Mở rộng hợp tác Mỹ-Nhật Bản-Philippines

Theo thông báo từ Nhà trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến tiến hành hội nghị thượng đỉnh ba bên với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. vào ngày 11/4 tới, nhằm thảo luận về quan hệ kinh tế và các vấn đề trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Người phát ngôn Nhà trắng Karine Jean-Pierre thông tin, các nhà lãnh đạo tập trung thảo luận về hợp tác ba bên nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn diện, công nghệ mới nổi, chuỗi cung ứng năng lượng sạch, hợp tác về khí hậu, cũng như thúc đẩy hòa bình, an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và trên toàn thế giới.

Bên lề hội nghị, ông Joe Biden có kế hoạch hội đàm song phương với người đồng cấp Philippines Ferdinand Marcos Jr. Dự kiến, hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về nỗ lực mở rộng hợp tác an ninh kinh tế, năng lượng sạch, quan hệ nhân dân… Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida dự kiến đến Nhà trắng một ngày trước khi diễn ra hội nghị, để thực hiện chuyến thăm Mỹ.

“Cuộc gặp ba bên” được lên kế hoạch trong bối cảnh Mỹ, Nhật Bản và Philippines thời gian qua nỗ lực thúc đẩy các cơ hội đối thoại, trong đó có cuộc họp của các Bộ trưởng Ngoại giao. Lãnh đạo ba nước cũng gặp nhau bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN ở Indonesia. Ở cấp độ song phương, Mỹ và Philippines tăng cường củng cố quan hệ.

Trong chuyến thăm Philippines vừa diễn ra tháng 3 năm nay, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken hội kiến Tổng thống nước chủ nhà. Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ liên minh đối với an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương; ghi nhận chuyến thăm thành công trước đó của Phái đoàn Thương mại và Đầu tư Mỹ tới Manila, đồng thời đề cập các sáng kiến bổ sung đang được triển khai nhằm thúc đẩy hợp tác vì lợi ích chung trong nhiều lĩnh vực, như chất bán dẫn, năng lượng sạch, kinh tế số và cơ sở hạ tầng...

Trước đó, phát biểu trước báo giới sau cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Philippines, ông Blinken nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác giữa Mỹ, Philippines và Nhật Bản trong việc tăng cường an ninh và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Trong “cuộc họp mở đường” cho hội nghị thượng đỉnh mang tính lịch sử, các nhà ngoại giao cấp cao của Nhật Bản, Mỹ và Philippines cũng cam kết thúc đẩy hợp tác hơn nữa để duy trì và củng cố “trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên pháp quyền” và hướng tới tăng trưởng kinh tế trong khu vực.

Giới quan sát nhận định, hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nhật Bản-Philippines sắp diễn ra tiếp tục khẳng định cam kết của Mỹ với các đối tác và đồng minh trong khu vực. Tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, chính quyền Tổng thống Mỹ đã thiết lập khuôn khổ hợp tác với một số quốc gia đồng minh, tập trung vào các lĩnh vực an ninh hàng hải, kinh tế, ứng phó tấn công mạng và nhiều thách thức khác.

Tháng 8/2023, hội nghị thượng đỉnh ba bên Mỹ-Nhật Bản-Hàn Quốc cũng được tổ chức tại Mỹ, đánh dấu thời đại mới trong quan hệ hợp tác giữa các đồng minh. Bên cạnh cơ chế hợp tác Mỹ-Nhật Bản-Hàn Quốc, Washington còn giữ vai trò lớn trong một số cơ chế hợp tác khác, như Nhóm Bộ tứ (gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia), AUKUS (Mỹ-Anh-Australia) hay khuôn khổ hợp tác ba bên Nhật Bản-Mỹ-Australia cũng đang được củng cố.

Truyền thông Nhật Bản khẳng định, hội nghị thượng đỉnh ba bên Nhật Bản-Mỹ-Philippines là cơ hội để ba nước tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, trong đó có an ninh, đồng thời nhấn mạnh vai trò của một “nhóm có cùng chí hướng” ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương với cốt lõi là liên minh Nhật Bản-Mỹ. Văn phòng nội các Nhật Bản nêu rõ, việc tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa Philippines và liên minh Nhật Bản-Mỹ cũng góp phần duy trì hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.