Ngân sách Đắk Nông và nguồn thu từ đất
Đắk Nông đang gặp nhiều khó khăn trong thu ngân sách và để hoàn thành mục tiêu đề ra, giải pháp hàng đầu là khơi thông nguồn thu từ đất.
Chưa có nhiều khởi sắc
Cư Jút là một trong những địa bàn có số thu ngân sách Nhà nước khá thấp trong 6 tháng đầu năm 2024. Huyện này mới thực hiện được 153 tỷ đồng, đạt 44% dự toán tỉnh giao, đạt 40% dự toán HĐND huyện giao.
Trao đổi về nguồn thu ngân sách đạt thấp, Trưởng Phòng Tài chính huyện Cư Jút Đỗ Đăng Khoa thông tin, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn có hơn 40 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh. Doanh nghiệp không hoạt động đã làm giảm nguồn thu của huyện.
Số thu từ nguồn sử dụng đất của huyện cũng đạt thấp. Nguyên nhân do giao dịch bất động sản giảm. Hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất của huyện gặp khó. Quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất còn những hạn chế do vướng mắc về quy hoạch của huyện.
“Hiện nay, số thu sử dụng đất của huyện mới đạt 15 tỷ đồng, đạt 43% dự toán của tỉnh và 20% dự toán của huyện. Số thu từ đất sụt giảm dẫn đến số thu ngân sách của địa phương đạt thấp”, ông Khoa cho biết.
Trong tổng thu ngân sách, số thuế, phí chiếm tỷ trọng lớn. Trong những tháng đầu năm, số thu thuế, phí đạt kế hoạch, nhưng lại giảm so với năm 2023.
Cụ thể, đến 30/6/2024, số thuế, phí và khoản thu khác do Cục Thuế tỉnh quản lý thực hiện 1.131 tỷ đồng, đạt 51% kế hoạch. So với năm 2023, số thuế, phí giảm 4,5%.
Giải trình về nguồn thu chưa đạt kỳ vọng, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Đắk Nông Trần Văn Long nhận định, nguyên nhân đạt thấp là do nguồn thu sử dụng đất đạt thấp.
“Hiện nay, tỷ lệ bán đấu giá tại các địa phương rất thấp. Chưa kể, nguồn thu từ tái định cư cũng không mấy khả quan. Nếu như không có giải pháp mạnh thì sẽ rất khó hoàn thành”, ông Long khẳng định.
Ngoài ra, số thu đạt thấp còn do những tháng đầu năm nguồn thu từ thủy điện giảm vì tình hình hạn hán. Nguồn thu bảo vệ môi trường từ Nhà máy Alumin Nhân Cơ cũng giảm sâu, khoảng 95 tỷ đồng so với cùng kỳ.
Đến 30/6/2024, tổng thu ngân sách Nhà nước tại Đắk Nông thực hiện 1.505 tỷ đồng, đạt 51% dự toán Trung ương và 46% dự toán địa phương giao. So với cùng kỳ năm 2023 giảm 0,3%. Trong đó, riêng nguồn thu sử dụng đất 216 tỷ đồng, đạt 43,3% dự toán Trung ương và 25,5% dự toán địa phương.
Tại phiên họp thành viên UBND tỉnh ngày 29/5, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười nhấn mạnh, nếu nguồn thu ngân sách như hiện nay, cuối năm sẽ khó hoàn thành chỉ tiêu.
"UBND tỉnh đã tổ chức làm việc rất nhiều lần về lĩnh vực này rồi. Thậm chí, có những nguồn thu, tỉnh đã chỉ rõ trong tầm tay mà vẫn không thu được. Vậy trách nhiệm thuộc về ai?", Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười nêu băn khoăn.
Khơi thông nguồn thu từ đất
Năm 2024 có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Ngân sách năm 2024 thu tốt, không những đạt chỉ tiêu giao của năm, mà còn góp phần hoàn thành nhiệm vụ thu hơn 17.000 tỷ đồng cho cả giai đoạn 2021-2025.
Chưa kể, hiện nay, Đắk Nông có nhiều dự án trọng điểm được Trung ương phê duyệt. Nếu thu ngân sách không đạt sẽ ảnh hưởng đến cân đối thu, chi, nhất là nguồn chi cho đầu tư phát triển.
“Thu thuế, phí có khả quan đạt. Riêng nguồn thu từ sử dụng đất rất căng. Ngân sách thấp, số thu sử dụng đất không đạt sẽ vỡ trận nhiều kế hoạch. Do vậy, các địa phương vào cuộc với quyết tâm, quyết liệt tới cùng”, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười nhấn mạnh tại phiên họp thành viên UBND tỉnh diễn ra ngày 29/5.
Liên quan đến nguồn thu sử dụng đất, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Yên chỉ đạo: “Các địa phương tạo điều kiện hết mức cho người dân chuyển đổi mục đích. Có những huyện làm tốt như Đắk R’lấp, Tuy Đức. Vậy tại sao những đơn vị khác không làm được. Riêng về đấu giá đất, các đơn vị nhanh chóng hoàn thiện thủ tục để triển khai”.
Theo Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Đắk Nông Trần Văn Long, số thu tiền sử dụng đất rất thấp. Riêng số thu tiền sử dụng đất cấp tỉnh mới chỉ được 62/500 tỷ đồng, đạt 12,4%.
Mặc dù, UBND tỉnh đã chỉ đạo và tổ chức rất nhiều hội nghị bàn về lĩnh vực này. Giải pháp đưa ra rất nhiều, nhưng kết quả chưa như kỳ vọng.
“Nếu như chúng ta không có giải pháp, chắc chắn sẽ không hoàn thành kế hoạch 850 tỷ đồng mà HĐND tỉnh giao”, ông Long khẳng định.
Theo ông Long, các địa phương cần tích cực, quyết liệt trong hoàn thiện các thủ tục liên quan, đẩy nhanh tiến độ tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất các khu đất, thửa đất được giao phân cấp quản lý.
Việc hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện các thủ tục về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất cần được đẩy mạnh hơn.
Các đơn vị liên quan tăng cường rà soát, kiểm tra các trường hợp chưa ký hợp đồng thuê đất, trường hợp hết thời hạn thuê đất. Trên cơ sở này, các đơn vị yêu cầu thực hiện ký hợp đồng thuê đất, làm thủ tục gia hạn hoặc thuê đất mới.
“Ngành Thuế tập trung chỉ đạo sát sao các cơ quan, đơn vị có liên quan thuộc phạm vi quản lý, phối hợp chặt chẽ với cơ quan Thuế, tăng cường công tác quản lý thu trên địa bàn tỉnh. Những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ thu đối với khoản thu từ thuế, phí, đất đai, tài nguyên, khoáng sản… sẽ được ngành Thuế đẩy mạnh góp phần tăng thu ngân sách”, ông Long cho biết thêm.