Máy bay ném bom chiến lược B-52H (giữa), chiến đấu cơ F-22 và máy bay vận tải C-17 của Mỹ tham gia cuộc tập trận không quân chung với Hàn Quốc, ngày 20/12/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Theo hãng tin Reuters, hai quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ yêu cầu giấu tên ngày 2/6 tiết lộ Washington sẽ đề nghị tuân thủ các giới hạn về vũ khí hạt nhân được đặt ra trong Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) cho đến khi hết hạn vào năm 2026 nếu Nga cũng thực hiện hành động tương tự.
Các quan chức trên cho hay Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan sẽ đưa ra đề nghị này trong bài phát biểu trước Hiệp hội kiểm soát vũ khí - nhóm vận động kiểm soát vũ khí lâu đời nhất của Mỹ.
Theo nguồn tin, ông Sullivan sẽ tuyên bố chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden sẵn sàng nối lại tiến trình đàm phán một cách vô điều kiện với Nga về quản lý các nguy cơ hạt nhân, trong đó có khả năng thay thế New START bằng một hiệp ước mới.
Ông Sullivan cũng sẽ tái khẳng định Mỹ sẵn sàng khởi động đối thoại giảm thiểu rủi ro với Trung Quốc - quốc gia đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân. Đến nay, Bắc Kinh vẫn bác bỏ lời đề nghị này, trong bối cảnh căng thẳng với Washington ngày càng sâu sắc.
Một quan chức chia sẻ: “Khi các mối quan hệ chính trị ở mức thấp, khi căng thẳng lên cao, chúng tôi thấy rằng nhiệm vụ kiểm soát vũ khí và giảm thiểu rủi ro hạt nhân là quan trọng nhất và chúng tôi thấy mình đang ở trong thời điểm đó.”
Ngày 28/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký ban hành luật đình chỉ tham gia New START, nhưng không rút khỏi hiệp ước này.
Ông nhấn mạnh trước khi quay lại thảo luận về vấn đề tiếp tục tuân thủ hiệp ước, Nga cần phải biết New START sẽ tính đến kho vũ khí không chỉ của Mỹ mà của cả các cường quốc hạt nhân khác trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là Anh và Pháp như thế nào.
Nga và Mỹ ký New START năm 2010. Theo thỏa thuận này, Moskva và Washington có trách nhiệm trao đổi dữ liệu toàn diện, bao gồm số lượng và các đặc tính của hệ thống vũ khí, định kỳ sáu tháng/lần.
Hai bên cam kết cắt giảm kho vũ khí chiến lược xuống còn không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược và 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo tầm ngắn (SLBM), máy bay ném bom hạng nặng (TB). Tháng 2/2021, Nga và Mỹ gia hạn hiệp ước thêm 5 năm.
Ngày 1/6, Đại sứ quán Nga tại Mỹ cho rằng những tuyên bố của Washington về việc Moskva không tuân thủ Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) không liên quan tới những lý do thực sự đằng sau cuộc khủng hoảng hiện nay xung quanh thỏa thuận này.
Đại sứ quán Nga nhấn mạnh Nga đã giải thích đầy đủ về mặt pháp lý đối với quyết định đình chỉ tham gia New START và "điều này hoàn toàn phù hợp với Công ước Vienna về Luật điều ước quốc tế năm 1969."./.