Nếu không muốn là đất nước gia công, Việt Nam cần làm chủ công nghệ bán dẫn

Để tham gia vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu, Việt Nam không thể đi theo ngành công nghiệp điện tử truyền thống mà cần phát triển ngành công nghiệp điện tử thế hệ mới song hành với ngành công nghiệp bán dẫn.

Thông tin trên được ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin và Truyền thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) chia sẻ tại phiên thảo luận chuyên đề về "Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn: Động lực mới cho Việt Nam và Hà Nội" diễn ra ngày 3/12, trong khuôn khổ Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - châu Á 2024.

Điểm đến hấp dẫn của ngành bán dẫn

Công nghiệp bán dẫn được biết đến là ngành công nghiệp chiến lược quan trọng trên toàn cầu và Việt Nam đang tham gia một cách mạnh mẽ hơn vào hệ sinh thái bán dẫn khu vực và toàn cầu.

Trong bối cảnh tình hình chính trị, kinh tế thế giới ngày càng phức tạp, Việt Nam đang nổi lên như một trung tâm bán dẫn tiềm năng. Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà sản xuất bán dẫn quốc tế, như Samsung, Intel và LG để thiết lập các cơ sở sản xuất và nghiên cứu.

Thời gian gần đây Việt Nam cũng đã tiếp đón nhiều các tập đoàn công nghệ lớn như Nvidia, Apple, SpaceX, Qorvo, Marvell, Intel,... đến nghiên cứu và triển khai các dự án đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn và AI, để phát triển hệ sinh thái ngành công nghiệp bán dẫn, AI tại Việt Nam.

Cùng với chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ, vị thế của Việt Nam trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang dần được cải thiện và phát triển. Ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam bộc lộ tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ với sự gia nhập của các tập đoàn hàng đầu thế giới và sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn trong nước.

Ông Nguyễn Trần Quang - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch thành phố Hà Nội nhấn mạnh trong bối cảnh xu hướng của chuỗi giá trị bán dẫn đang dần dịch chuyển sang các nước Đông Nam Á, Việt Nam được đánh giá là có đầy đủ điều kiện và yếu tố cần thiết để phát triển công nghiệp bán dẫn, từ hệ thống chính trị ổn định, vị trí địa lý thuận lợi, nguồn nguyên liệu phong phú đến nguồn nhân lực trong lĩnh vực kỹ thuật công nghệ dồi dào và cơ sở hạ tầng số ngày một phát triển.

Với những lợi thế mà Việt Nam đang có, bà Linda Tân - Chủ tịch Hiệp hội Bán dẫn Đông Nam Á (SEMI), nhận định Việt Nam là trung tâm bán dẫn mới nổi trong khu vực: "Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ, là một trong những nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á."

Theo đại diện SEMI, Việt Nam có “sự ổn định chính trị và quyết tâm lớn của Chính phủ” trong thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, với lộ trình và mục tiêu rõ ràng cho ba giai đoạn. Tiếp đến, Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi, ở gần một số thị trường lớn nhất toàn cầu hiện nay như Trung Quốc và ASEAN, đồng thời nằm trên các tuyến hàng hải chủ chốt dễ dàng sang châu Âu và Bắc Mỹ.

Bên cạnh đó, với có tỷ lệ dân số trẻ và đam mê công nghệ, Việt Nam có nguồn nhân lực tiềm năng cung cấp cho ngành bán dẫn với chi phí lao động tương đối cạnh tranh với các thị trường khác.

“Không chỉ vậy, các doanh nghiệp FDI đang có vai trò lớn trong thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam. Các tên tuổi lớn như Samsung, Amkor, Intel, Micron, Marvell,… đều có nhà máy tại Việt Nam củng cố thêm vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu," bà Linda Tân chia sẻ

Làm gì để đưa ngành bán dẫn phát triển?

Ông Nguyễn Trần Quang cho rằng để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Hà Nội đã và đang tận dụng các cơ hội xúc tiến, thu hút đầu tư ngành công nghiệp tiềm năng này.

Một số hành động cụ thể đã được tiến hành như: Hoàn thiện, ban hành cơ chế, chính sách phù hợp, khuyến khích thu hút đầu tư công nghệ cao, giá trị gia tăng cao; Cải cách thủ tục hành chính; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật; Chú trọng phát triển các khu công nghiệp, đặc biệt các khu công nghệ thông tin, khu công nghệ cao; Thúc đẩy hợp tác quốc tế; Tăng cường triển khai các hoạt động xúc tiến đầu tư; tiếp xúc với các doanh nghiệp, nhà đầu tư các nước.

Ông Nguyễn Khắc Lịch - Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin và Truyền thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết ngày 21/9/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có chiến lược dài hạn như vậy.

Dựa trên bối cảnh toàn cầu và thực tiễn đất nước, Việt Nam đã đưa ra con đường phát triển ngành công nghiệp bán dẫn theo công thức: C=SET+1.

Theo đó, Việt Nam sẽ tập trung theo hướng sản xuất chip (C) chuyên dụng - Specialized (S), phát triển ngành công nghiệp điện tử song hành với ngành phát triển chip – (E) Electronics, theo đó thông minh hóa các sản phẩm và để làm được điều đó trọng tâm là phát triển đội ngũ nguồn nhân lực và nhân tài - Talent (T). Đồng thời cũng đón đầu xu hướng dịch chuyển X+1, tạo điều kiện để Việt Nam nổi lên là điểm đến mới an toàn của chuỗi cung ứng toàn cầu về công nghiệp bán dẫn.

"Để tham gia vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu, Việt Nam không thể đi theo ngành công nghiệp điện tử truyền thống mà cần phát triển ngành công nghiệp điện tử thế hệ mới song hành với ngành công nghiệp bán dẫn. Đó chính là AI hóa tất cả thiết bị điện tử gia dụng và chuyên dụng truyền thống," ông Nguyễn Khắc Lịch nhấn mạnh.

Chia sẻ về các nhiệm vụ, giải pháp đột phá trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, ông Nguyễn Khắc Lịch cho biết Việt Nam cần làm chủ nghiên cứu và phát triển công nghệ trong lĩnh vực bán dẫn, điện tử, nếu không muốn trở thành một đất nước gia công, trong đó phát huy lợi thế địa chính trị, đi theo xu hướng đầu tư, chú trọng đến phát triển hạ tầng điện, nước cũng như có các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ...

Trước mắt, Việt Nam cần có một nhà máy chế tạo chip, quy mô nhỏ nhưng có công nghệ cao để giải quyết nhu cầu trong nước, tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời đảm bảo an ninh, quốc phòng trong trường hợp đứt gãy chuỗi cung ứng.

"Năm 2024-2030, Việt Nam cần đạt mục tiêu 50.000 kỹ sư, năm 2030-2040 cần 100.000 kỹ sư thiết kế. Chúng ta cần biến Việt Nam trở thanh trung tâm nhân lực toàn cầu về bán dẫn," ông Lịch chia sẻ./.