Trong thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh đã đưa một số loại câytrồng mới thích hợp đối với điều kiện tự nhiên và cho hiệu quả kinh tế vàotrồng ở địa phương. Đây là hướng đi góp phần đa dạng hóa cây trồng theo hướngnông lâm kết hợp, góp phần tăng giá trị sản phẩm hàng hóa, nâng cao thu nhậpcho người dân, đồng thời, đem lại lợi ích về phục hồi sinh thái và cung cấpnguồn gỗ nguyên liệu của địa phương.
Mô hìnhnông lâm kết hợp ở huyện Đắk Song |
Tại một số địa phươngtrên địa bàn tỉnh trong những năm qua, người dân chủ yếu tập trung thâm canhmột số giống cây truyền thống như cà phê, hồ tiêu, sắn, cây ăn quả… Trong khiđó, do điều kiện đất đai, nguồn nước khó khăn nên nhiều diện tích sản xuấtkhông đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Để giúp người dân nângcao thu nhập, cải thiện đời sống bằng cách khai thác tiềm năng đất đai tại địaphương, trong những năm qua, ngành Nông nghiệp tỉnh đã triển khai nhiều giảipháp áp dụng các mô hình sản xuất như canh tác cây trồng trên đất dốc ngăn ngừarửa trôi, bảo vệ môi trường, mô hình xen canh cây trồng, mô hình tích hợp câytrồng cạn, mô hình nông lâm kết hợp… nhiều mô hình đã phát huy hiệu quả, mởhướng đi mới trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp tại địa phương.
Trong đó, nhiều giốngcây trồng mới như cây mắc ca, bời lời đỏ, mít nghệ, dầu rái, sao đen, dó trầm,keo lai, bạch đàn E.microrys… đang từng bước khẳng định “vị thế” trong cơ cấucây trồng của tỉnh.
Đơn cử, trên địa bàn xãĐắk P’lao (Đắk Glong) được xem như vùng đất bán sơn địa, với địa hình phổ biếnlà đồi dốc, đất đai cằn cỗi nên không thích hợp với phương pháp thâm canh haytrồng thuần một số loại cây trồng truyền thống tại địa phương. Do vậy, ngườidân nơi đây chỉ biết trồng cây sắn.
Để giúp bà con nơi đâysản xuất mang lại hiệu quả, năm 2012, Phòng Nông nghiệp- PTNT huyện đã thựchiện mô hình nông lâm kết hợp, nhằm giúp người dân từng bước ứng dụng các biệnpháp kỹ thuật về giống cây, chăm sóc, phòng bệnh phù hợp với điều kiện môitrường sinh thái của địa phương. Mô hình được xây dựngvới quy mô 5 ha cho 5 hộ dân trên địa bàn xã tham gia.
Theo Phòng Nông nghiệp-PTNT huyện thì để thực hiện mô hình, đơn vị đã bố trí đủ số lượng cây giốngtheo tỷ lệ cho phép về sinh thái vườn cũng như mật độ khép tán của vườn cây saunày. Cụ thể, một mô hình xây dựng trên 1 ha đất, đơn vị đã bố trí số lượng câynhư bời lời: 1.100 cây, mít nghệ: 100 cây, cà phê vối: 330 cây, mắc ca: 100cây, tổng kinh phí là trên 23 triệu đồng/mô hình.
Ông K K’Rai một hộ dântham gia mô hình cho biết: “Gia đình tôi có 3 ha đất sản xuất, từ trước đếnnay, tôi cũng đã trồng nhiều loại cây như ngô, sắn, cà phê trên diện tích này,nhưng không đạt được kết quả cao. Năm nay, tôi nhận cây giống để làm mô hình đãgợi cho tôi một cách làm mới trong điều kiện đất đai dễ bạc màu và rửa trôi ởđây”.
Qua tìm hiểu, ngoàimột số loại cây như cà phê, mít nghệ thì cây mắc ca là loại cây trồng mới, đượcTrung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư tỉnh tiến hành khảo nghiệm, nhân rộng và đưavào phục vụ trồng rừng theo mô hình nông lâm kết hợp ở các huyện như Đắk Glong,Tuy Đức, Đắk R’lấp, Đắk Mil…
Đối với cây mắc ca,thời gian qua, Trung tâm đã xác định được 5 dòng là 246, 816, NG8, Daddow và OCcó triển vọng trồng ở hầu hết các vùng đất trên địa bàn tỉnh.
Cán bộ kỹthuật Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư tỉnh kiểm tra mô hình xen canh theohướng nông lâm kết hợp ở huyện Đắk Mil |
Cũng theo Trung tâmKhuyến nông-Khuyến ngư tỉnh thì nhằm giúp nông dân dễ dàng tiếp cận với cácloại giống cây nông, lâm nghiệp, đơn vị đã xây dựng các mô hình sản xuất phùhợp với điều kiện sinh thái bản địa làm điểm trình diễn cho nông dân tham quanhọc tập và quảng bá nhân rộng.
Cụ thể, đơn vị đã tậptrung vào một số chương trình như chương trình lúa lai, chương trình thâm canhcây ngô lai, cây đậu đỗ, chương trình rau sạch, hoa cảnh… với một số bộ giốngmới lai tạo.
Ngoài chương trìnhtrình diễn về các giống cây nông nghiệp, đơn vị còn phối hợp với các cơ quanchuyên môn đưa một số giống cây lâm nghiệp như dầu nước, dầu rái, sao đen, bờilời đỏ, xoan đào, dó trầm, mắc ca, ca cao… trồng trên nhiều vùng sinh thái củatỉnh.
Bên cạnh đó, ngành Lâmnghiệp tỉnh phối hợp với Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên tiếnhành khảo nghiệm, chọn lọc và chuyển giao một số giống cây nhập ngoại có triểnvọng tốt để trồng rừng như thông đỏ, các giống bạch đàn E.microrys, E.saligna,keo vùng cao A. meansili, A. melanoxylon…
Gần đây, ngành Lâmnghiệp cũng đã chọn lọc và xử lý thành công việc sử dụng chồi để xây dựng vườnnhân giống các dòng keo lai như: BV10, BV32, BV33, TB11, TB1, TB3; giống câybạch đàn PN14, U6 và chọn cây trội xoan ta để nhân giống bằng giâm cành phục vụtrồng rừng lấy gỗ và rừng nguyên liệu trên quy mô rộng lớn.
Có thể nói, việc ứngdụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất đối với một số giống cây trồng mớiđã giúp các địa phương trên địa bàn tỉnh quy hoạch, bố trí, chuyển đổi cơ cấucây trồng phù hợp với hiện trạng sử dụng đất cũng như điều kiện tự nhiên củatừng vùng, tiểu vùng khí hậu, theo nhóm sản phẩm, theo mùa vụ… Qua đó, các môhình đã góp phần đa dạng sản phẩm, phục vụ người tiêu dùng trong nước và xuấtkhẩu.
Bài, ảnh:Văn Tâm