Từ bao đời nay, dệt thổ cẩm là nghề thủ công truyền thống, gắn liền với đời sống vật chất, tinh thần của người Ê Đê. Về các buôn làng của người Ê Đê ở Tây Nguyên, hình ảnh người phụ nữ ngày đêm miệt mài bên khung cửi trong các ngôi nhà dài để tạo ra những tấm thổ cẩm với nhiều hoa văn, họa tiết độc đáo đã trở thành nét đẹp văn hóa giữa đại ngàn.
So với thổ cẩm của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên thì thổ cẩm của người Ê Đê mang đặc trưng riêng. Do chế độ mẫu hệ nên mỗi sản phẩm thổ cẩm đều thể hiện sự cần cù, khéo léo và tài hoa, gửi gắm tình cảm của người phụ nữ Ê Đê.
Với những khung dệt đơn sơ mộc mạc, họ đã khắc họa trên nền vải những họa tiết gần gũi với đời sống, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Bà H’Yam Bkrông, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã Dệt thổ cẩm Tơng Bông, xã Ea Kao, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk cho biết: Hoa văn trang trí trên vải là những đường nét, họa tiết chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, thiên nhiên, với núi rừng như hoa lá, cây cối, muôn thú như con chuồn chuồn, rùa hay thằn lằn,… phản ánh cảnh sinh hoạt nghệ thuật, tôn giáo, tín ngưỡng, thể hiện niềm tin cuộc sống, sự hài hòa, gần gũi với thiên nhiên, nương rẫy, núi rừng.
Khung dệt của người Ê Đê là kiểu khung dệt buộc lưng, dùng kỹ thuật đan luồn sợi. Để tạo hình hoa văn, người dệt sẽ thiết kế bố cục, kích cỡ họa tiết từ khi bắt đầu lên khung, nhặt sợi. Mỗi loại hoa văn có số sợi dọc, sợi ngang, cách nâng và hạ sợi khác nhau, khi dệt sẽ tạo thành các dải họa tiết nối tiếp nhau chạy dài theo chiều dọc khổ vải.
Trong quá trình xếp sợi, người dệt sẽ phối mầu để khi dệt có những dải hoa văn nổi bật, tạo điểm nhấn cho trang phục. Dải hoa văn thường chiếm diện tích từ một phần tư đến một phần ba bề mặt tấm thổ cẩm, được cách điệu dưới dạng hình học chạy dài liên tục suốt chiều dài vải.
Ngoài ra, còn có các loại đường thẳng, đường dích dắc… nằm song song theo dải hoa văn. Tùy vào mỗi loại trang phục, người Ê Đê sẽ có cách trang trí và sắp xếp hoa văn khác nhau giữa nam và nữ, giữa trang phục hằng ngày và trong các dịp lễ. Hoa văn trên trang phục còn thể hiện sự giàu có và quyền uy của người mặc.
Người Ê Đê có kỹ thuật Kteh - kỹ thuật thủ công, kết hợp sợi chỉ mầu tạo hoa văn xếp cùng hạt cườm hoặc hạt bo bo thành những dải hoa văn xít nhau, dệt sát phần biên gấu áo hoặc chân khố, chân váy. Kteh được xem là đỉnh cao của nghệ thuật trang trí hoa văn trên trang phục thổ cẩm, chỉ có trên trang phục của những gia đình khá giả hoặc lễ phục.
Để dệt được một tấm thổ cẩm làm váy, áo, khố, mền..., người phụ nữ Ê Đê phải mất một thời gian khoảng ba đến bốn tháng, thậm chí nhiều hơn tùy thuộc vào kích thước và các hoa văn của tấm vải. Những sản phẩm đẹp, độc đáo có thể trao đổi với giá trị bằng một con lợn, thậm chí là trâu, bò…
Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành ở địa phương, văn hóa truyền thống của dân tộc được chú trọng bảo tồn và phát huy, đặc biệt nghề dệt thổ cẩm đang có xu hướng phát triển và đổi mới về mẫu mã, mầu sắc, đáp ứng nhu cầu của cuộc sống hiện đại. Dù ngành may mặc, thời trang phát triển mạnh mẽ và tác động sâu rộng, nhưng sự yêu thích văn hóa truyền thống của chính thế hệ trẻ người Ê Đê đã góp phần bảo tồn và phát triển nghề dệt truyền thống của dân tộc mình.