Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 13/7 cho biết ông chưa nghe thấy bất kỳ đề xuất mới nào liên quan đến Thỏa thuận Ngũ cốc ở Biển Đen, vốn sẽ hết hạn vào tuần tới, tuy nhiên Moskva đang trao đổi với Ankara về các cách để đảm bảo xuất khẩu ngũ cốc của Nga bất kể thỏa thuận nào được ký kết.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã đề xuất với Tổng thống Nga Vladimir Putin gia hạn thỏa thuận trên để đổi lấy việc kết nối một công ty con của Ngân hàng Nông nghiệp Nga với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.
Nga đã dọa từ bỏ thỏa thuận này do các yêu cầu để đảm bảo vận chuyển ngũ cốc và phân bón của Nga không được đáp ứng.
Hai con tàu cuối cùng theo Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen hiện đang bốc hàng tại cảng Odessa của Ukraine trước thời hạn chót nêu trên.
Khi được hỏi về tuyên bố của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan rằng ông Putin đã đưa ra một số đề xuất về thỏa thuận ngũ cốc, Ngoại trưởng Lavrov nói: "Tôi không biết về bất kỳ đề xuất mới nào."
Ông Lavrov cho biết từ lâu hai nhà lãnh đạo Putin và Erdogan đã thảo luận về kế hoạch đảm bảo nguồn cung lúa mỳ cho các nước đang phát triển độc lập với bất kỳ bên nào khác.
Ông Lavrov nói thêm: “Thổ Nhĩ Kỳ quan tâm đến việc giúp xử lý ngũ cốc của chúng tôi và tham gia vào một kế hoạch cho phép chúng tôi hỗ trợ vấn đề lương thực cho các nước đang phát triển."
Ngày 10/7, hãng Sputnik của Nga dẫn nguồn thạo tin cho biết tình hình hiện nay xung quanh việc gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen không mấy khả quan.
Trong bối cảnh đó, cuộc đàm phán được mong chờ giữa Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan được xem là hy vọng duy nhất.
Trao đổi với báo giới sau cuộc hội đàm với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Istanbul hồi cuối tuần trước, Tổng thống Erdogan cho biết Ankara hy vọng sáng kiến trên sẽ được gia hạn ít nhất mỗi 3 tháng cũng như kỳ vọng có thể gia hạn cơ chế này trong 2 năm.
Ông bày tỏ mong muốn thảo luận về thỏa thuận ngũ cốc với Tổng thống Putin qua điện đàm hoặc gặp trực tiếp, đồng thời hy vọng nhà lãnh đạo Nga sẽ thăm Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng tới.
Khi được hỏi về khả năng Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được gia hạn sau ngày 17/7, một nguồn thạo tin cho biết "hiện tại, không có gì lạc quan" và các cuộc đàm phán được mong đợi giữa lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang là "hy vọng duy nhất còn lại."
Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen vào tháng 7/2022 để tránh làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu do xung đột ở Ukraine.
Để thuyết phục Nga đồng ý với sáng kiến này, một thỏa thuận 3 năm cũng đã được ký kết vào tháng 7/2022, trong đó Liên hợp quốc đồng ý giúp Moskva khắc phục trở ngại trong xuất khẩu nông sản và phân bón./.