Phân tích chính sách và ra quyết định đầu tư là một trong những chức năng quan trọng của HĐND, thể hiện tương đối rõ năng lực, trách nhiệm và vai trò của người đại biểu dân cử. Trong những năm qua, phát huy vai trò, trách nhiệm của mình, đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong việc đầu tư trí tuệ, công sức để tiếp thu ý kiến của cử tri, các ngành chức năng, trong quá trình nghiên cứu, phân tích chính sách...
Tại hội nghị tập huấnkỹ năng, kiến thức cho đại biểuHĐND doThường trực HĐND tỉnh phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng dân cử, thuộc Ban côngtác đại biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức vừa qua, một trong những nộidung được đa phần đại biểu quan tâm là làm sao để nâng cao kỹ năng, kiến thứccho đại biểu HĐND trong việc phân tích chính sách và ra quyết định đầu tư. Bởivì, nếu quá trình phân tích chính sách có khoa học, kỹ lưỡng, mang tính thựctiễn cao thì các đại biểu sẽ có được những quyết định đúng đắn, sáng suốt khibiểu quyết thông qua chủ trương đầu tư các dự án.
Phân tích chính sáchvà ra quyết định đầu tư là một trong những chức năng quan trọng của HĐND, thểhiện tương đối rõ năng lực, trách nhiệm và vai trò của người đại biểu dân cử.Trong những năm qua, phát huy vai trò, trách nhiệm của mình, đại biểu HĐND cáccấp trên địa bàn tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong việc đầu tư trí tuệ, công sức đểtiếp thu ý kiến của cử tri, các ngành chức năng, trong quá trình nghiên cứu,phân tích chính sách.
Qua đó, HĐND đã raquyết định đầu tư nhiều công trình, dự án quan trọng, vừa mang tính cấp báchnhưng cũng đáp ứng được tính chiến lược cao, tác động sâu sắc đến sự phát triểnkinh tế-xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương. Tuy nhiên, thực tế chothấy, vẫn có những dự án trên địa bàn tỉnh thời gian qua chưa thực sự phát huyhiệu quả thực tiễn, gây lãng phí vốn đầu tư.
Theo ông Trương VănHiển, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh thì ngoài những kết quả đạt được, lĩnh vực đầu tư,nhất là đầu tư xây dựng cơ bản thời gian qua đang có những hạn chế nhất định.Dễ thấy nhất là toàn tỉnh hiện có 7 công trình chợ mặc dù đã đầu tư xây dựngnhưng chưa phát huy hiệu quả. Các công trình cấp nước tập trung, nhà văn hóacộng đồng và một số dự án, hạng mục công trình khác cũng rơi vào tình trạngtương tự.
Sở dĩ các dự án trênchưa phát huy hoặc phát huy ở mức thấp tác dụng là do chưa đáp ứng được yêu cầuthực tiễn. Để xảy ra thực trạng trên, bản thân mỗi đại biểu HĐND cũng có phầntrách nhiệm. Bởi vì, các đại biểu HĐND chính là những người “gác cổng” cuốicùng trước khi dự án có chủ trương đầu tư. Vì thế, khi ra quyết định đầu tư mộtdự án nào đó, hiệu quả mang lại không cao một phần cũng do khả năng phân tíchchính sách, quyết nghị đi đến thống nhất chủ trương đầu tư của đại biểu chưathực sự cao.
Nguyện vọng của cácđại biểu là muốn tranh thủ “chất xám” của những báo cáo viên có kinh nghiệmtrong lĩnh vực này, đồng thời, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm của bản thân cácđại biểu để lắng nghe, lĩnh hội được những kiến thức, kỹ năng cơ bản áp dụngvào thực tiễn hoạt động.
Chia sẻ về vấn đề này,ông Lương Phan Cừ, Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề của Quốc hội, báo cáoviên của Trung tâm bồi dưỡng dân cử cho rằng, bản thân phân tích chính sách vàra quyết đầu tư nó đều nằm "ở thì tương lai". Tức là đại biểu HĐNDphải “mổ xẻ” vấn đề, đi đến quyết định một sự việc mà đúng hay sai chỉ có kếtquả thực tiễn ‘ở thì tương lai” mới có câu trả lời. Nếu phương án mà các đạibiểu lựa chọn là khả thi, nó sẽ góp phần to lớn đến việc thúc đẩy sự phát triểnvà ngược lại.
Qua kinh nghiệm thựctế của bản thân, ông Cừ cho rằng để có những phân tích đúng hướng và ra qyếtđịnh mang tính khả thi cao, vấn đề đầu tiên và cơ bản nhất là người đại biểudân cử phải nghiên cứu kỹ hồ sơ của cơ quan chức năng trình trên cơ sở đốichiếu với hệ thống văn bản pháp luật hiện hành; tranh thủ được ý kiến của toàndân, nhất là các chuyên gia; tham khảo tài liệu và tranh luận, thảo luận, buộccơ quan chức năng giải trình rõ ràng những vấn đề mình còn băn khoăn, sau đómới đưa ra các phương án để lựa chọn và đi đến quyết định phương án nào mình cholà khả thi nhất.
Bên cạnh đó, để hoạtđộng nàythực sự mang tính chuyên sâu,bản thân mỗi đại biểu cũng phải tạo lập được một phương pháp làm việc độc lập,tức chủ động về tư duy kết hợp với phương pháp làm việc tập thể để có được nhữngluồng ý kiến, sau đó bằng kinh nghiệm, năng lực, thậm chí cả năng khiếu để phântích và đi đến xác lập các phương án mà mình cho là tối ưu nhất.
Trên cơ sở trao đổi,tiếp thu các ý kiến thảo luận, tại hội nghị tập huấn này, một số đại biểu cũngchia sẻ những khó khăn trong công tác phân tích, ra quyết định đầu tư. Cụ thểthực tế hiện nay, có những người vừa là đại biểu HĐND, vừa giữ các chức vụ chủchốt ở cơ quan Nhà nước, vì vậy, khi chính họ góp ý, xây dựng dự án để trìnhHĐND và rồi cũng chính họ lại là người phân tích, quyết nghị đầu tư nên có lúcchưa phát huy hết vai trò của một người đại biểu dân cử.
Đức Diệu