Trung tướng Vũ Nam Long hay Nam Long (1921-1999) tên thật Đoàn Văn Ưu, dân tộc Tày ở Cao Bằng. Sau khi được cử sang Trung Quốc học trường quân sự Hoàng Phố, ông trở về tham gia Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, chỉ huy đội cận vệ đưa Chủ tịch Hồ Chí Minh từ chiến khu Tân Trào về Hà Nội làm Lễ Tuyên ngôn Độc lập năm 1945.
![]() |
Hai danh tướng Nam Long và Trần Văn Trà khi theo học tại Liên Xô |
Tiếp đó, ông đưa Chi đội Vệ quốc đoàn Nam tiến đầu tiên tới Sài Gòn trong buổi đầu chống Pháp xâm lược. Sau khi góp phần làm nên trận đại thắng Điện Biên Phủ, Nam Long làm Tư lệnh Sư đoàn 304. Ông được điều động sang học tập ở Học viện Quân sự Vorosilov của Liên Xô (1956 – 1959). Trên chiến trường, Nam Long nổi tiếng là một thiện xạ, dũng cảm, còn trong nhà trường ông là học viên xuất sắc, tốt nghiệp hạng ưu. Trở về khi đất nước bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, ông lần lượt nhận lãnh các trọng trách: Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Pháo binh, Tư lệnh Quân khu Tả ngạn, Tư lệnh Quân khu 4, Phó Tư lệnh Quân khu Trị Thiên... Đúng 30 năm sau lần Nam tiến thứ nhất, với tư cách đặc phái viên Bộ Quốc phòng, ông cùng đại quân thần tốc Nam tiến lần thứ hai tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh. Ông sát cánh cùng tướng Lê Trọng Tấn và Đồng Sĩ Nguyên chỉ huy cánh quân phía Đông tiến vào Sài Gòn, có mặt ở dinh Độc Lập vào những giờ phút đầu tiên khi thành phố giải phóng, hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước…
Hồ Mai (t.h)