Năm Đoàn kết Hữu nghị Việt Nam – Lào: Ngày 5 tháng 9 năm 1962, Việt Nam - Lào chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao

Ngày 2/7/1962, sau một thời gian gián đoạn, Hội nghịquốc tế 14 nước tại Giơnevơ họp trở lại để bàn các vấn đề bảo đảm hòa bình,trung lập, chủ quyền, thống nhất của Lào. Ngày 23/7, Hiệp định Giơnevơ về Làođược ký kết. Các nước tham gia ký kết Hiệp định Giơnevơ thừa nhận tôn trọng nềnđộc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Lào; cam kết không canthiệp bằng bất cứ cách nào vào công việc nội bộ của Lào; không đề nghị hoặcthúc ép Lào tham gia vào bất cứ liên minh quân sự nào không phù hợp với nềntrung lập của Lào.

Việc ký Hiệp định Giơnevơ 1962, giải quyết hòa bìnhvấn đề Lào là một thắng lợi to lớn của lực lượng cách mạng Lào liên minh vớinhững người trung lập yêu nước, của phe xã hội chủ nghĩa và phong trào hòa bìnhdân chủ thế giới. Bằng việc long trọng xác nhận những nguyên tắc căn bản củaHiệp định Giơnevơ 1954 về Đông Dương, Hội nghị quốc tế Giơnevơ 1962 về Lào đãmặc nhiên lên án sự can thiệp trắng trợn của đế quốc Mỹ vào Lào, đồng thời nêura những việc cụ thể cần làm để giúp Lào bảo đảm nền hòa bình, trung lập và xâydựng một nước Lào độc lập, thống nhất, dân chủ và phồn vinh. Đây là lần đầutiên trong lịch sử, nước Lào được quốc tế cam kết tôn trọng nền độc lập, chủquyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Pathết Lào có vùng giải phóng rộng lớnchiếm 2/3 đất đai và hơn 1/3 dân số toàn quốc.

Sau Hiệp định Giơnevơ 1962 về Lào, thực hiện cam kếtcủa mình, Trung ương Đảng Lao động Việt Nam quyết định rút toàn bộ quân tìnhnguyện và đại bộ phận chuyên gia quân sự về nước.

Trong thời gian này, các đồng chí lãnh đạo Đảng Nhândân Lào, Neo Lào Hắc Xạt đã tổ chức nhiều chuyến đi nắm tình hình ở các tỉnh,các quân khu để điều chỉnh bố trí lại lực lượng, đồng thời thăm hỏi động viêncác đơn vị quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã phối hợp chiến đấu, xâydựng và bảo vệ vùng giải phóng trong thời gian vừa qua.

Đây cũng là lúc Chính phủ liên hiệp Lào thiết lậpquan hệ ngoại giao với nhiều nước. Do vậy, trong buổi họp với cán bộ quân độiLào, khoảng giữa tháng 9/1962, tại Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng, có các đồngchí Xỉngcapô Xỉkhốt Chunlamany, Xámản Vinhakệt, Xiphon tham dự, Hoàng thânXuphanuvông nói: “Sau khi đặt quan hệ ngoại giao với các nước, chúng ta có thêmnhiều bạn bè, những người bạn cùng sống chết, chung một chiến hào với ta chỉ cóViệt Nam’’.

Ngày 5/9/1962,Chính phủ nước Việt Nam Dân chủCộng hòa và Chính phủ Vương quốc Lào chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.Đại sứ Việt Nam Lê Văn Hiến và Đại sứ Lào Thạo Pheng là những sứ giả đầu tiêncủa hai nước. Sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, đầu năm 1963, VuaLào Xỉxávàng Vắtthana dẫn đầu Đoàn đại biểu Hoàng gia Lào sang thăm Việt Nam.Trong buổi chiêu đãi Vua Lào, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “... hai dân tộcViệt và Lào sống bên nhau trên cùng một dải đất, cùng có chung một dãy núiTrường Sơn. Hai dân tộc chúng ta đã nương tựa vào nhau, giúp đỡ lẫn nhau nhưanh em... Ngày nay chúng ta lại đang giúp đỡ nhau để xây dựng một cuộc sốngmới.

Tình nghĩa láng giềng anh em Việt - Lào thật là thắmthiết không bao giờ phai nhạt được’’.

Với tình cảm chân thành đó, trong buổi lễ tiễn đưaNhà vua Lào lên đường về nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh càng khắc hoạ sâu đậm hơnnghĩa tình nồng thắm của quan hệ Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam: ‘’Cuộc đithăm nước Việt Nam của Nhà vua và các vị làm cho hai nước chúng ta đã gần nhauvề địa dư lại càng gần nhau về tình nghĩa. Sự hiểu biết lẫn nhau và mối quan hệhợp tác thân thiện giữa hai dân tộc anh em đã tiến lên một giai đoạn mới mẻ vàtốt đẹp. Hôm nay, Nhà vua và các vị rời đất nước chúng tôi, song những hình ảnhđẹp đẽ của cuộc đi thăm vẫn lưu lại lâu dài trong lòng chúng tôi. Thật là:Thương nhau mấy núi cũng trèo/ Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua/ Việt - Lào,hai nước chúng ta/ Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long’’.

(Theo T/cTuyên giáo)