Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:
Về quy định hiện hành liên quan đến lãi suất cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD) đối với khách hàng: Tại Khoản 2 Điều 91 Luật Các tổ chức tín dụng (đã được sửa đổi bổ sung) quy định: "TCTD và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD theo quy định của pháp luật".
Tại Khoản 5 Điều 7 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về hoạt động cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng quy định: "Trường hợp khách hàng vay vốn của TCTD theo lãi suất cho vay quy định tại Khoản 2 Điều 13 Thông tư này, thì khách hàng được TCTD đánh giá là có tình hình tài chính minh bạch, lành mạnh".
Điều 13 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN quy định: "1. TCTD và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, trừ trường hợp Ngân hàng Nhà nước có quy định về lãi suất cho vay tối đa tại Khoản 2 Điều này.
2. TCTD và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam nhưng không vượt quá mức lãi suất cho vay tối đa do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định trong từng thời kỳ nhằm đáp ứng một số nhu cầu vốn:
a) Phục vụ lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn theo quy định của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn;
b) Thực hiện phương án kinh doanh hàng xuất khẩu theo quy định tại Luật Thương mại và các văn bản hướng dẫn Luật Thương mại;
c) Phục vụ kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định của Chính phủ về trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa;
d) Phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ theo quy định của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ;
đ) Phục vụ kinh doanh của doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định tại Luật Công nghệ cao và các văn bản hướng dẫn Luật Công nghệ cao".
Căn cứ các quy định nêu trên, lãi suất cho vay do TCTD và khách hàng thỏa thuận theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, ngoại trừ lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam đối với một số ngành, lĩnh vực quy định tại Khoản 2 Điều 13 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN.
Theo đó, lãi suất vay thế chấp căn hộ chung cư được thỏa thuận giữa bà Trần Hồng Loan với ngân hàng ở mức 15,6%/năm là không vi phạm quy định của Luật Các TCTD và quy định của Ngân hàng Nhà nước về lãi suất cho vay.
Các giải pháp về lãi suất gỡ khó cho người dân, doanh nghiệp
Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện đồng thời nhiều biện pháp để duy trì ổn định mặt bằng lãi suất, phấn đấu giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, cụ thể:
- Để duy trì ổn định mặt bằng lãi suất nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, Ngân hàng Nhà nước đã khuyến khích các TCTD tiết giảm chi phí hoạt động, thủ tục hành chính, các khoản chi không cần thiết để có dư địa phấn đấu giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp, người dân.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã làm việc với các ngân hàng thương mại về giảm lãi suất tiền gửi, theo đó từ ngày 6/3/2023, các ngân hàng thương mại đã giảm lãi suất tiền gửi từ 0,2-0,5%/năm đối với tiền gửi kỳ hạn 6 đến 12 tháng, trên cơ sở đó, ngân hàng thương mại cân đối chi phí để điều chỉnh giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ khách hàng giảm chi phí tài chính.
- Để tiếp tục triển khai chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, giảm lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp và người dân, từ ngày 15/3/2023, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh giảm lãi suất điều hành và lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VNĐ của TCTD đối với khách hàng để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế theo quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN.