu đối với người phụ nữ này. Từ năm 2009 - 2015, với vai trò trưởng bon, Thị Pyơr là tấm gương trong việc vận động mọi người tham gia phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống. Vừa đam mê, vừa biết dệt thổ cẩm, đánh chiêng, bà trở thành người giữ lửa và tiếp lửa cho các hoạt động văn hóa, văn nghệ của địa phương.
Bằng uy tín của mình, Thị Pyơr làm tốt công tác hòa giải, hướng dẫn, vận động bà con phòng chống tội phạm, bài trừ các tệ nạn xã hội trong bon. Bà phát động phong trào quần chúng và các phong trào thi đua theo cách làm riêng, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương mình. Qua đó góp phần giữ vững trật tự an toàn xã hội trong bon. Với những đóng góp tích cực trên tất cả các lĩnh vực, bà Thị Pyơr nhận được nhiều bằng khen, giấy khen do các cấp, các ngành trao tặng.
Cũng giống như bà Thị Pyơr, ông Điểu El từng được tín nhiệm làm trưởng bon Bu Prâng 2, xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức trong nhiều năm. Khi lớn tuổi, ông tham gia làm Chi hội phó Hội Cựu chiến binh và là NCUT của bon. Với vai trò và sự uy tín của mình, ông Điểu El tích cực phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương vận động Nhân dân an cư lạc nghiệp. Ông tuyên truyền và cùng bà con bảo vệ biên giới, cảnh giác với các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động, Fulro lưu vong tìm cách liên hệ với người thân và các đối tượng trong địa bàn. Qua đó thực hiện tốt phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh Nhân dân,...
.jpg)
Tại Hội nghị Gặp mặt, cung cấp thông tin, tuyên truyền chính sách, pháp luật cho NCUT trong đồng bào DTTS tỉnh Đắk Nông năm 2023, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Tôn Thị Ngọc Hạnh nhấn mạnh vai trò của lực lượng quần chúng đặc biệt này trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội, khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đồng chí Tôn Thị Ngọc Hạnh cho rằng, người dân chính là nhân tố quyết định thành công hay thất bại trong mọi việc của tỉnh. Do đó, những NCUT nói riêng, bà con DTTS nói chung cần phải phát huy tính tự giác, tự nỗ lực vươn lên trong phát triển kinh tế.
Trong phong trào xây dựng nông thôn mới, NCUT tiên phong đi đầu phát triển kinh tế, đóng góp ngày công, hiến đất, tiền để làm đường giao thông nông thôn, kiên cố hóa kênh mương nội đồng, cải tạo, xây dựng nhiều nhà văn hóa cộng đồng... NCUT còn góp phần quan trọng vào việc xây dựng, củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hóa, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng DTTS.
Theo Quyết định số 2211/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt danh sách NCUT trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2023 – 2027 gồm 309 người (293 nam, 16 nữ), thuộc các dân tộc M’nông, Mạ, Ê đê, Thái, Tày, Mông, Hoa, Sán Dìu, Mường, Dao… Trong đó, huyện Cư Jút có nhiều người uy tín nhất, với 77 người.
NCUT là Bí thư chi bộ; trưởng thôn, bon, bản; nhân sỹ, trí thức; cán bộ nghỉ hưu; già làng; trưởng dòng họ; doanh nhân, người sản xuất giỏi; thầy mo, thầy cúng; chức sắc tôn giáo... Họ là những người được đồng bào DTTS tín nhiệm, tự nguyện đến bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, tranh thủ ý kiến; có mối liên hệ chặt chẽ và ảnh hưởng nhất định với cộng đồng dân cư; có khả năng tác động, chi phối, tập hợp đồng bào DTTS. Hơn nữa, NCUT biết được tiếng nói, lại am hiểu phong tục, tập quán, chính sách của đồng bào mình, nên khi tuyên truyền, vận động luôn tạo được sự thống nhất, đồng thuận cao trong Nhân dân.
Không chỉ là chỗ dựa của bà con vùng đồng bào DTTS, nhiều năm qua, đội ngũ NCUT trên địa bàn tỉnh còn là "cánh tay nối dài" của cấp ủy, chính quyền địa phương. NCUT luôn gương mẫu về lối sống, làm nhiều việc tốt trong cộng đồng. Đội ngũ NCUT luôn phát huy vai trò, trách nhiệm đối với cộng đồng dân cư, tích cực tuyên truyền, vận động bà con DTTS chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy ước, hương ước của thôn, bon. Họ được coi là lực lượng quần chúng đặc biệt, là điểm tựa của đồng bào DTTS.
Từ năm 2011 đến nay, NCUT, lực lượng cốt cán đã tham gia vận động hòa giải, giải quyết được 569 vụ việc mâu thuẫn trong Nhân dân; vận động người dân đóng góp hơn 11,4 tỷ đồng, hàng chục ngàn ngày công, làm mới và sửa chữa hơn 102km đường giao thông, hơn 7,97 km kênh mương nội đồng, hiến trên 37,5 ha đất làm công trình công cộng... Đội ngũ NCUT thường xuyên phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền tiến hành sưu tầm, phục dựng, lưu giữ những lễ hội, thiết chế văn hóa truyền thống của đồng bào mình.
Phát biểu Kết luận tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Đề án 05 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và biểu dương, tôn vinh các điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười đánh giá cao vai trò của NCUT đối với sự phát triển của địa phương.
Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, thời gian tới, các sở, ban ngành tiếp tục tham mưu rà roát các chủ trương, chính sách của Trung ương và của tỉnh đối với NCUT, lực lượng cốt cán, các điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS. Trên cơ sở đó tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chính quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành các chương trình, chính sách phù hợp với quy định hiện hành và tình hình thực tiễn hiện nay.
Các cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý, theo dõi, vận động, phát huy vai trò của người NCUT, lực lượng cốt cán tiếp tục đề cao vai trò, trách nhiệm trong công tác tham mưu. Các chế độ, chính sách đối với NCUT phải được thực hiện đầy đủ, kịp thời, hiệu quả và đúng quy định. NCUT, lực lượng cốt cán tiếp tục đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền các cấp góp phần xây dựng quê hương Đắk Nông ngày càng giàu đẹp và phồn vinh.
NCUT trong đồng bào DTTS khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt, cầu nối quan trọng giữa cấp ủy, chính quyền với Nhân dân
UBND tỉnh Đắk Nông tặng bằng khen cho lực lượng cốt cán, NCUT tiêu biểu có nhiều đóng góp cho cộng đồng tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Đề án 05 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và biểu dương, tôn vinh các điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS.
Nội dung, hình ảnh: Hồ Mai
Trình bày, đồ họa: Phong Vũ
.jpg)